Boe-CFT
| NASA Commercial Crew-ruimtevlucht Boe-CFT | |
.jpg) | |
| Gezagvoerder Barry Wilmore en Piloot Sunita Williams | |
| Commercial Crew-partner | Boeing |
|---|---|
| Type ruimtvaartuig: | Starliner |
| Naam/serie nr. voertuig: | Calypso, Starliner nr.1 (tweede vlucht) |
| Draagraket: | Atlas V-N22 (serie nr. AV-100) |
| Aantal bemanningsleden: | 2 |
| Lanceerbasis: | Cape Canaveral AFS |
| Lanceerplatform: | SLC-41 |
| Lanceerdatum: | 17 mei 2024, 22:16 UTC[1][2][3][4][5] |
| Aankoppeling ISS: | |
| Koppelpoort: | |
| ISS-expeditie(s): | |
| Afkoppeling ISS: | |
| Landingsplaats: | White Sands Missile Range |
| Landingsdatum: | |
| Missieduur: | ~14 dagen |
| Doel vlucht: | bemande testvlucht naar het ISS |
| |
| Artistieke voorstelling van een Starliner die bij het ISS aankoppelt. | |
| Vorige Starlinermissie: | Boe-OFT 2 |
| Vorige Commercial Crew missie: | SpaceX Crew-8 |
| Volgende Starliner missie: | Starliner-1 |
| Volgende Commercial Crew missie: | nog niet bekend |
Boe-CFT oftewel Boeing Crew Flight Test (ook wel Starliner CFT) is Boeings derde testvlucht en eerste bemande vlucht met een ruimtevaartuig van het type CST-100 Starliner. De vlucht is onderdeel van NASA’s Commercial Crew Development-programma en is de tweede van de twee testvluchten die Boeing succesvol moet uitvoeren voordat het missionaire Commercial Crew-vluchten mag uitvoeren.
De testmissie stond gepland om in de loop van 2020 te worden gelanceerd. Die planning ging niet door vanwege de grotendeels mislukte onbemande testvlucht Boe-OFT, waardoor Boeing een extra onbemande testvlucht (Boe-OFT 2) inplande, die door nog meer tegenslag pas in mei 2022 zou plaatsvinden. Boe-CFT stond per 3 februari 2021 gepland voor op zijn vroegst september 2021 maar werd door de tegenslag rond OFT-2 en de inpassing in de planning van het ISS uitgesteld tot op zijn vroegst 21 juli 2023. Na het ontdekken van problemen met de parachutes werd de vlucht nog verder uitgesteld naar halverwege april 2024.[3] In maart 2024 werd de vlucht waarvoor de voorbereidingen inmiddels volop bezig waren met nog eens een maand uitgesteld, wederom wegens de planning van het ISS.
Voorbereiding[bewerken | brontekst bewerken]
Op 23 mei 2019 werden de eerste en tweede rakettrap van de oorspronkelijk voor deze lancering te gebruiken Atlas V aan boord van de Delta Mariner gebracht om van ULA’s rakettenfabriek in Huntsville Alabama naar Cape Canaveral te worden verscheept. Door de veranderde planning zouden deze in een latere planning worden ingezet voor de extra testvlucht Boe-OFT 2. Die eerste trap werd door de vertraging van OFT 2 uiteindelijk gebruikt voor het lanceren van NASA’s ruimtesonde Lucy.
Vertraging[bewerken | brontekst bewerken]
Doordat na de onbemande, niet geheel geslaagde testvlucht Boe-OFT een aantal softwareproblemen in de Starliner naar voren kwam, is de bemande testvlucht voorlopig uitgesteld. NASA doet onderzoek naar de werkcultuur bij Boeing, en met name naar hoe de software daar tot stand komt. Boeing besloot de onbemande testvlucht eerst over te doen voordat Boe-CFT mag worden gelanceerd. Deze extra onbemande testvlucht liep ook nog een jaar vertraging op die dus nog eens een jaar vertraging voor Boe-CFT betekende.
In 2023 leek alles op koers voor een lancering op 21 juli te liggen toen er twee nieuwe problemen werden ontdekt. De parachutes bleken niet zo sterk als eerder berekend. En het materiaal van de band waarmee de bedrading is samengebonden bleek brandbaar te zijn. Daarom werd op 1 juni 2023 de lancering verder uitgesteld.[6] Op 23 oktober 2023 werd de vlucht doorgeschoven naar april 2024. Men lag op koers voor een lancering een maand eerder, maar april past beter in de planning van het ISS. Of die datum haalbaar is hing af van een droptest met verbeterde parachutes van grote hoogte die in november 2023 zou moeten plaatsvinden. Uiteindelijk zou de lancering naar mei 2024 worden doorgeschoven omdat er dan een koppelpoort van het ISS beschikbaar is.
Integratie[bewerken | brontekst bewerken]
Op 21 februari 2024 kwam de eerste trap van de Atlas V aan bij de integratiehangar van lanceercomplex 41 waarmee het assemblageproces van de raket was begonnen. Dit is de honderdste Atlas V-raket en wordt de 161e lancering door United Launch Alliance
Op 15 april verliet de Starliner de C3PF en werd deze naar de integratiehsngar van SLC-41 overgebracht. Op 16 april was deze op de raket gemonteerd.[7]
Lanceercampagne[bewerken | brontekst bewerken]
Op 25 april arriveerde de bemanning en reserve-astronaut Michael Fincke op het Kennedy Space Center om tijdens hun verblijf in het astronauten-strandhuis aan de laatste voorbereidingen deel te nemen. Later die dag werd een Flight test readiness review gehouden waarbij alle go was om volgens plan door te gaan met de voorbereiding van de lancering. Ook tijdens de Flight test readiness review van 3 mei kwamen geen problemen tevoorschijn. Op 4 mei werd de raket met de Starliner naar de lanceerplaats gereden.
Bemanning[bewerken | brontekst bewerken]
Op 3 augustus 2018 werden de NASA-astronauten voor testvluchten en de eerste missionaire vluchten van het Commercial Crew-programma bekend gemaakt.[8] De aanvankelijke bemanning van Boe-CFT zou bestaan uit: NASA-astronauten Eric Boe, Nicole Aunapu Mann en Boeing-test-astronaut Christopher Ferguson.[9]
In januari 2019 werd Eric Boe om medische redenen vervangen door Michael Fincke.[10][11]
Op 7 oktober 2020 meldde Ferguson niet langer mee te gaan op de vlucht omdat hij zijn familie in 2021 de hoogste prioriteit wou geven en de vlucht op dat moment in de loop 2021 stond gepland.[12] In oktober 2021 werd Nicole Mann naar SpaceX Crew-5 omgeboekt nadat de testvluchten van de Starliner nogmaals flink vertraagd raakten als gevolg van de problemen met Boe-OFT2.[13] Barry Wilmore werd aan de Crew toegevoegd.[14]
In het voorjaar van 2022 gaf NASA aan dat het op dat moment niet duidelijk was wie van de drie reeds geselecteerde Starliner-astronauten (Sunita Williams, Barry Wilmore en Michael Fincke) op de vluchten CFT of Starliner-1 zal vliegen. Na afloop van OFT 2 gaf men aan te verwachten in de zomer van 2022 tot een definitieve planning te komen. Op 16 juni 2022 werden de namen van Sunita Williams en Barry Wilmore bekendgemaakt.[15] Michael Fincke traint om reserve te staan en is eventueel beschikbaar voor de volgende starlinervlucht.
| Positie | Ruimtevaarder |
|---|---|
| Gezagvoerder |  Barry Wilmore, NASA 3e ruimtevlucht |
| Piloot (joint operations commander) | Sunita Williams, NASA 3e ruimtevlucht |
Lancering[bewerken | brontekst bewerken]
De Starliner wordt met een United Launch Alliance Atlas V in de N22-configuratie gelanceerd vanaf Lanceercomplex 41 van het Cape Canaveral Air Force Station.
Eerste lanceerpoging[bewerken | brontekst bewerken]
De eerste lanceerpoging die op 7 mei om 02:34 UTC had moeten plaatsvinden werd met nog 1:59 uur op de teller afgeblazen. Een zuurstofklep in de Centaur-trap van de draagraket zou niet correct hebben gewerkt. Terwijl de bemanning onderweg was naar de raket werd een ongebruikelijke resonantie in de Centaur waargenomen. Die bleek afkomstig van de bewuste klep. De bemanning zat op dat moment al in de Starliner maar het luik was nog niet gesloten.[16]
De lancering werd daarop uitgesteld naar op zijn vroegst 11 mei om 00:55 UTC. In de loop van 7 mei werd de raket terug naar de integratiehangar gerold zodat United Launch Alliance de raket kon onderzoeken en repareren. Die avond werd de lancering verder uit te stellen naar 17 mei, 22:16 UTC omdat ULA een grondiger reparatie nodig achtte.
Vlucht[bewerken | brontekst bewerken]
De bemande ruimtevlucht zal naar het ISS gaan, zelfstandig aankoppelen en daar ongeveer 14 dagen blijven. Alle systemen worden daarbij getest. Na afkoppeling zal de Starliner aan parachutes in de Woestijn van Utah op zijn landingskussens landen.
Noodplan bij grote vertraging Commercial Crew[bewerken | brontekst bewerken]
Als zowel deze vlucht als SpX-DM2 nog veel vertraging zouden oplopen dan zou een van deze testvluchten mogelijk missionair worden gemaakt en verlengd tot maximaal zes maanden. Dat gebeurde uiteindelijk met DM2 die twee maanden in plaats van twee weken duurde. NASA hoefde daardoor minder stoelen aan boord van een Sojoez te kopen. Doordat SpaceX sinds eind 2020 in staat bleek twee reguliere Commercial Crew-vluchten per jaar te kunnen lanceren was een verlenging van Starliner CFT niet meer noodzakelijk.
Trivia[bewerken | brontekst bewerken]
- Boe-CFT is de eerste bemande, orbitale, Amerikaanse ruimtevlucht sinds Apollo 7 in 1968 die niet vanaf het Kennedy Space Center vertrekt. Het is de eerste bemande vlucht met een Atlas-raket sinds het Mercuryprogramma.
Zie ook[bewerken | brontekst bewerken]
- Boe-OFT en Boe-OFT 2, twee onbemande testvluchten van de Starliner
- SpX-DM2, eerste bemande testvlucht van de Dragon 2
- Apollo 7, eerste bemande testvlucht van de Apollo CSM
- Artemis II, geplande eerste bemande testvlucht van Orion
- Lijst van bemande ruimtevluchten
Bronnen, noten en/of referenties
|
· 
· 