Concavispina
| Concavispina Status: Uitgestorven Fossiel voorkomen: Laat-Trias | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||||||||
| Schedel van Concavispina | |||||||||||||
| Taxonomische indeling | |||||||||||||
| |||||||||||||
| Geslacht | |||||||||||||
| Concavispina Zhao et al., 2013 | |||||||||||||
| Typesoort | |||||||||||||
| Concavispina biseridens | |||||||||||||
Afbeeldingen op  Wikimedia Commons
| |||||||||||||
| |||||||||||||
Concavispina[1][2] is een geslacht van uitgestorven thalattosauriërs uit de vroege Xiaowa-formatie uit het vroege Laat-Trias (Carnien) van Guangling, Guizhou, Zuid-China.
Naamgeving[bewerken | brontekst bewerken]
In 2013 benoemden en beschreven Zhao Lijun, Liu Jun; Li Chun en He Tao de typesoort en enige soort Concavispina biseridens. Het taxon is alleen bekend van het holotype ZMNH M8804, een bijna compleet 364 centimeter lang skelet. Concavispina kan worden onderscheiden van andere thalattosauriërs door het bezit van twee rijen stompe tanden op het voorste deel van de bovenkaak en een V-vormige inkeping op de dorsale rand van elk doornuitsteeksel op de ruggenwervels. Zowel de generieke als de specifieke namen verwijzen naar deze autapomorfieën (unieke kenmerken), aangezien Concavispina 'holle wervelkolom' betekent en biseridens 'twee rijen tanden'.[3]
Beschrijving[bewerken | brontekst bewerken]
Concavispina heeft een grote schedel, korte nek, korte ledematen en een lange staart. ZMNH M8804 is 364 centimeter lang, waardoor Concavispina biseridens de op een na langste thalattosauriër is na Miodentosaurus brevis. Het heeft de grootste schedel van alle thalattosauriërs. De schedel is vijftig centimeter lang en ongeveer de helft van de lengte van de romp. Concavispina heeft minder dan vijf halswervels en de schoudergordel is zeer dicht bij de schedel. Er zijn minstens honderdveertien staartwervels aanwezig; de punt van de staart is niet bewaard gebleven. De staart vormt het grootste deel van de lengte van het lichaam. Deze is zijdelings afgeplat door lange doornuitsteeksels en chevrons die zich uitstrekken vanaf elke wervel. Het spaakbeen, ellepijp, kuitbeen en scheenbeen (de botten die respectievelijk de onderste voorpoot en de onderste achterpoot vormen) zijn erg kort en erg breed in vergelijking met het opperarmbeen en het dijbeen (die de bovenste voorpoot en de bovenste achterpoot vormen). De pols- en enkelbotten zijn zwak ontwikkeld.[4]
Paleobiologie[bewerken | brontekst bewerken]
Zoals alle thalattosauriërs was Concavispina een zeereptiel dat waarschijnlijk 'aalvormig' zwom door zijdelingse golving of zijwaartse beweging van zijn langwerpige lichaam. De ledematen zijn te kort om veel voortstuwingskracht te hebben geleverd. Concavispina was waarschijnlijk niet zo'n sterke zwemmer als zijn naaste verwant Xinpusaurus omdat hij kortere doornuitsteeksels heeft met V-vormige inkepingen, waardoor het oppervlak waarover de Musculus semispinalis (de belangrijkste spier langs de bovenkant van de staart bij de meeste reptielen) konden ankeren. De staart is ook minder lang bij Concavispina dan bij Xinpusaurus.
Hoewel Concavispina en Xinpusaurus beide puntige tanden hadden aan de voorkant van de kaak en bottere tanden naar de achterzijde toe, waren de tanden van Xinpusaurus over het algemeen groter en robuuster. Dit kan de hypothese ondersteunen dat Concavispina zich voedde met relatief zachte dieren als vissen en kwallen, terwijl Xinpusaurus zich mogelijk heeft gevoed met hardere prooien met schelpen. De maxillaire tanden van Concavispina zijn echter breder dan lang, in verhouding vergelijkbaar met de tanden van mariene roofdieren in het durofage gilde (zoals Globidens en moderne walrussen), die gespecialiseerd zijn in dieren met een dikke schaal zoals weekdieren. De tanden van Xinpusaurus zijn over het algemeen hoger dan breed, vergelijkbaar met het 'krakende' roofdierengilde (zoals thalattosuchiërs en enkele grote ichthyosauriërs) die de voorkeur gaven aan gepantserde schaaldieren en vissen, maar niet al te gespecialiseerd waren om zachtere prooien te vermijden.
De Xiaowa-formatie is een Lagerstätte waaruit honderden fossielen van thalattosauriërs en crinoïde ongewervelde dieren zijn gevonden. Concavispina biseridens leefde naast vele andere soorten thalattosauriërs, waaronder Anshunsaurus huangguoshuensis, Miodentosaurus brevis, Xinpusaurus suni, Xinpusaurus bamaolinensis en Xinpusaurus kohi, waardoor de thalattosauriërfauna van de Xiaowa-formatie de meest diverse ter wereld is.
Fylogenie[bewerken | brontekst bewerken]
Men denkt dat Concavispina het nauwst verwant is aan Xinpusaurus, aangezien beide taxa drie afgeleide kenmerken delen: een bovenkaaksbeen dat aan het voorste uiteinde omhoog is gebogen, een opperarmbeen dat breder is bij de schouder dan bij de elleboog en de aanwezigheid van minder dan vijf halswervels.
Een fylogenetische analyse van Concavispina in 2013 leverde het volgende resultaat op, met Xinpusaurus als zijn naaste verwant binnen de clade Thalattosauroidea:
| Diapsida |
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Bronnen, noten en/of referenties
Literatuur
Noten
|