Akodon

Akodon
	Akodon albiventer
	Taxonomische indeling
Rijk:	Animalia (Dieren)
Stam:	Chordata (Chordadieren)
Klasse:	Mammalia (Zoogdieren)
Orde:	Rodentia (Knaagdieren)
Familie:	Cricetidae (Woelmuizen)
Onderfamilie:	Sigmodontinae
Geslachtengroep:	Akodontini
	Geslacht
	Akodon; Meyen, 1833
	Afbeeldingen op Wikimedia Commons
	Akodon op Wikispecies
Portaal	Biologie ; Zoogdieren

Akodon is een geslacht van knaagdieren uit de geslachtengroep Akodontini dat voorkomt in Zuid-Amerika. Het is een zeer soortenrijk geslacht, met bijna 50 soorten. Deze muizen zijn ook zeer algemeen, hoewel ze niet in geheel Zuid-Amerika voorkomen.

Kenmerken[bewerken | brontekst bewerken]

Deze muizen worden 8 tot 14 cm lang. De staart is 5 tot 10 cm lang. Ze lijken op woelmuizen, doordat ze een gedrongen lichaam en korte benen en staarten hebben. Hun vacht is van boven grijs of bruin en van onder grijs of wit. Een Akodon-soort, nog zonder naam, uit Mato Grosso heeft met 10 chromosomen een van de laagste chromosomenaantallen (2n) van alle knaagdieren (ook de kamrat Ctenomys steinbachi heeft 2n=10). Er is zelfs een exemplaar gevonden met 2n=9 door het ontbreken van één X-chromosoom.

Habitat[bewerken | brontekst bewerken]

De meeste soorten leven in grasvlaktes en pampa's en in de lagere delen van de Andes. In het regenwoud komen ze (vrijwel) niet voor. Ze eten hoofdzakelijk planten, maar ook insecten.

A. azarae[bewerken | brontekst bewerken]

A. azarae, een zeer algemene soort in het oosten van Zuid-Amerika, is zeer goed bestudeerd. Zijn draagtijd bedraagt 22 dagen. Er worden tweemaal per jaar jongen geboren, gemiddeld 3,5 per worp. Ze worden zeven tot twaalf maanden oud, maar in de herfst geboren muizen leven langer dan in de lente geboren exemplaren. Net als andere soorten kan A. azarae hantavirussen overdragen en het dier geldt daarom als schadelijke soort.

Taxonomie[bewerken | brontekst bewerken]

De grenzen van het geslacht Akodon zijn lange tijd onderwerp van controverse geweest. Een aantal geslachten - Deltamys, Necromys, Thalpomys, Thaptomys en Abrothrix - werd tot voor kort ook in Akodon geplaatst. Van deze geslachten wordt Abrothrix nu in een andere geslachtengroep, de Abrotrichini, geplaatst; de andere geslachten worden als de nauwste verwanten van Akodon gezien. De soort Akodon serrensis blijkt moleculair ook sterk van de overige soorten te verschillen en moet in een apart geslacht worden geplaatst.

De naam Microxus, met als typesoort Akodon mimus, is vaak gebruikt voor een apart geslacht omdat de soort Akodon bogotensis, traditioneel in Microxus geplaatst, zo van Akodon zou afwijken. Omdat A. mimus duidelijk een Akodon is, wordt dat tegenwoordig echter niet meer gedaan; de mogelijkheid dat A. bogotensis (en zijn zeldzame verwant A. latebricola) een apart geslacht verdienen blijft echter open. Twee andere namen, Chalcomys en Hypsimys, zijn wel voor ondergeslachten van Akodon gebruikt, maar de aparte status van de soorten in die ondergeslachten wordt niet ondersteund door cladistische onderzoeken.

Het geslacht omvat de volgende soorten:

Literatuur[bewerken | brontekst bewerken]

Díaz, M.M. & Barquez, R.M. 2007. The wild mammals of Jujuy Province, Argentina: Systematics and distribution. pp. 417–578 in Kelt, D.A., Lessa, E.P., Salazar-Bravo, J. & Patton, J.L. (eds.). 2007. The Quintessential Naturalist: Honoring the Life and Legacy of Oliver P. Pearson. University of California Publications in Zoology 134:1-981.
Musser, G.G. & Carleton, M.D. 2005. Superfamily Muroidea. Pp. 894-1531 in Wilson, D.E. & Reeder, D.M. (eds.). Mammal Species of the World: a taxonomic and geographic reference. 3rd ed. Baltimore: The Johns Hopkins University Press, 2 vols., 2142 pp. ISBN 978-0-8018-8221-0