Gebruiker:Spraakverwarring/Militair jargon

Er wordt getwijfeld aan de juistheid van een of meer onderdelen van dit artikel. Raadpleeg de bijbehorende overlegpagina voor meer informatie en pas na controle desgewenst het artikel aan. Opgegeven reden: Zie de overlegpagina. Dit sjabloon is geplaatst op 25 augustus 2011.

Het militair jargon wordt soms ook wel soldatentaal genoemd, hoewel dit natuurlijk geen taal is en het gebruik ervan niet aan de rang van soldaat verbonden is.

Een aantal van de hier genoemde termen is specifiek voor een bepaald krijgsmachtsdeel, dienstvak, onderdeel, regiment of zelfs slechts bekend bij een klein deel van een Defensie onderdeel. Veel termen hieronder genoemd lijken recent bedacht of ontstaan waarbij een lange levensvatbaarheid als twijfelachtig mag worden beschouwd aangezien deze termen allesbehalve wijdverbreid worden gebruikt.

Ook kunnen er woorden voorkomen die enkel ten tijde van de dienstplicht gebruikt werden. Het militaire jargon is altijd beïnvloed door de landstaal van inzetgebieden, zoals de Indonesische talen en het Servo-Kroatisch. Sinds de internationale samenwerking in het kader van Verenigde Naties en NAVO-verband is de voertaal binnen de Nederlandse krijgsmacht veelal Engels. Daardoor worden ook veel uitdrukkingen uit het Engels overgenomen. Door de internationale samenwerking gebeurt dat zelfs bij typisch Britse, Amerikaanse of Australische uitdrukkingen.

Er wordt getwijfeld aan de juistheid van een of meer onderdelen van dit artikel. Raadpleeg de bijbehorende overlegpagina voor meer informatie en pas na controle desgewenst het artikel aan. Opgegeven reden: lijst bevat hoogstwaarschijnlijk onder meer eenmansverzinsels Dit sjabloon is geplaatst op 21 november 2012.

0-9

1-tonner

DAF vrachtwagen uit de DAF YA-126 serie

3-tonner

DAF vrachtwagen uit de DAF YA-314 & DAF YA-328 serie

4-tonner

DAF vrachtwagen uit de DAF YA 4440 / 4442 series (kan daadwerkelijk 4 ton aan lading mee nemen , voertuig zelf weegt ongeveer 7 ton)

10-tonner

DAF vrachtwagen uit de DAF YA-2300 serie

.50 cursus

(uitspraak: punt vijftig cursus) Militaire celstraf ("Waar is soldaat Janssen? Die is naar de .50 cursus". Oftewel, zogenaamd naar de cursus voor het machinegeweer Browning .50-inch)

A

Aad Kroaat

Doorsnee (Bosnische) Kroaat

Aal

Aalmoezenier, Geestelijk verzorger vanuit de Rooms-katholieke Kerk

Aardbei

Luchtmobiel getrainde militair (vanwege de rode kleur van de baret)

AAT

Aan- en afvoer Troepen, logistieke dienst van het Nederlandse leger

Achter de wacht

In het verleden bevonden de cellen voor de gestraften zich achter in het wachtgebouw. Om daar te komen moest men eerst de wachtcommandant passeren. Als iemand zich achter de wacht bevond wilde dit dus zeggen dat hij gestraft was met verzwaard of streng arrest. Bij verzwaard arrest gold dit alleen buiten de werkuren zodat de vrije tijd achter de wacht werd doorgebracht. Bij streng arrest bevond men zich ook tijdens werktijd in de cel.

Adjudaris

Adjudant

Admeur, Administrateeg

Een militair werkzaam bij het dienstvak der administratie. Admeur is afgeleid van de militaire afkorting admr in de combinatie met meur van meuren (slapen).

AE

Gewapende elementen

Afdwaling

Verbastering van de Afdeling, waarmee de veld- of rijdende artillerie wordt bedoeld

Afhangen

De uitrusting af doen, tevens synoniem voor bevallen.

Afknijpen

Het proces van ontgroenen

Afniften

Afzien, met name van de kou

Afplakken

Verbinden van verwondingen, naar het met kleine stickers afplakken van schietgaten in ouderwetse houten schietschijven.

AFV

Bewapend vechtvoertuig

Afnokken

Weggaan, vertrekken

AHW

Aanhangwagen

AK47

Avtomat Kalashnikova, geweer uit 1947

AJKKB

Alle Jezus Klein Kut Bootje. Alles tussen een roeiboot en een patrouillevaartuig.

AJOE

Alle Jezus Ouwe Eén. Matroos eerste klas met een respectabele leeftijd.

Al

Kort voor "Dat heb ik al gedaan" of "Dat is al gebeurd"

ALO

Algemene Luitenants Opleiding of Algemeen Leeftijds Ontslag

AMA

Algemeen Militair Arts

Amfibische pendek

Door defensie verstrekte zwemkleding

AMO

Algemene Militaire Opleiding

AMOLAPA

A-motorische lantaarnpaal

AMV

Algemeen Militair Verpleegkundige

ANA, ANA's

ANA's in Tarin Kowt

Officieel: Afghan National Army, maar de naam wordt ook gebruikt voor (individuele) Afghaanse militairen.

Anti-lichaam

Iemands lichaam met problematische status

Aoo

Afkorting voor Adjudant-onderofficier

Aooi

Afkorting voor Adjudant-onderofficier instructeur

Apenland

Land met tropisch klimaat

APO

Militair postkantoor (Army Post Office)

Appel(tje)/(ig)

Gebruikt in de context: "Als een appel(tje) zitten kijken", "Appelig kijken" of als zelfstandig naamwoord "Appel". Betekent zoiets als: niet op zitten letten, schaapachtig kijken en dagdromen.

ARV

Bewapend gerobotiseerd militair voertuig of gewapend reperatievoertuig

AT

Arrestatieteam of Antitankbestrijding

AV

Assault Vehicle (aanvalsvoertuig)

AVA-Koeien

Veldartilleristen (AVA=Afdeling Veld Artillerie)

AWOL

Engelse afkorting voor "Absent Without Official Leave" oftewel "Ongeoorloofd Afwezig zonder reden".

B

Baas

De werkgever defensie. Voorbeeld: Hoe lang zit jij al bij de Baas?

Bakkies

Problemen (Indonesisch: 'bagian', probleem. Ook verbasterd tot: 'pakkie-an')

Bakkerskar

Pantservoertuig van het type M577 (Deze term wordt veelal gebruikt bij de Artillerie)

Balen

Ergens genoeg van hebben, zich ergeren of stierlijk vervelen

Ballo

Infanterist

Barang

Uitrusting, door de militair zelf te dragen, ook: bagage (uit het Indonesisch)

Baroe

Nieuweling (uit het Indonesisch)

Baret nat weer

opvouwbare waskom

Bama

Bataljons Matras

BB

Bescherming Bevolking

BBE

Bijzondere Bijstands Eenheid. Regelt b.v. arrestaties en transport van (oorlogs)-misdadigers. (is nu veranderd in UIM; Unit Interventie Mariniers)

BBO

Bestuderen binnenkant oogleden (slapen)

BBT

Beroepsmilitair met een contract voor bepaalde tijd

BBT proof

Militair materiaal dat niet stuk te krijgen is door de BBT'er

BC

Bataljons Commandant. (leidinggevende functie in het leger)

BD, BD'er

BD staat voor Buiten Dienst. Deze toevoeging hebben beroepsmilitairen achter hun rang staan als zij met functioneel leeftijdsontslag zijn. Bijvoorbeeld: Majoor b.d. Jansen. Gezien de hogere leeftijd van deze categorie worden de letters ook uitgelegd als Bijna Dood of Bijna Dement.

Beatrix nikes

Van rijkswege verstrekt sportschoeisel

BEF

Britse landmacht in de Eerste Wereldoorlog

Befje

Halsdoek / onderdeelssjaal

Berenlul

Slaapzak met tenthelft (Oorspronkelijk over de gevechtstas/ransel te dragen)

Besmevt

Iemand die vrijstelling heeft van Sport, Marsen, Exercitie en Velddienst

Betrokkene

Algemene term om een persoon aan te duiden

Bevo

Bevoorrading

Bijnier

Hulpje van de aalmoezenier

Billenwasser

Militair van de Geneeskundige Dienst

BIBU

Binnen Buitenhelm

Bihesposchoeple

Binnenhelm op, sportschoenen aan en pleite

Bila

Bilaminaat (Regenjas)

Bibrozalo

Binnenbroekse zaadlozing

Binnenschipper

aanduiding voor marineman (KM)

Binnenslaper

Militair die doordeweeks op de kazerne overnacht

Bintang

Medaille (uit Maleis: 'ster')

Bipla

Binnenplaats

Blanco

Groene substantie vergelijkbaar met schoensmeer, gebruikt om textiel (pukkel, ransel, dekzeilen enz.) zowel waterdicht te maken als voor camouflage.

Benaming voor militairen met een donkergroene baret. (Met name gebruikt door soldaten van de luchtmobiele brigade over mensen van de "gewone" landmacht.)

Blauwe (de Blauwe) (Blauwe maffia) (Blauwe SS) (Blauwe Khmer, ten tijde van UNTAC)

Marechaussee

Blauwe hap

Indische maaltijd, bij de Marine traditioneel op woensdag

Blauwe jongen

Indische militair

Blikwerk

medailles

BLJ

Bataljon Limburgse Jagers

Bloedblaar

1. Luchtmobiel getrainde militair (vanwege de rode kleur van de baret)

2. Rode vlak, onder het anker, op de baret van een marinier

Bloedgroepplaatje

Persoonlijk herkenningsplaatje, waarop o.a. de bloedgroep vermeld staat. Ook gezegd van Officier van Piket, die te herkennen was aan een groot zilverkleurig embleem voor de borst, dat bij overdrijving deed denken aan het herkenningsplaatje.

Bloembakken

Geruime tijd in formatie staan, vaak als eerbetoon

Bloemetjespak

Camouflagetenue

Bloemkoolformatie (Bloemkolen)

Ongeorganiseerd verplaatsen/door elkaar lopen, zonder enige vorm van exercitie. Door de vorm die de groep militairen aan kan nemen.

Blokkentrekker

Luchtmachtmilitair

Blokletters praten

Langzaam, duidelijk spreken

Boekje pienter of Boekje stiekem slim

Zelfgemaakt zakboekje met handige tips en weetjes

BM

Brigade majoor (rang in het leger)

BOBL

Bij Ons Bij Luchtmobiel (Citaat voor iemand van de luchtmobiele brigade die alles vergelijkt met zijn eenheid)

Boei (je Boei)

je hoofd

Boeren

Praten

Boerennachtgast

matroos die geen zeewacht meeloopt en derhalve de hele nacht kan slapen

BOG

Bataljon onderhoudsgroep

BOL

Nieuwe rekruut die nog geen platte baret heeft. Vroeger vooral als afkorting van oliebol (zie aldaar), met eveneens de betekenis nieuweling.

BOT

Beroepsmilitair met een contract voor onbepaalde tijd

Bokkentuig

Stelsel van draagriemen waaraan uitrusting gedragen kan worden

Bokkeslinger

Marinier

Bolle

niet meer gebruikte kreet voor Nieuwe dienstplichtige, wegens nog vormeloze baret

BOS

Brandstof, olie en smeermiddelen

BRA

Brigadier in het leger

brablu

brandblusser

Boordplaatser (Marine uitdrukking)

Zie binnenslaper

Bosrandmedaille

Landmachtmedaille voor langdurige operationele dienst

Bravo Zulu

Militair sein (betekenis Well Done, wordt gegeven middels een vlaggensein)

BSB, Brigade Speciale Beveiligingsopdrachten.

Speciale eenheid van KMar bestaande uit arrestatieteam(AT'ers), observatieteam(OT'ers, persoonsbeveiligers(VIP'ers), ook wel Backstreetboys genoemd.

BT

Gevechtstank

NAVO-marinesignaal met betekenis "goed gedaan", wordt ook in marinespreektaal gebruikt

Buks

Geweer (b.v. Diemaco C7)

Bull-pup

Geweer met het handvat vóór het magazijn

De Steyr AUG is een Bull-pup

Buma

Bushmaster pantserwielvoertuig

Bunkeren

Munitie in een wapensysteem laden, ook: eten

Bupapo

Burgerpaspoort

Bureauhuzaar

Aanduiding voor een officier die zelf nooit op oefening gaat zoals de legerstaf in Den Haag

Butsmuts

Helm

Butu (spreek uit Boetoe)

Penis

C

Cadi

Cantinedienst. Ook wel een benaming voor de mobiele (burger)verkoper van snacks en frisdrank bij bv. schietbanen.

Caditas

Gasmaskertas, deze werd vaak op oefening gebruikt om snoep in mee te nemen.

CAG

Commander of Air Group: leidinggevende op een vliegdekschip

Calimero

Een uitspraak cq. bevel bij de cavalerie voor "luiken sluiten", vanwege de dop op het hoofd van de tekenfilmfiguur

Camo

Camouflage

Camouflagenetten

Andijvie(stamp)

CAS

Close Air Support (steun vanuit de lucht aan grondtroepen)

CC

Compagnies Commandant

Cdo

Commando (militair), een lid van een speciale eenheid van het leger

CDS

Commandant der Strijdkrachten (hoogste militaire functie in Nederland)

Chinese vrijwilliger

Iemand die aangewezen wordt om een vervelende klus te doen en dus niet democratisch gekozen is

Chinese wacht

Op post gesteld worden zonder vooruitzicht op aflossing (refereert aan wachtdiensten toen de Chinese Muur nog in gebruik was)

Chocoën (komt van Shoko = SHOppen & KOffie halen)

Pleziertochtje maken

CI

Geheime dienst

CIE

Compagnie

Circus Blanco

De bijnaam van een kazerne (Utrecht?) die indertijd (1965) bekend stond om het overdadig gebruik van blanco

Co

Leidinggevende officier in het leger.

COG

Compagnie Onderhoud groep

Colt

Nieuwe naam voor de Diemaco. Na een algehele update zijn alle Diemaco's binnenkort omgebouwd naar Colts.

Conifeer

Luchtmacht term voor een gecamoufleerde landmachter

Corveestreep

Soldaat der eerste klasse. Zie ook jamstreep.

Couveuse-adjudant

Vaandrig. Een militair met het onderscheidingsteken dat ook voor een adjudant wordt gebruikt, met het verschil dat de drager van dit teken in de regel (veel) jonger is, en uiteindelijk na zijn/haar opleiding officier wordt. Ook wel 'adjudant met melktandjes' genoemd. Ook wel bekend als weekendtas (het rangonderscheidingsteken deed denken aan de dopvormige 'pootjes' onder een weekendtas).

Couzytest

Conditietest: 12 minuten hardlopen, opdrukken en sit-ups, ingevoerd door generaal Couzy

CP

Commandopost / conditieproef

CSM

Compagnie Sergeant Majoor, de oudste onderofficier (AOOMARN) van een compagnie mariniers. Bij de Landmacht wordt bij de meeste eenheden de functie vervuld door een sergeant-majoor; hij is dan oudste onderofficier van een compagnie.

CT

Ceremonieel Tenue, kostuum voor ceremonies (bijvoorbeeld Prinsjesdag), zoals het ten tijde van stadhouder Willem III werd gedragen.

D

Dagdier

Sergeant / Wachtmeester van de dag

DAK

Deutsches Afrika Korps

Das Krankenhaus Wartet (Het ziekenhuis wacht)

Over de DKW Munga vanwege de matige remprestaties.

DC

Des Cadets - gedrag dat een cadet waardig is (meestal met ontkenning gebruikt ter afkeuring van gedrag dat niet DC is). 'Ballerige' term die door officieren wordt gebezigd.

Declarerend voorwaarts gaan

Het indienen van declaraties voor gemaakte dienstreizen

Dek

Vloer/grond (niet alleen op een schip; marine-uitdrukking)

Dekken, Dienen, Hulzen Rapen

Andere term voor niet zeuren, maar uitvoeren

Deurbel

Bijnaam voor Adjudant (Landmacht) vanwege het rangonderscheidingsteken (zie ook 'Stip')

De wal opgaan

De kazerne verlaten (mariniersuitdrukking)

DIDO

Defensie Intranet Declaratie Opdrachten, het geautomatiseerde declaratiesysteem van Defensie.

DIDOend voorwaarts gaan, al

Zie Declarerend voorwaarts gaan

Diemaco

het huidige algemene persoonlijk wapen standaard NATO kal 5,56mm in de lange (geweer)-versie de C7, en in de korte (karabijn)-versie de C8. Na een binnenkort gereed te komen update Colt genaamd, naar Colt Canada.

Dienstfiets

Dienstbril

Dienstgeheim

Stamppot. Op sommige kazernes wordt de benaming gebruikt voor alle maaltijden, soms voor gerechten met een samenstelling van onbekende herkomst: broodje kroket = broodje dienstgeheim

Dienstmaten

Kameraden met wie de diensttijd samen is doorgebracht

Dikke boem

Granaatexplosie. "Om 12.43u dikke boem uit westelijke richting."

Dikke Daf

3-tons vrachtwagen DAF YA-328

Dikke nek

Ergens heel erg pissig om worden. "Toen ik hoorde dat hij zijn zaakjes niet op orde had kreeg ik even een dikke nek."

Dikker worden

Ontploffen, exploderen

Dipli

Dienstplichtige

Dixislurper

Vrachtwagen die de dixi (het mobiel chemisch toilet) leeg komt zuigen of de chauffeur ervan

DKWVV'en

Dekken, kruipen, waarnemen, vuurpunt zoeken, vuren. Uit te voeren wanneer men onder vuur komt.

Donkere dierenbos

Dichte bebossing

Douw

Straf, boete. 'Een douw krijgen.'

Driesporentrekker

Tijgerende infanterist. Zie ook Vijf sporen trekken.

Drukker

Militair van wie bekend is dat hij met regelmaat zijn werk ontduikt

DT

Dagelijks tenue (het “nette pak”, ook bekend als 'Dranktenue')

Delta Whiskey

Dikke Wijven (deze kreet wordt voornamelijk gebruikt door 'onze jongens' in Canada)

Dubbele (de Dubbele, dubbeldekker)

Sergeant-Majoor / Opperwachtmeester (Landmacht)

E

ECO

Elementaire commando-opleiding

Eed (de eed doen)

Beëdigd worden als militair

Eenpitter

Sergeant der eerste klasse of Wachtmeester der eerste klasse (Landmacht)

Eens

Verkorting voor als je het ergens mee eens bent

Ekikadewado

Een kind kan de was doen

Endex

Einde oefening (END of EXercise)

Enge dierenbos

Dichte bebossing, zie ook Donkere dierenbos

EOG

Eskadrons Onderhouds Groep

EOV

Electronische OorlogsVoering

F

Faalhaas

Iemand die dingen doet die in de ogen van anderen niet bijzonder doeltreffend zijn

FAE

Fuel Air Explosive

FCS

Future Combat Systems (toekomstige wapensystemen)

FAL

oud uitgefaseerd persoonlijk wapen (7,62mm geweer). Afkorting van Fusil Automatique Léger ('licht automatisch geweer'), een wapen ontwikkeld op NAVO-specificaties door FN Herstal (Luik).

Feb

(Pre)fab, woon/werkcontainer waarmee in uitzendgebied tijdelijke onderkomens worden gebouwd

FEBO

verbastering van BEVO (Bevoorrading), de dienst voor de voedselvoorziening doet. Veldkeuken.

Fietsenmaker

Militair van de Technische Dienst of bij de Marine/Mariniers: filmoperateur

FKKL

Fanfare Korps van de Koninklijke Landmacht (het militaire muziekkorps van de landmacht)

Flipper

insigne van de onderzeedienst

Fluim

Luchtmachter

Foef

Foerier

Foerier, naar de ~ ruiken

Nieuw zijn (bijvoorbeeld kleding)

FOO

Forward Observing Officer (leider van een verkenningsbrigade)

FUBAR

Fucked Up Beyond All Repair, wordt gebruikt om iets te omschrijven dat niet meer goed te maken of te repareren blijkt te zijn. Origineel is Fucked Up Beyond All Recognition en wordt gebruikt om personen aan te duiden die dusdanig verminkt zijn dat ze onherkenbaar zijn geworden.

Freewheelen

Even zoek raken. Op oefening: de omgeving gaan bekijken. Op kazerne: een praatje maken bij de collega's elders op de kazerne. Ook bekend als sociale patrouille.

G

Gamacoka

Gasmaskercontrolekamer. (De term gaskamer was streng verboden in verband met gevoeligheden na de Tweede Wereldoorlog.) Zie ook MOR.

Gamata

Gasmaskertas

Gaswolk / Gasbel

Specialist NBC (= nucleaire, biologische en chemische oorlogvoering)

Gehaktballennet

Het reservenet op de radio (FM9000) waarop vrijuit gesproken kan worden

Geile Ridder

Gele Rijder, medewerker van de 11e Afdeling Rijdende Artillerie

Geiteweitje

Klein oefenterrein, gewoonlijk naast de kazerne gelegen

Geiteland

Land met veel bergachtig gebied (meestal aanduiding voor landen als Bosnië en Afghanistan)

Gemalen water

Douche; Onder het gemalen water staan.

Geneeskrachtige troepen

Geneeskundige troepen

Genezerik

Militair gewondenverzorger, ook: hospik of geneeskrachtig krijger

Gerrit

De zee (Marine uitdr.)

GVT

Gevechtstenue, camouflagepak, zie ook Bloemetjespak

GGW

Groep Geleide Wapens (Nederlandse luchtmachteenheid die opereert met elektronisch gestuurde luchtafweer)

Gillende gympen

Opschieten of hardlopen (zie ook: Hakken-billen)

GLA

Geweer Lange Afstand

Glasbak

YPR-pantservooertuig

Glibber

Luchtmacht jargon voor KMar-militair

GNK

Geneeskundige Dienst

Gods Wapen

Ironische benaming voor Het Wapen der Koninklijke Marechaussee.

Gouden tiet

Onderscheidingsteken voor officier die de Hogere Krijgsschool met goed gevolg heeft doorlopen (ook wel "Gouden zon")

GPC

Groepscommandant

Graspol of Pol

Commando, naar de groene baret

GroBi

Groene Bijbel oftewel het Militair Handboek

Grootjoekel

Grootmajoor (officieel majoor; gebruikt ter onderscheiding van 'sergeant-majoor die eveneens met majoor wordt aangesproken. Dit is alleen bij de luchtmacht, bij de Landmacht is het Sergeant-Majoor)

Gifmengers

Aanduiding voor de koks

Gummienekken

Knikkebollen, bijna in slaap vallen

Guppen

Gevechtsuitputting, rare dingen doen of zien door vermoeidheid

GV

Geestelijke Verzorging

GVA

Grensverleggende activiteiten

GVT

GeVechtsTenue

GWT

GeWonden Transport

Gympy

Een sportinstructeur

H

Haar op de dijk

Vrouw(en) in het zicht

Haarlemmerdijkjes

Moeilijkheden, (rot)geintjes (Marine-uitdrukking)

Hakjes maken

Je melden bij een militaire meerdere om vervolgens op je lazer te krijgen

Hakken-billen

Opschieten of hardlopen (afgeleid van de renbeweging waarbij de hakken de billen raken)

Hamil

Handboek Militair, ook wel de Bijbel genoemd

Handboek Jan

Handboek Soldaat, naar analogie van Jan Soldaat

Harnas

benaming voor het bokkentuig (stelsel van riemen ten behoeve van het ophangen van de uitrusting)

Haspadi's

Hand-en-spandiensten

Hati's

Handige tips

HE

Zwaar explosief (High Explosive)

HEAT

High Explosive Anti-Tank (zware explosieven tegen gepantserde voertuigen)

Helapidaka

Helaas pindakaas

Heldenmoed

Gekleurde muisjes (broodbeleg)

Helitonner

Ander woord voor een Chinook-helikopter (combinatie tussen helikopter en viertonner)

Helo, Heli

Helicopter

Hemelen

Overlijden, ook voor uitrusting die kapot is en niet meer kan worden gerepareerd – "de radio is hemelen" (zie ook FUBAR)

Hemellichaam

Officier bij Koninklijke Landmacht, vanwege de sterren als rangonderscheidingstekens)

Hemelpiloot

Aalmoezenier

Hepla

Herkenningsplaatje, zie ook val-dood-plaatje

Hesco

Draadstalen omhulling, gedicht met textiel en gevuld met grind, zand of puin, in gebruik om verdedigingsmuren rondom militaire compounds te bouwen in het missiegebied

Hiba

Hindernisbaan

H²IDG (H-kwadraat IDG)

Hou Het In De Gaten

HMG

Heavy Machine Gun (zwaar machinegeweer)

HMT

Humanistisch Militair Tehuis

Hobbyclub

Aanduiding voor een hersteleenheid of de Luchtmacht

Homo

Hoofdmotor, de primaire aandrijving van een (marine)schip

Hondenpenning

Herkenningsplaatje

Hoeven

Voeten; door de hoeven gaan: Bukken, op de knieën gaan zitten (van oorsprong cavalerie- jargon)

Hogawidavawa

Hoe gaan wij dat varkentje wassen

Hogere legerleiding

Meestal een negatieve aanduiding voor het stafpersoneel. Wordt vaak gebruikt als er een opdracht gegeven wordt waar men het niet mee eens is. "De hogere legerleiding heeft besloten dat we gaan stekkeren (lopen)"

Hoge vaart spatoes

sportschoenen (zie spatoes)

Hola

Hoofdlamp

Hoofd Opblaaspop

Hoofd Doorlaatpost, KMar medewerker die eindverantwoordelijke is op een doorlaatpost (buitengrens, kan in havens en op vliegvelden)

Horie (kuthorie, een iritante Horie)

"Horizontale" iemand die van een ander krijgsmachtsdeel naar de KMar overstapt (horizontaal instroomt) vaak herkenbaar aan grote praat, meestal over "vroeger" en praten vaak in militair jargon.

Hospik

Militair van de geneeskundige dienst

HOTO'en

(Hand over Take over) overleg plegen met een collega, opdracht overdragen aan collega.

Houten jekker aan hebben

in zijn graf liggen

Houten kaak, Houten bek

pech hebben, mis grijpen

HPG'en

(Hygiëne en Preventieve Gezondheidszorg) wassen, scheren etc.

HUR

Heard Understood Responded, korte term om aan te geven dat iets is verstaan en begrepen

HVT

Handig Voor Thuis. Iets wat ontvreemd kan worden.

HZB

Hou Ze Bezig (tijdens dienstplicht gebruikte uitdrukking, immers: geen oorlog - niets te doen. Soms als HZGB: Hou Ze Godverdomme Bezig)

I

IBO'en

Inspectie binnenkant oogleden (slapen)

IBOB

Persoon die zichzelf belangrijk vindt, "Ik Ben Ook Belangrijk."

IBOLLEN

Inspectie binnenkant oogleden (indutten)

IED

Improvised Explosive Device. Geïmproviseerd explosief. Gemaakt van munitie (bv. granaat, handgranaten etc.) en meestal op afstand tot ontploffing gebracht d.m.v. elektriciteit of telefoonverbinding (bellen naar telefoon op de IED). Ook detonatie door contact.

INFEX

Infanterie Exercitie

IHAM

Verwijzing naar een persoon die laat blijken: "ik heb alles meegemaakt"

IJskast

Einde casus of Kapitein bij de Landmacht (een 3 sterren ijs- of koelkast)

IMO

initiële militaire opleiding

IOT

Initieel Oorlog Traumatoloog

Inblikken

In pantservoertuig instappen

"In de pul fietsen"

Bij iemand in het gevlij komen. Ook: "dat fietst wel in de pul!" = dat bevalt wel!

Inliggen/Inleggen

In je bed/slaapzak gaan liggen.

Inklikken

Tussen de dienst door even op je bed liggen.

Immobiele brigade

leden van het individueel begeleidingspeloton (IBP) zie mutant

Instijgen

In een voertuig instappen

IWAB

Verwijzing naar een persoon die laat blijken: "Ik weet alles beter."

J

Jamstreep

Soldaat eerste klasse. Ook: corveestreep.

Jan Kaas

Marinier (zowel enkel- als meervoud)

Jan Maat

manschappen van de marine

Jarretel Jeep

Daf YA 66 jeep gebaseerd op riemaangedreven DAF 66"

Je komt er wel uit

Je bekijkt het maar, of doe het zelf maar

Jeneverkruis

Officierskruis, onderscheiding voor 15 jaar langdurige dienst als officier

Jekker weer Nat

De oude nylon regenjas 'Jekker Nat Weer' dat dankzij het niet ademende materiaal voor veel transpiratie zorgde

Jodali

Jongste Officier Die Altijd de Lul Is

Jongen

onverklaarbare vermenigvuldiging van materiaal ("De buksen hebben gejongd.")

K

Kachelpijp

Onderzeeboot (vanwege de zwarte kleur)

Kadaver

menselijk lichaam

KaDi

Kantine Dienst

Kajoe

timmerman (uit Indonesisch kajoe=hout)

Kalkemmer

scheldnaam voor marechaussee. De blauwe rand van hun witte binnenhelm gaf aan tot hoever je ze onder water moest houden

Kak

voet oorspr. Indonesisch

KAKO

kaart en kompas

Kanaalkoorts

ziekte die zich openbaart als een schip bijna terug in den Helder is na een lange reis. De symptomen zijn onder andere: Koortsachtig je smokkelwaar nalopen (kan de zwarte bende het vinden?) Al je vieze pendekken (zie pendek) bij elkaar rapen en je weekend tas vullen. (sigaretten en drank onderop daar houdt de douane niet van) Nog even snel de condooms uit je portemonee verwijderen. Buitenlandse knoeten naar Majoor Muntje brengen. Symptomen kunnen zich al openbaren in de golf van Biskaje en kunnen aanhouden tot de Lange Jaap gepasseerd is.

Kapiteuse

vrouwelijke kapitein

Katje

Salaris ( Verbasterd uit Indonesisch: Gaji)

KCT

Korps Commando Troepen

Kebaboe

(Maleis) Ké baboes (Naar de vrouwen) Oorspronkelijk om aan te geven dat het werk er op zat. Tegenwoordig betekent het het omgekeerde. "Op de kebaboes" Ga aan je werk.

Ketelaar (Marine uitdrukking)

Officieel: Iemand die later zijn maaltijd gebruikt, Ook: Iemand die te laat komt

Kees de Bok

Mascotte van het regiment Stoottroepen

Kerstboom

Volbehangen DT

KIA

Killed In Action. Engelse term voor gesneuveld tijdens gevechtshandelingen.

Kikadewado

Kind kan de was doen = makkelijk / goed te doen

Kintikken

Niets te doen hebben

Klapbord

Vijand of tegenstander. Afgeleid van een doelbord op de schietbaan dat neerklapt als het geraakt word.

Klapkut

Opvouwbaar kunststof drinkmokje dat zijn bijnaam ontleent aan de vorm in opgevouwen toestand. Ook bekend als Aasgiermokje

Klari

Populaire term die men zegt als iets ( een opdracht of uitvoering) klaar is

Klebu

Kleffe Burger of Klere Burger

Kleiduif

Militair van de Luchtmobiele Brigade ( Verbastering van Zandhaas). Van zandhaas tot kleiduif ( Infanterist die bij de Luchtmobiele Brigade gaat).

Kleurenschema

"Aan het kleurenschema werken" = in de zon liggen

Klobu

Klotenburger

Klont

Een sukkel. Vaak gebruikt als iemand iets fout doet of iets doms zegt.

KLu

Koninklijke Luchtmacht

Kluchtmacht

Koninklijke Luchtmacht

Klus

Hoofd of ook Kin (Wordt gebruikt in de Marine uitdrukking: "Dan valt je klus op dek" = Dat, van verbazing, je mond zo ver open valt dat je kin de grond raakt.)

Klusbrommer

Elektrisch scheerapparaat

KMA

Koninklijke Militaire Academie

Koninklijke Matennaaiers

Koninklijke Marechaussee (KMar)

KMar

Koninklijke Marechaussee

KMK

Koninklijke Militaire Kapel

KMS

Koninklijke Militaire School

KMT

Katholiek Militair Tehuis

Knagen

Eten (zie ook 'snavelen')

Knatsen

Eten (zie ook 'snavelen')

Knobbel

Artillerie schietkamp bij Oldebroek (bovenop een heuvel, "de knobbel" gelegen)

Knoeren

slapen (op de kazerne)

Koeiekut

Kwartiersmuts van het Korps Rijdende Artillerie (KRA)

Koen Pashtun

Afghaanse middenstander op Kamp Holland.

Koelkast

kapitein (3 sterren)of een pauze gedurende een veldoefening

Komaliwant

benaming voor alle stenen borden, schalen, kopjes, schotels, bestek en overig serviesgoed aan boord van een schip

Konijn

kopieerapparaat, in verband met het snel vermenigvuldigen

Kontverhaal

Onzin

Kontvingeren

Uit je neus vreten terwijl je een opdracht hebt gekregen

Kolenboer

Cavalerist, zo genoemd door hun zwarte baret.

Korporaal-majoor

Korporaal der eerste klasse

Kouwekle

Koudweerkleding

KPU bedrijf

Kleding en Persoonsgebonden Uitrustingbedrijf (met o.a. het Kleedpunt, de Maatkleermakerij en Orthopedisch Schoenmakerij op kamp Soesterberg)

KPU-verstrekt lichaam

Ongetraind of onvoldoende getraind lichaam

Krik krak

Pushups en situps. Populair onder instructeurs tijdens de luchtmobiele opleiding.

Krik krak-tenue

Gevechtslaarzen, gevechtsbroek en T-shirt

Kroepoekjes

Je oorschelpen

Kruipen (in iemands hol kruipen)

Vleien

Kubu

Kutburger

Kuko

Kutkorporaal

Kut (over de kut gaan)

Copuleren

KUT (Kilo Uniform Tango)

Kwalitatief Uitermate Teleurstellend, vooral bij de marine in gebruik ter uiting van frustratie over de kwaliteit van bepaald materieel.

Kutsoppen

Douchen

Kutsoptenue

In je ondergoed en slippers met toilettas

Kuub

Je hoofd

KVV

Kort Verband Vrijwilliger. Toen die categorie nog bestond ook wel Korte Verstand Verbijstering of Kort Verstand Verbijsteraar. Ook Komen, Vangen, Vertrekken naar aanleiding van de premie die men kreeg bij einde dienstverband.

KWG

Kutweer Generator, een formatie wolken die doet vermoeden dat men binnen afzienbare tijd een geduchte hoeveelheid regen (en onweer) te verwerken krijgt.

Kwikballen

Doelloos rondhangen, lummelen

KZK

Kontzakknoopje

L

Laro

Landrover - oud wielvoertuig in jaren '90 vervangen door Mercedes-Benz maar bij marine nog in gebruik

Lawaaicompagnie

Muziekkorps

LB, “Lima Bravo”

Lekker Belangrijk (KL). Aanduiding voor iets wat bepaald niet interessant is of er niet toe doet.

LB

Limited Brains (KLu), aanduiding voor Luchtmacht Bewaking. Ook bekend als Low Budget of Laag Begaafd.

LC

Landing Craft, landingsvaartuig.

LCF

Low Cost Frigate (KM) (officieel= luchtverdedigings- en commandofregat)

LCR

Landing Craft Rubber (Rubberboot met peddels, ook wel condoom met ellebogenstoom)

LCT

Landing Craft Tank, landingsvaartuig.

LEO

Lomp En Onbehouwen, vaak gebruikte bijnaam voor een cavalerist. Ook wel Lomp En Onbenullig.

LEO2

Afkorting voor een Leopard 2 gevechtstank in gebruik bij het wapen der cavalerie

Lem

Citroenlimonade (Gemaakt van Lemonpoeder. Mariniers uitdr.)

Libola

Linker bovenlade

Liboza

Linker bovenzak (van de jas), daar waar zich het Mipapo behoorde te bevinden

Licht

Licht arrest

Lichting verzieken

De eigen lichting afknijpen

Lipapla

Lichte Pantser Plaat

Lichtdebiel

Luchtmobiel. Omdat de ingangseisen enkele malen zijn verlaagd (van MAVO naar VMBO) wegens te weinig aanmeldingen.

Lkol

Luitenant Kolonel

LMB

LuchtMobiele Brigade

LMG

Licht machinegeweer

Loempia

Onhandig dan wel minder intelligent persoon

LOBO

Logistiekboer, luchtmachtjargon voor niet operationeel personeel

Local

Plaatselijke bevolking (in uitzendgebied) of burger

Loho

lompe hond

Loopjepraatje

Walkie Talkie

Loos

Penis (een stuk loos aan een touw is een niet gebruikt uiteinde)

Longroom

Officiersverblijf KM

Low ops

Low Operations; Rustdag in missiegebied

(Vrij van) LSD

(Vrij van) lopende en staande dienst

LPI

Liggende Plafond Inspectie, oftwel een kort slaapje doen (met name na de lunch)

Lua

LUchtdoelArtillerie

Luik

Deur (Marine uitdr.)

Luister uit

Luisteren naar een bericht

Lullenpoetser

Torpedotechnicus bij de marine

Lultalie

Portofoon, ook: handtelemicrofoon

Lulijzer

Microfoon

Lultouwtje

Telefoonlijn, ook bekend als kletstouw

Lupa

LunchPAkket

Luppen

Iemand naaien

LVT

Leuk voor thuis of landingsvoertuig op rupsbanden (Landing Vehicle Tracked)

M

Madiwodo soep

soep op vrijdag van de maandag-, dinsdag-, woensdag- en donderdagsoepen

MAG

FN 7,62mm machinegeweer in gebruik als boordwapen op voertuigen en in transporthelikopters. Afkorting van Mitrailleuse à gaz. Ontwikkeld door FN Herstal (België), voor dezelfde patronen als de FAL, maar dan met patroonbandschakels ertussen.

Majorette

Vrouwelijke majoor

Makan

eten (Maleis)

Mandiën

Douchen (Maleis), KM. Zie ook Gemalen water.

Mats, in de Mats hebben

Iets "over" hebben dat op onrechtmatige wijze in het bezit is gekomen. Zie ook Ritselen, ritselkist

Matennaaier

Iemand die zijn kameraden benadeelt met het doel er zelf beter van te worden, ook militair van de Koninklijke Marechaussee

Meccanodoos

vroeger de Uzi pistoolmitrailleur. Grote mecanodoos = .50, Kleine mecanodoos = MAG of MINIMI

Mes-en-vork cursus

Cursus op Koninklijke Militaire Academie of Koninklijk Instituut voor de Marine, voor vroegere vakofficier/officier uitloop. Men leerde dan zogenaamd met mes en vork te eten.

Messtins

Twee in elkaar passende rechthoekige metalen blikken met elk een inklapbaar handvat. Het was de bedoeling dat uit deze blikken gegeten werd in het veld. Voor soep kon nog de mok gebruikt worden.

MB

Mercedes Benz terreinauto (opvolger van de Laro)

Meurbaal

Slaapzak

Meuren

Slapen, ook wel als zelfstandig naamwoord in combinatie met een aantal dagen om een tijdspannen aan te geven: "Nog vier en een meur." (Nog vier dagen en één nacht slapen tot afzwaaien.)

MFSC

Multi Functionele SmartCard, de chipkaart die toegang geeft tot een defensie complex en waarmee men kan inloggen op diverse plekken op het defensie intranet.

MIA

Missing in Action. Engelse term voor "vermist tijdens gevechtshandelingen".

MI of MID

Militaire inlichtingen dienst

Miep

Algemene term om (jonge) vrouw aan te duiden

Milafko

Militaire afkorting zoals bijvoorbeeld Liboza

Militaire mist

Iets is in de militaire mist; iets is zoek

MINIMI

de huidige lichte mitrailleur (FN 5,56mm mini-mitrailleuse)

Mipapo (indelibozavadebuja)

Militair Paspoort in de linkerbovenzak van de buitenjas (militair paspoort bestaat sinds medio 2000 niet meer, is nu smartcard)

Mist (in de militaire mist zijn)

Spoorloos zijn

MIVD

Militaire Inlichtingen en VeiligheidsDienst.

Miwewi

Midweekse Wip

MLV

Militair Lichamelijke Vaardigheid

MOAB (Massive Ordnance Air Blast)

Mother Of All Bombs (grootste satelliet (GPS) geleide bom in de historie, de GBU-43/B

Model

Perfect, volgens voorschrift

Mokeza, MKZ

Motorkettingzaag

MOR

Masker Oefenruimte, lokaal om gasmasker te testen (voor 1994: gamacoka)

MP

machinepistool of militaire politie

MPS

Met je Pik Spelen, oftewel jezelf vermaken

Mumselen

Plat op je buik liggend je enkels pakken en vervolgens zo voortbewegen

Muntje (Majoor Muntje)

Kashoudend onderofficier (Koninklijke Marine)

Mutant

Geblesseerde

Mutatie

Blessure (officieel: verandering in de vastgelegde organisatie of toestand, dus ook: aantekening hiervan door de onderdeelsarts)

Muur (de)

reling van een schip. Iets over de muur zetten: iets overboord gooien.

N

Naar rechts richten

Iemand corrigeren en de waarheid zeggen. Kan subtiel als bot. Afgeleid van excercitie commando "Naar rechts richten!"

NATO

"No Action Talk Only". Refereert aan de Nederlandse afkorting NAVO en het mogelijke gebrek aan daadkracht.

NATO-matras

Gewillige vrouw met voorkeur voor militairen

NATO-peuk

niet meer gebruikte term voor bijna afgezwaaide dienstplichtige

Natresser

Militair van de Nationale Reserve (Natres)

Nastress

de Natres

Natte hap

oude scheldnaam voor de Nationale Reserve gebaseerd op de hoeveelheid drank die voor, tijdens en na een oefening of bijeenkomst genuttigd werd.

Natte krant

Iemand met een laffe instelling

Natte voeten koord

Onderscheidingskoord (ook "invasiekoord") van het 17 Pantserinfanteriebataljon Garderegiment Prinses Irene, was oorspronkelijk een onderscheidingskoord van degenen van de Prinses Irene Brigade die aan de landing in Normandië hadden deelgenomen

NAVO

Navigatie officier (Marine)

Nawekle

Natweerkleding

NBC

Nucleair biologisch chemisch, No Body Cares ook wel gebruikt bij de nbc compagnie omdat ze bij oefeningen vaak vergeten worden

Nekaf

Jeep van de Nederlandse Kaiser-Frazer Fabrieken

Neukaal

Getrouwde aalmoezenier

Nonex

Geen oefening (NON EXcercise). Om bijvoorbeeld het verschil aan te duiden wanneer er 'echt' iets mis zou gaan bij een rampenoefening. Gaat vooraf aan een bericht indien de inhoud daarvan niet de oefening zelf betreft. vergelijkbaar met "safeguard" bij de vloot en "no play" bij het Korps Mariniers.

Noordergrap

Een militair gerelateerd grapje

Nukubu

Nutteloze Kutburger

O

OA

Ongeoorloofd afwezig

OBL

Officier belast met de leiding

OBOM

Officier Belast met het Optrekken van de Mist (Bij de veldartillerie gebruikte term wanneer een schietoefening wordt vertraagd door slecht zicht)

OCC

Opvolgend Compagnies Commandant

ODOL

Ontzettende dikke ochtend lul, ochtenderectie

Odo's

Oordoppen

OEG

Op Eigen Gelegenheid veel gebruikt tijdens konvooiverplaatsingen als het lang duurt; OEG naar de kazerne

OEI

Ongewenst Eigen Initiatief

OEPS!

Open, Eerlijk, Positief, Sportief

JODADLI

Jongste Officier Die Altijd De Lul Is.

Officiersmatras

Aanduiding voor vrouwelijke militairen van de toenmalige MARVA, Milva en LuVa die er van verdacht werden op een horizontale wijze hun positie te verbeteren door met een (of meerdere) officier(en) het bed te delen.

OKP

Officier van Kazerne Piket. Te herkennen aan de ketting met halve maan vormige, glanzend gepoetste plaat voor z'n borst. Vaak vervangen door een onderofficier als de officieren uitgeput waren.

Oliebol

niet meer gebruikt voor dienstplichtig rekruut

OMAG

Officier Met Arbeiders Gezicht

Omhangen

De uitrusting om doen

Ongegradueerde schepeling

aspirant-officier zonder strepen

Oortjes!

Dringend advies gehoorbescherming te plaatsen

OPC

Opvolgend pelotons commandant

Op je rug staan, of ook

op je oor staan

Slapen.

Operatie Stofwolk

De militairen die het onderdeel (kazerne, basis) snel verlaten om naar huis te gaan

Opper

Marine: opperschipper (adjudant nautische dienst)

Landmacht/marechaussee: opperwachtmeester (sergeant-majoor)

Optoppen

Bijvullen / aanvullen (bijvoorbeeld een veldfles). Ook: 4-tonner weer van geraamte en zeildoek voorzien ("die 4-tonner staat nog kaal. Die moet opgetopt worden").

Ops-vest

'Operations Vest' Engelse term voor het nieuwe 'harnas' ingevoerd in 2005.

Organiseren

Iets op onreglementaire wijze voor elkaar krijgen (zie ook: Ritselen)

OTAS

Organisatie Tabel/Autorisatie Staat: boekwerk waarin vermeld staat uit welk personeel en materieel een eenheid is opgebouwd

OTAS-vriend

Collega. Indien men de persoon in kwestie niet mag: "Van Rijkswege opgedrongen OTAS-vriend"

Ouwe beer

bijna afgezwaaide dienstplichtige wordt niet meer gebruikt

Ouwe poep

Iets of iemand van de oude stempel. Iedereen voor je.

Ouwe stomp

zie Ouwe beer

Over je nek schijten

Overgeven, braken (KM)

Owi

Opperwachtmeester instructeur

P

Paard

Een cavalerist

Paardenvolk

Militairen ingedeeld bij het wapen der cavalerie.

PAINF(BAT)

Pantser Infanterie (Bataljon)

Palen

(broek uit en palen laden) Copuleren

(iemand palen) Iemand een vervelende taak geven

Pantser Helga

Aanduiding voor een potige vrouw (kenau)

Pantserpet

Helm

PAMAN / ABS

Persoonlijke veiligheid waarborgen, Andermans veiligheid waarborgen, Markeren, Alarmeren, Noodzakelijke hulp verlenen / Ademhaling, Bloedingen (stelpen), Botbreuken (zetten), Shock (vookomen) = ZHKH-protocol

Panas

Warm (Maleis)

Passagieren

Uitgaan (Marine)

Pau

Personenauto

PAX

Personel Assigned to Excersise. Algemeen gebruikt om aantallen personen aan te duiden, ook als het niet om oefeningen gaat. De passagierslijsten voor vluchten van de Task Force Uruzgan heetten bijvoorbeeld "PAXlist". Term is vooral in gebruik bij de Luchtmobiele Brigade. Men is dermate gewend aan "oefenen" (excersise), dat de aanduiding in gevechtssituaties en rapporten blijft bestaan.

PC

PelotonsCommandant, de commandant van een peloton, over het algemeen op personeelsgebied

Personeel Container (DAF met daarop een container voor personeel)

Pendek

Onderbroek (Maleis: pendek = kort)

Pennetrekker

oneerbiedige benaming voor een luchtmachter belast met de taak om de veiligheidspennen van de wapensystemen te verwijderen vlak voor de start van een vliegtuig.

PGU

Persoonsgebonden Uitrusting

Pibben

Poepen / plassen in het bos ("ik ga even pibben")

Pieper

Kogel, patroon

Pikapak

Buitenmodel uniform (Mariniers)

Piketboer

Officier van piket

Pinda

Kogel

PIO-schop

Pioniersschop, klein model opvouwbare schop

Piloot

Bestuurder van een voertuig (bijvoorbeeld 4 tonner piloot, bergingspiloot, etc.)

PINO

Potentieel Interessant Neukbaar Object = mooie vrouw/man

Pint

Hekwerk om kazerneterrein.

Pintracer

Illegaal passagieren door over het hek te klimmen

Pissen (Hij is pissen)

Spoorloos zijn

Pisvlek

Iemand die een rot streek heeft uitgehaald

Platgereden kip

Embleem van het voormalige dienstvak Aan-en en Afvoertroepen (een gevleugeld wiel)

Platjes

Schaamluis (zie ook: Zakrat(ten))

Platte pik

Iemand met een platte pik: iemand van het vrouwelijke geslacht.

Plava

Plaatsvervanger, opvolgend commandant

Pleun

Militair van de Koninklijke Landmacht (Marine term)

Plichtige

Dienstplichtig militair in Nederland uitgestorven

Pleisterplakker

Militair van de Geneeskundige Dienst

Plork

Prettig Lichaam Ontzettende Rot Kop = onvriendelijke benaming voor een vrouw die aan die kenmerken voldoet.

Pluba

Plunjebaal

Plug(genneuker)

Militair van de verbindingsdienst.

PoB

Plat op Bed

Plus 1

Ik ook (tel mij ook maar mee)

Poeroet

Warme chocolademelk

POET'Sday

Vrijdag. Uitdrukking overgenomen van Australische troepen in Afghanistan: Piss Off Early, Tomorrow's Saturday. Voor veel Nederlandse eenheden was de vrijdag juist POETSdag, niet onnodig in verband met het vele stof. Voor eenheden die samenwerkten met het Afghaanse leger (ANA) was dit een rustige dag in verband met het vrijdaggebed van de Afghanen.

Pol of pollen

Een commando, dit i.v.m. de groene kleur van de baret.

Polako (aan)

rustig, langzaam (aan) (Servo-Kroatisch)

PoLo

Portiersloge (bij ingang van kazerne

Pompstok

Een lang en mager persoon. Naar de pompstok als reinigingsgereedschap voor een geweerloop.

POR

Permanent Orgasme Reservoir. Uitdrukking van cadetten voor een vaste vriendin, tegenhanger van een TOR

Personeels Ontspannings Ruimte. Ruimte (in gebouw, tent of prefab) die aan de omschrijving voldoet.

Marine: Personeels Ontsmettings Ruimte. Ruimte aan boord waar bij NBC-oorlogsvoering personeel van buiten naar binnen het schip kunnen komen en daarbij ontsmet worden.

Pornolat

Latten op de legeringskamer waar posters (doorgaans van een bepaalde soort) aan opgehangen kunnen worden

Porren

een collega wakker maken

Postbodepak

Het oude gelegenheidstenue

Pruttel

PRTL, Pantser Rups Tegen Luchtdoelen (luchtdoelgeschut, uitgefaseerd 2005)

Cheetah PRTL (Pruttel)

Proppen

Je loos (zie loos) na een nacht op de wal spoelen met een antibioticum om niet zuur (zie zuur #2) te worden

PSU

Persoonlijke Standaard Uitrusting. (Persoonlijke Sjouw Uitrusting) = tegenwoordig PGU

Puddingbuks

Mannelijk geslachtsdeel.

Pukkel

Gevechtstas M52, een soort kleine rugtas (uit de bewapening 1995)

Puntbuik

Onderofficier bij de Koninklijke Marine.

Punten en strepen

Doperwten en Wortelen (naar morsealfabet)

Puzzelpak

Camouflagepak

Prins Carnaval

Artillerist van de bereden artillerie (wegens de blauwe kwartiermuts met kwast)

Proppenschieter

Geweer, b.v. C7

PW of POW

Prisoner Of War (Engelse term voor krijgsgevangene)

R

RAAF

Luchtmacht van Australië

RAD

Reichsarbeidsdienst (Duitse arbeidsdienst verplichting in WOII)

RAF

Luchtmacht van Groot-Brittannië

Reboza

Rechter bovenzak (van de jas).

Regelen

Iets regelen is iets voor elkaar krijgen. De manier waarop is van ondergeschikt belang.

Rek

Bed

Rekliggen

Slapen tijdens diensttijd (veelal gepraktiseerd op de KMA)

Rembo

Iemand die in het remedialpeloton zit

Remedial

Peloton waar "gemuteerden" tijdens de opleiding de tijd krijgen om van hun blessures te herstellen

Rempel

Remedial peloton

Repat

Repatriëring van een persoon naar Nederland vanuit missiegebied

Repatkist

Kist gemaakt voor souvenirs en uitrusting bij repatriëring

RD, “Romeo Delta”

Regel dat! (gebiedende wijs)

Reisbureau Beatrix

Voor vervoer van veel personeel worden, via door Defensie gecontracteerde civiele vervoersmaatschappijen, touringcars ingezet.

Richtkruis

Rood kruis met wit achtervlak, om de arm van de hospik of zijkant van een voertuig van de geneeskundige troepen. Plat voor het Rode Kruis.

Rijks Toneel School

Rij- en Tractie School. Hier werden militaire rij-instructeurs en -examinatoren opgeleid, die voor een deel middels "gespeelde" lessen aan elkaar het vak moesten leren.

Ritselen

Iets op onreglementaire wijze voor elkaar krijgen (zie ook: Organiseren en Regelen)

Ritselkist, ritselkast

Opbergplaats voor onregelmentair verkregen goederen. Ook wel "matskist"

RM

Afkorting van Rekening Man, beslissing of betrokkene het vermiste of beschadigde goed (deels) zelf moet betalen.

Robo'en

Röntgen onderzoek

Roger

Begrepen. Uitgesproken als een Engelse naam.

Rolschaats

oud pantservoertuig van het type YPR, zie ook 'Glasbak'

Rotota

”Ronnie Tober Tasje”, kleine ronde goederentas, vernoemd naar het bolle uiterlijk

Rowili

Rood-wit lint, om gebied af te zetten

Roze Maffia

oud voor militaire administratie (vroeger roze embleem-ondergrond)

RR

Afkorting van Rekening Rijk, de beslissing of het vermiste of beschadigde goed (deels) door het Rijk wordt vergoed.

RSAAF

Luchtmacht van Zuid-Afrika

Rubu, Rukbunker

Slaapzak

Rukken (van de pot rukken)

Terechtgewezen worden

Ruksok

Een dienstsok gebruiken om in te masturberen om geen sporen achter te laten

Rups

Defensieverstrekte slaapzak. Ook: kort voor "rupsvoertuig" ("Op de rups"; verplaatsen met een rupsvoertuig)

Rups*

Militair waarvan bekend is dat hij met regelmaat zijn werk ontduikt

Rupsen

Gaan slapen

Rupskut of "de rupskutten"

Benaming voor militairen van het wapen der cavalerie.

RuZa

Rugzak

S

SA

Sturm Abteilung. (Duitse nationalistische knokploeg die de invloed van Hitler moest vergroten)

SAA

Small Arms Ammunition. (munitie voor kleinere vuurwapens zoals pistolen)

Salonofficier

Officier die liever in de officiersmess borrelt, dan zijn tijd te velde doorbrengt. Oorspronkelijk was de kreet alleen voor officieren van het wapen der cavalerie.

SAM

- Surface to Air Missile, rakettype.

SAR

Search And Rescue (reddingsoperaties en/of reddinghelikopter)

SAS

Special Air Service (Britse special forces) of Stapavond Air Surveillance (vanuit de Nederlandse Gevechtsleiding)

SAS

Saturday Afternoon Soldiers (zie Natres)

Schami Bami

Zegt men als iemand iets verkloot heeft en zich moet schamen

Scharap

Schaderapport

Scharap Man

Schaderapport waarbij de kosten op de verantwoordelijke persoon verhaald worden

Schilderen

Wachtlopen

Schoftenboek

Schrift waar men zich in moest schrijven als men sex heeft gehad. ( KM aan boord schepen in het buitenland, niet meer in gebruik)

Sectie Stiekem

Militaire Inlichtingendienst

Safeguard

Term Koninklijke Marine; wanneer er zich een daadwerkelijk incident voordoet, dat geen oefening is

Schrijver (zie ook "Toelis")

een militair van de Logistieke Dienst Administratie (Koninklijke Marine)

SEAL

Sea, Air, Landteams. Speciale eenheden van de V.S. die onder gebracht zijn bij de marine

SJEES

bijnaam die aan- en afvoertroepen in Seedorf gaven aan de Marechaussees van 103 Eskadron die hen begeleidde op motor of met vtg en om hun pakket heensjeesden tijdens begeleidingen.

Zo ook Veeg-Sjees, de Marechaussee die met de veegploeg achter het konvooi aanreed om kapotte vtg'en op te vegen en weg te slepen.

SJORS

SJagerijnige Oude Rot Stip (adjudant)

SLA

Schutter Lange Afstand

Slaza

Slaapzak

Slecht gesjorde plunjebaal

dikke vrouw in te kleine kleding (marine)

Sleutel Algemeen

Groot lomp stuk gereedschap (betonschaar) wat wordt gebruikt wanneer men de sleutels van een hangslot kwijt is

Slijmkoord

rode erekoord dat bij de landmacht aan linker schouder gedragen wordt. kan om vele redenen door commandant worden toegekend.

Sloep naar de wal

(Bus- of truckvervoer van kazerne naar het station (Marine uitdr.)

De Smurfen

De Koninklijke Marechaussee. Vaak wordt het intro van de smurfen gefloten wanneer er KMar voorbij komt. Blauwe kleding van de KMar.

SMA

Sergeant-Majoor Administratie

Smatten, Smatter

Deelnemen (deelnemer) aan aangepaste sport op advies van het SMAT (Sport Medisch Advies Team), gericht op herstel of revalidatie. Het SMAT bestaat uit een arts en/of fysiotherapeut en een of meer sportinstructeurs.

SmaCa

Zie SmartCard

SmartCard

Militaire ID kaart kwam in de jaren 90 in plaats van militair paspoort

SMEV

Vrijstelling van Sporten, Marsen, Exercitie en Velddienst. In zinsverband: klote. Voorbeeld: Smevtank = klote tank. Smevzooi = klotezooi enzv.

Smeffer

Iemand die SMEV heeft

SNAFU

Situation Normal; All Fucked Up

Snoksok

Een dienstsok die gebruikt wordt om in te masturberen

SMIEG

mutatie "vrij van SMIEG" is een vrijstelling voor Sport, Marsen, Infanterie Exercitie en Geweerexercitie (KM)

Snavelen

Eten (ook wel "knagen')

Spobilo

spontane binnenloper. Iemand die zonder afspraak voor een gesprek komt

Sobat

dienstmaat (Maleis: 'vriend')

Soebatten

ergens om zeuren (Maleis)

Sokkenteller

Militair van dienstvak Intendance (is nu samen met Bevoorrading en Transport), foerier

SOS

Save our Souls

Streeploze Oude Stomp (afgezwaaid als soldaat)

Spatoes

Schoenen (verbasterd uit Indonesisch: Sepatu)

Spichtig

Argwanend, bang, extreem oplettend

Spijkerbroek

Iemand die vanuit burgermaatschappij de opleiding in gaat voor militair.

Sportspier

Sportinstructeur

Spozalo

Spontane zaadlozing

Spuitpoep

Diarree (KM)

SS

Schutzstaffel (door Heinrich Himler opgerichte eenheid die de invloed van Hitler moest vergroten en tegenstanders onschadelijk moest maken)

Staand vrije hand

Iets zonder voorbereiding ter plekke uitvoeren (oorspronkelijk een schiethouding)

Stiertje

Cadet van de Koninklijke Militaire Academie tijdens ontgroenen

Stekkeren

Flink stuk lopen

Stekkerdoos

vrouwelijke verbindelaar

Sterrenslag

Een groep hoge officieren

Stip

Adjudant (ook wel: Deurbel) Beide zijn omschrijving voor het kl-onderscheidingsteken van de adjudant.

Stadema

Standaard op de man

Stadsbus met dakaandrijving

Chinook-helikopter, zo genoemd door zijn vorm en vermogen om personeel te vervoeren.

Stompen, Stoempen

Een zwaar fysieke prestatie leveren, bijv een zware lange mars met veel uitrusting

Strietsen

Pikken, jatten

Strootje

Sigaret of Shagje (Marine/Mariniers)

Stokubu

Stomme kut burger

Stuk

Vuurmond

T

Takeldoos of takelfiets

Takelwagen (bijv DAF YA-616 of DAF YBZ-3300)

Tampat

Bed (KM, uit Indonesisch)

Tampatten

Slapen (eigenlijk: liggen op de tampat, slaapmat (uit Indonesisch))

Tankboer, tankslet

Militair van de cavalerie. Cavaleristen onderling zeiden ook wel Centurionslet, AMX-slet, e.d., afhankelijk van het type tank van het onderdeel waar de ander toe behoorde.

Taris

Marine militair van de Logistieke dienst (administratie)

Teletekst

Wanneer de ogen op 'teletekst' staan, dan heb je moeite met het open houden van de ogen

Tempeltechniek

Geestelijke vorming

Terreinscheur

Afkalving van de bodem op een helling in het terrein, ontstaan door erosie en meestal begroeid met struikgewas

Terp (spreek uit "turp")

In elk geval binnen ISAF gebruikte aanduiding voor tolk (interpreter)

Thunderbird

Militair van het korps rijdende artillerie, door de enigszins gelijkende mutsjes.

Tidoeren

Slapen (uit Indonesisch)

Tijgeren

Op je buik liggend verplaatsen

Tinus Plotseling

Spotnaam voor iemand die bij exercitie vaak net te laat of verkeerd reageert

TMD

Toch maar doen. Iets wat je al gedaan had nog een keer doen

Tor

Marinier

TOR

Tijdelijk Orgasme Reservoir. Uitdrukking van cadetten voor een scharreltje, tegenhanger van een POR

Torpedo

Schuin gedraaid shagje (Marine/Mariniers)

Toolset

Vrachtauto gevuld met gereedschap en onderdelen voor de hersteleenheden te velde

Toelis

een militair van de Logistieke Dienst Administratie (Koninklijke Marine, Indonesisch Tulis=schrijven)

Tonner

een viertonner voor het vervoer van spullen en personeel.

Trappelzak

Pilotenuniform

Trouwpak

Benaming voor Tenue 6 of Barathea (of KL/KLu/KMar: Dagelijks Tenue), waarin niet zelden wordt getrouwd.

Truddy

Een buddypaar bestaande uit drie man. Dit komt vaak voor tijdens initiële opleidingen als een groep uit een oneven aantal bestaat.(bijvoorbeeld 13 pax)

TUFLA

Thunderflash oefengranaat

Tuinhek

Rangonderscheidingsteken van een generaal

Truttenschudder (met jarretel aandrijving)

DAF YA-66

Two can rule

niet meer dan 2 alcoholhoudende drankjes per dag

U

U-Boot

Unterseeboot, Duitse term voor een duikboot

US

Unservicable: Kapot, defect

UPG

Uit Positie Geluld

UPH

Uit Pure Hufterigheid

Uiensnijder

Ander woord voor Helikopter (Koninklijke Marine)

Uitkeuren

Geneeskundig onderzoek voor dienstverlaters

Uit de lijn zijn.

voor iemand die zich niet weet te gedragen. (Uit het (en) Way out of line, Mariniers uitdr.).

Uit de verbinding zijn

even niet bereikbaar zijn.

Uit de voeding geknald worden.

Doodgeschoten worden. van de lijst geschrapt worden.

Uitknijpen

Ergens onderuit komen, een handeling niet verrichten

UXB

Unexploded bomb (bom die niet is afgegaan)

UZI

oud uitgefaseerd persoonlijk wapen (9 mm pistoolmitrailleur van oorspronkelijk Israëlische makelij)

V

Vaan

Vaandrig

Val dood-plaatje

Metalen herkenningsplaatje om de nek gedragen

Van de Loempoer

Homoseksueel

Vast vuren

Stop met vuren

Vast Werken

Einde werktijd

VAU

Vracht AUto

Veenflikker

voddenbaal "Je ziet er uit als een veenflikker"

Veld artiest

Iemand van de Veld Artillerie

Verbanddoos

Vrouwelijke militair van de Geneeskundige Dienst

Verbindelaar

Militair van de verbindingsdienst

Vers(e)

Nieuwe

Vetsmelter

Kok

Vetpul

Machinekamer op marineschip

Vette bek halen

patat of snacks eten

Vijf sporen trekken

Tijgeren (plat op je buik voortkruipen, "pik in het zand").

Vink

wingembleem voor vlieger, waarnemer of parachutist

Visser

Marineman

Visstick

Marinier

VLAM

Vlootaalmoezenier

VLOP

Vlootpredikant

Vlootbaal of vlootboer

Marineman

Volksdansen

Exerceren in groot verband als bij een medaille-uitreiking, beëdiging etc.

Voordeel Schutter

Dat is mats, daar heb je geluk mee

Vonkentrekker, Vonkenboer

Militair van de verbindingsdienst,

VRA

Verzoek/Rapport/Aanvraag (formulier)

VRA-tje Lichaamsdeel

Een lichaamsdeel kwijt zijn (met een VRA doet men v.w.b. materiaal rapport van vermissing)

Vreetschuur

Kantine, eetzaal

Vreetmolens / vreetstenen

Tanden, gebit

Vrij van LSD

vrij van Lopende en staande diensten

Vupo

Vuurpositie

Vuwapo

Vuilwaterpomp (105)

VV(N)OV

Vakantieverlof (niet) op verzoek

W

WaBev

Waarschuwings Bevel

Wabapi

Wasbak pisser (persoon die 's nachts in de wasbak pist omdat hij geen zin heeft om naar de WC te lopen , KM)

WaBuPa

KL-term voor WAzig BUrger PAk, aanduiding voor civiele kleding

Wacht (Achter de wacht gaan)

In arrest gaan

Wahiba

Waterhindernisbaan (mariniers)

Wal

Mariniersuitdrukking voor: alles buiten de kazerne. (bijv: Ik ga uit = ik ga de wal op)

Walslaper

Marineman of Marinier die niet in de kazerne overnacht

Walibi

Vrachtauto met personeelsvervoermodule, dus voorzien van zitbanken. (YAP)

Wapenpeuk

Beheerder wapenkamer

Wasbak (wasbak geven, wasbak speciaal)

Ontgroenen

Wavasti

Watervaste stift

WaWa

WaterWagen (KL), aanhangwagen met watertank

WaWaWa

Warm Water Wagen (zie WaWa)

Wepje

Niet meer in gebruik zijnde 1 tons vrachtwagen DAF YA-126 (WEP, van "weaponcarier". zie ook: 1 tonner).

Weekend warrior

Zie natres

Weekendtas

vaandrig (het rangonderschedingsteken deed denken aan de dopvormige 'pootjes' onder een weekendtas).

Westfront

Staf in Den Haag

Wilco

Engels: "Will comply". opdracht begrepen en wordt uitgevoerd.

Willem

De zee

Wiskundig centrum

eufemisme voor het kantoor van de MARID (marine inlichtingen dienst)

WLS

Afkorting voor een Wissellaad systeem (gebruikt voor de nieuwe Scania vrachtwagens)

Wmr of Wmr1

Afkorting voor Wachtmeester (der eerste klas). Gebruikt bij de cavalerie (tankers & verkenners) en de Lua en de KMar.

Wobro

Worstenbroodje

Wolletje

Een speciale, uniforme manier van dekens vouwen. Bed, slaapplaats, KM wollen deken

Worst-kaas

Verbastering voor "Worst Case Scenario"

WST

Wapen Systeem Technicus. Vaak ook componentenwisselaar genoemd.

Y

YAD

Vrachtwagen Algemene Dienst, 4-ton

YAJ

Vrachtwagen vervoer jerrycans

YAK

Vrachtwagen met laadkraan

YAP

Vrachtwagen Algemeen Personeel ('Walibi')

YAZ

Vrachtwagen-trekker, zeswiel t.b.v. opleggers

YCD

Vrachtwagen Container Drager

Yellow

Dat lijkt me yellow: dat lijkt me sterk

Ypert

YPR (oud pantserrupsvoertuig, ook wel 'glasbak' of 'rolschaats')

YPR

oud Pantser rupsvoertuig 10-15 ton, ook wel Yper

YWZ

Vrachtwagen met wissellaadsysteem (ook wel: 'drops')

Z

Zaaddodend

Saai (die speech was zaaddodend)

Zaadexpress

(Uit dienstplichttijdperk) De vrijdagtrein die de militairen weer naar huis brachten die de hele week droog stonden.

ZACV

Zelfstandig, Actief, Creatief, Verantwoordelijkheidsbewust. Spreek uit: zakvee. Veel gebruikte term binnen en eigen gemaakt door onderofficierskorps

Zala

Zaklamp

Zakrat(ten)

Schaamluis (zie ook: Platjes)

Zandhaas

Infanterist

Zau

Ziekenauto

Ziekenpa/ziekenma

ziekenverpleeger/ster van de LDGD, tegenwoordig meestal AMV'ers

Zendamateur

Militair van de Verbindingsdienst

ZHKH

Zelfhulp kameradenhulp (militaire EHBO). Ook wel spottend 'ZiekenHuis KerkHof' genoemd.

ZHKM

Zelfhulp kameradenmoord (cynische verbastering van ZHKH)

Ziba

Zichtbaar

ZMEBO (Zmebo-en)

Zeiken Met Een Baret Op

Zuur

In de problemen

Zuur (#2)

Met een geslachtsziekte. "Pas op die persoon is zuur"

Zwaar

Streng arrest

Zwapapla

Zware Pantser Plaat

Zweetkip

vrouwelijke sportinstructeur

Zweetlepel

pionierschop

Bronnen, noten en/of referenties

• Henk Salleveldt: Bollen, Fillers, Ouwe Stompen, een woordenboek van de Nederlandse soldatenfolklore, ISBN 90 218 2243 1