Hof van Grimbergen
Het herenhuis Hof van Grimbergen is een beschermd monument gelegen aan de Bruul 96, de grootste winkelstraat van Mechelen. Het gebouw is het werk van architect Franz Hemelsoet.
Geschiedenis[bewerken | brontekst bewerken]
Het herenhuis Hof van Grimbergen werd gebouwd in 1559.[1] Het was eigendom van Willem van Berghes (ook bekend als Guillame de Berghes), aartsbisschop van het Kamerijk. In die tijd betrekt hij het pand, dat hij nadien overmaakt aan zijn klein-neef Godfried van Berghes, ook wel de graaf van Grimbergen genaamd. Samen met zijn vrouw, Honorina van Hoorn, valt dit pand onder hun naam tot in 1650. In dat jaar, na het overlijden van Godfried, beslist zijn weduwe het huis te verkopen aan J.-A. De Ruysscher, graaf van Elissem.[2]
Later, in 1717, koopt seigneur M. Van den Branden, heer van Reeth en ridder van het Heilig Roomse Rijk, het pand. Hij en zijn afstammelingen wonen decennialang in het herenhuis tot in 1905 de achterkleinzoon van Monseigneur, baron van den Branden de Reeth, overlijdt. Er wordt beslist het oude hof te verkopen, om het vervolgens af te breken.[3]
In 1912 wordt het nieuwe Hof van Grimbergen opgetrokken naar de plannen van de Brusselse architect Franz Hemelsoet (1875-1947) in een zogenaamde eclectische stijl.[4]
De carrière van Hemelsoet start in 1902 met de bouw van zijn eigen woonst. Het zijn zijn eerste stappen die hem leiden tot het bouwen van meer dan 70 burgerwoningen en kleine herenhuizen, voornamelijk in Schaarbeek, nog vóór het begin van de Eerste Wereldoorlog. Hij past zijn stijl moeiteloos aan, aan de noden van de klant. De voornaamste stijl waarin hij bouwt is het eclecticisme; het Hof van Grimbergen is daarop geen uitzondering.
Tijdens de Tweede Wereldoorlog wordt het Hof bewoond door de plaatscommandant van de Duitse 'Wehrmacht'. Aan de overzijde van de straat was overigens zijn bureau gevestigd, waar het "Kommandantur" werd ondergebracht.[2]
Het Hof komt in 1960 in de handen van dhr. Er. Poelmans en doet enkele jaren dienst als meubelwinkel met de naam "Style E.P Moderne". Dhr. Poelmans produceert eigenhandig zijn meubels, het hof dient als het ware als zijn showroom.
Dhr. Poelmans verkoopt na een aantal jaren het Hof aan de ASLK-bank, dat eind 1965 - begin 1966 de deuren opent. Het gebouw valt op in het straatbeeld door zijn grote ASLK-logo met welbekende oranje spaarpot aan de gevel. Bij het binnenkomen van het pand is er de grotere marmeren trap en bevinden zich achter in de gang vier loketten achter glas. Het is een tijd waarin ouders met hun kinderen samen naar de "spaarkas" gaan om een spaarrekening te openen.
Op 3 juni 1986 wordt het Hof uiteindelijk erkend als beschermd erfgoed en komt het blauwwit plaatje aan de gevel te hangen.[5]
Op 16 oktober 1990 verhuist het kantoor naar de overkant van de straat. De bank heet op dat moment niet langer ASLK, maar wel Fortis. Fortis is een samentrekken van de ASLK en de Generale Bank. Later werd Fortis na overname door BNP Paribas veranderd in BNP Paribas Fortis.
Tegenwoordig is het Hof van Grimbergen weer in privébezit. Op 29 maart 2019 is het evenals erkend als bouwkundig erfgoed.
Beschrijving[bewerken | brontekst bewerken]
Het dubbelhuis is gebouwd in eclectische stijl met zeer decoratief smeedwerk. Aan de voordeur van het pand hangt een blauwwit plaatje, wat duidt op beschermd erfgoed.
De plint van het huis is gesigneerd door de architect "F. Hemelsoet, architecte Bruxelles". Onder het pseudo-mansardedak bevindt zich de lijstgevel met parement van natuursteen (gevelbekleding), verticaal belijnd door als het ware kolossale gegroefde Ionische pilasters met wormornament.[6]
Het souterrain is voorzien van rechthoekige, getraliede vensters tot op de grond. De voorgevel is rijkelijk versierd met talrijke neo-barokke ornamenten zoals rankwerk (krulversiering), cartouches, festoenen, hoornen des overvloeds en maskers.[2]
-
Beschermd monument plaatje -
Gevelplaatje F. Hemelsoet -
Getraliede vensters tot op de grond
De gesculpteerde maskers boven de vensters stellen verschillende mannen- en vrouwengezichten voor.
Het interieur is met zeer veel oog voor detail ontworpen: fraai beschilderde muurwanden en plafonds in de hal en woonkamers, deuren versierd en verguld en een imposante marmeren trap met gietijzeren leuning, ontworpen en uitgevoerd door de Lierse kunstsmid Louis Van Boeckel.[2]
Achter het Hof bevindt zich ook een tuin met achterin, bovenaan de trap, twee grote zware beelden die draken voorstellen.
-
Zicht vanuit winkelstraat Bruul -
Zicht op het eerste verdiep -
Zicht van onderaan -
Voordeur tussen Toscaanse pijlers -
Wormornamenten -
Mansardedak -
Drakenbeeld uit tuin -
Drakenbeeld uit tuin -
Ornament met letters "HF"
Externe link[bewerken | brontekst bewerken]
- Inventaris onroerend erfgoed: eclectisch herenhuis Hof van Grimbergen (Officiële website Vlaamse Overheid)
Referentielijst[bewerken | brontekst bewerken]
- ↑ Reydams, Ad (1894). Mechelen - De namen en de korte geschiedenis der huizen. J.Stevens, Mechelen, p47.
- ↑ a b c d Stad Mechelen: Binnenstad. Verlag nicht ermittelbar, Ort nicht ermittelbar (1984). ISBN 978-90-70481-51-3.
- ↑ Kocken, Marcel. Gids voor oud Mechelen. Standaard Uitgeverij, p380-381. ISBN 9002143729.
- ↑ Kocken, Marcel, Luc van Hoeylandt. Mechelen - Feiten & Façades. Uitgeverij Elena Mechelen, Mechelen, p65. ISBN 9789082416053.
- ↑ Kocken, Marcel, Luc Van Hoeylandt. Mechelen - Feiten & Façades. Uitgeverij Elena Mechelen, p65. ISBN 9789082416053.
- ↑ Kocken, Marcel. Gids voor oud Mechelen. Standaard Uitgeverij, p381. ISBN 9002143729.