Gebruiker:Meergem/kladblok/kieswet

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie

De Kieswet is een Nederlandse wet die in 1989 is vastgesteld. De wet regelt als uitvoering van het stemrecht dat is vastgelegd in de grondwet (Zie art. 59 van de Grondwet), de verkiezingen voor de leden van de Eerste Kamer en Tweede Kamer der Staten-Generaal, het Europees Parlement, Provinciale Staten en gemeenteraden.

De huidige Kieswet dateert van 1989. In 2007 is de wet gewijzigd waardoor het stemmen via stemcomputers werd verboden. Het betreft een organieke wet.

Uitvoering door het ministerie van Binnenlandse zaken[bewerken | brontekst bewerken]

Het ministerie BZK beheert de Kieswet en zorgt voor de landelijke opkomstbevordering. Men zet vooral in Postbus 51-spotjes in om iedereen op te roepen te gaan stemmen. Daarnaast financiert het ministerie ook de onafhankelijke Kiesraad.

UItvoering door de Kiesraad[bewerken | brontekst bewerken]

De Kiesraad adviseert de minister BZK over de Kieswet en de verkiezingen van de Tweede Kamer, Eerste Kamer en het Europees Parlement. Sinds 1951 is het ook het centraal stembureau voor de verkiezingen d.w.z. de Raad stelt de officiële verkiezingsuitslagen vast.

Politieke partijen die deel willen nemen aan de verkiezingen kunnen zich bij de Raad laten registreren.

Om vragen over kiesrecht en verkiezingen van ambtenaren, politieke partijen, bestuurders en burgers te beantwoorden zet de Kiesraad ondersteunende software en een callcenter in.

Uitvoering door gemeenten[bewerken | brontekst bewerken]

Gemeenten zorgen bij verkiezingen voor:

  • verspreiden stempassen en kandidatenlijsten
  • de inrichting en bemensing van circa 10.000 stembureau's
  • correcte toepassing van de kieswet in de stembureau's
  • het doorgeleiden van de uitslagen per stembureau (het zgn proces-verbaal) naar het hoofd- en centrale stembureau

Veel gemeenten zorgen ook voor mogelijkheden voor politieke partijen om campagne te voeren (bijv. borden om posters te plakken), opkomstbevorderende maatregelen meestal in de locale huis-aan-huisbalden en organiseren ook een verkiezingsuitslagavond in het raad- of gemeentehuis.

Gemeente Den Haag heeft een bijzondere taak nl. Nederlanders die niet ingeschreven staan bij een gemeente en zich in het buitenland bevinden kunnen schriftelijk stemmen in Den Haag. Daarvoor moet men zich wel tijdig registreren. Daardoor krijgt men het benodigde stemformulier toegezonden.

Kosten en middelen[bewerken | brontekst bewerken]

Het ministerie van BZK berekende in 2005 door terugdringing van de administratieve lasten er komende jaren per verkiezing door inwoners 2.672.591 uren en € 39.361 kosten worden gemaakt. De kosten van de Kiesraad zijn voor 2010 begroot op € 2,7 miljoen waarvan € 1,7 miljoen verplicht is op grond van de Kieswet. Daarbovenop heeft het Ministerie jaarlijks nog c.a. 11% apparaatsuitgaven en wordt er extra tussen de € 1,2 en € 1,5 miljoen uitgetrokken voor opkomstbevordering Tweede Kamerverkiezingen.

In 2002 is berekend dat gemeenten samen per verkiezing € 3.6 miljoen betalen aan de vergoeding die stembureauleden ontvangen. Gemeenten geven naar schatting zeker nog eens eenzelfde bedrag uit aan bijvoorbeeld het verspreiden van stempassen en kandidatenlijsten, het huren en inrichten van stemlokalen. Een verkiezing kost de gemeenten nu dus tussen de € 8 miljoen en € 10 miljoen. De kosten zijn in 2010 éénmalig extra hoog geweest, omdat veel gemeenten moesten terugschakelen van stemcomputers naar stemhokjes met potlood.

Daarnaast maken politieke partijen nog kosten voor verkiezingen bijvoorbeeld de 2e kamer verkiezingen 2006.

  • GroenLinks € 850.000
  • VVD € 1,3 miljoen
  • CDA € 1,5 à €2 miljoen
  • PvdA € 2.275.430
  • D66 € 1.246.127 (incl gemeenteraadsverkiezingen)
  • SP € 1.823.200 (incl gemeenteraadsverkiezingen)

Dit zijn uiteraard niet wettelijk verplichte kosten.

Externe links[bewerken | brontekst bewerken]

Werken van of over dit onderwerp zijn te vinden op de pagina Kieswet op de Nederlandstalige Wikisource.

[[Categorie:Nederlandse wet]]