Gebruiker:Melvinvk/Kladblok/Woke

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
Vertaalhulp gevraagd. Dit artikel bevat mogelijk (taal)fouten.
U kunt dit artikel verbeteren. Op de overlegpagina of de vertaalpagina is mogelijk meer informatie te vinden.

Woke () (Nederlands: Wakker) is een politieke term van Afro-Amerikaanse oorsprong en verwijst naar een waargenomen bewustzijn van bijvoorbeeld kwesties betreffende sociale rechtvaardigheid en racistische ongelijkheid. De term is afkomstig van het Afro-Amerikaans Engelse expressie "stay woke", wiens grammaticaal aspect verwijst naar een blijvend bewustzijn van deze kwesties.

Aan het einde van de jaren 2010's, woke werd het gebruik van de term verbreed en werd het doelwit van ironie en memes. Het gebruik van de term werd in 2014 vergroot door de Black Lives Matter beweging die op gang kwam na de dood van Michael Brown.

Geschiedenis[bewerken | brontekst bewerken]

Begin 20ste eeuw[bewerken | brontekst bewerken]

De Oxford Dictionaries vermelden vroeg gebruik van politiek bewustzijn in 1962 in het artikel "If You're Woke You Dig It" door William Melvin Kelley in The New York Times en in het toneelstuk Garvey Lives! door Barry Beckham uit 1971 ("I been sleeping all my life. And now that Mr. Garvey done woke me up, I'm gon' stay woke. And I’m gon help him wake up other black folk."), Garvey maande zijn toeschouwers uit de 20ste eeuw, "Wake up Ethiopia! Wake up Africa!"

in 1940 had J. Saunders Redding echter al een commentaar opgenomen van een Afro-Amerikaans beambte van United Mine Workers ("Let me tell you buddy. Waking up is a damn sight harder than going to sleep, but we'll stay woke up longer.")

Lead Belly gebruikt de term in nagenoeg aan het einde van zijn nummer "Scottsboro Boys", dat in 1938 uitkwam, terwijl hij het gelijknamige incident uitlegt, zeggende "I advise everybody to be a little careful when they go along through there, stay woke, keep their eyes open".

Hedendaags[bewerken | brontekst bewerken]

Het first modern use van de term "woke" verschijnt in het nummer "Master Teacher" op het album New Amerykah Part One (4th World War) (2008) door soul singer Erykah Badu. gedurende het nummer zingt Badu de zin: "I stay woke." Alhoewel de zin toen nog niet in verband werd gebracht met justitiële fouten, Badu's nummer is credited met een later connection to deze problemen.

De term "stay woke" in deze context uit de geintesifeerde voortdurendheid en gewoonwording van het grammaticaal aspect van Afro-Amerikaans Engels, in essentie om altijd ontwaakt te zijn, of om altijd waakzaam te zijn. David Stovall zei: "Erykah brought it alive in popular culture. She means not being placated, not being anesthetized."

Implicit in the concept of being woke is the idea that such awareness must be earned. The rapper Earl Sweatshirt recalls singing "I stay woke" along to the song and his mother turning down the song and responding: "No, you're not."

In 2012, Twitter-gebruikers, waaronder Badu, bonnen met het gebruik van "woke" en "stay woke" in verband met sociale en ras-ongelijkheid issues en #StayWoke emerged als weidverspreid used hashtag. Badu incited this with the first politically charged use of the phrase on Twitter; she tweeted out in support of the Russian feminist group Pussy Riot: "Truth requires no belief. / Stay woke. Watch closely. / #FreePussyRiot."

Via social media en activisten groeperingen, spreidde de term zich tot een algemeen verspreid mainstreamgebruik. Bijvoorbeeld in 2016 toen de headline van een artikel in Bloomberg Businessweek stelde "Is Wikipedia Woke?", in referentie naar het grote aantal blanke bijdragers aan de online encyclopedie.

Modern gebruik[bewerken | brontekst bewerken]

Aan het eind van de jaren 2010s, "woke" had taken to indicate "gezonde paranoia, in het bijzonder omtrent kwesties als rascistische ongelijkheid en politieke correctheid" and has been adopted as a more generic slang term en has been het doelwit van memes. In The New York Times Magazine, Amanda Hess raised concerns dat het de term has been culturally appropriated, writing, "The conundrum is built in. When white people aspire to get points for consciousness, they walk right into the crosshairs between allyship and appropriation."

Nederland[bewerken | brontekst bewerken]

Dit toenemend bewustzijn over maatschappelijke verschillen bereikt ook Nederland. Voorbeelden zijn de felle discussies omtrent; de MeToo-beweging, Zwarte piet of de omgang met het koloniaal verleden. Stay woke is meer en meer een mainstream term geworden, die we overal tegenkomen.