NS 1700 (stoomlocomotief)

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
NS 1700
SS 815 te Amsterdam Weesperpoort in 1902.
Aantal 135
Nummering SS: 801-935
NS: 1701-1835, 1308-1433
Fabrikant Beyer, Peacock and Company, Werkspoor
In dienst 1899-1907
Asindeling 2'B
Spoorwijdte 1435 mm
Diameter drijfwielen 2150 mm
Diameter loopwielen 1219 mm, 1240 mm
Diameter tenderwielen 1219 mm, 1219 mm
Lengte over buffers 16339 mm, 16455 mm (na wijziging buffers)
Hoogte 4305 mm, 4408 mm
Maximumsnelheid 90 km/u,
met oververhitter: 100 km/u
Aantal cilinders 2
Waterinhoud 13 m3
Brandstofvoorraad 4 ton kolen
Remsysteem Westinghouserem
Bijnamen Hartjes
Overkokers
Bogies
Kleine Jumbo
Aantal bewaarde exemplaren 0
Portaal  Portaalicoon   Verkeer & Vervoer

De serie NS 1700 was een serie sneltreinstoomlocomotieven van de Nederlandse Spoorwegen (NS) en diens voorganger Maatschappij tot Exploitatie van Staatsspoorwegen (SS).

Levering[bewerken | brontekst bewerken]

Door de zwaarder wordende personentreinen, werd op basis van de serie 301-475 een nieuwe locomotief ontworpen met een hogere stoomspanning en daardoor een hoger vermogen. Ten opzichte van de serie 300 werd de voorste loopas vervangen door een bogie met twee assen. De eerste 125 locomotieven werden door Beyer, Peacock and Company in Manchester gebouwd en tussen 1899 en 1906 aan de SS geleverd met de nummers 801-925. Gedurende de bouw zijn de nodige verbeteringen doorgevoerd, waarvan sommige achteraf ook bij de eerder geleverde locomotieven zijn aangepast. Aansluitend werden twee series van vijf locomotieven door Werkspoor geleverd met de nummers 926-935.

SS periode (1899-1920)[bewerken | brontekst bewerken]

De locomotieven waren zonder oververhitter geleverd. Nadat uit ervaringen met andere van oververhitter voorziene locomotieven het voordeel daarvan bleek, besloot de SS om ook een oververhitter op de serie 800 te beproeven. Na een mislukte poging met de 856 in 1911 werden de 865 en 889 in 1914 van een zogenaamde volbezette oververhitter voorzien. Hierbij werden ook de cilinders vernieuwd en de stoomverdeling van het type Stephenson vervangen door het type Walschaerts. Hiervoor diende wel de ketel iets hoger geplaatst te worden. Na goede ervaringen met deze twee omgebouwde locomotieven volgden in 1916 nog een zestal locomotieven, te weten de 900, 867, 895, 861, 916 en 908. Bij dit zestal werd de ketel nog hoger geplaatst, om de stoomschuifbeweging te kunnen vereenvoudigen. Hierdoor vervielen de karakteristieke hartvormige vensters aan de voorzijde van het machinistenhuis en werden vervangen door langwerpige vensters naast de verhoogde vuurkist en twee kleine rechthoekige vensters boven de vuurkist.

NS periode (1921-1943)[bewerken | brontekst bewerken]

Bij de samenvoeging van het materieelpark van de HSM en de SS in 1921 kregen de locomotieven van deze serie de NS-nummers 1701-1835. De NS zette de ombouw met oververhitter voort bij 92 locomotieven, gebaseerd op het laatste omgebouwde zestal, tussen 1921 en 1930. Nadat de eerste locomotieven door de werkplaats Tilburg werden omgebouwd, werd nu ook de hulp van Werkspoor in Amsterdam en Utrecht ingeroepen. Door de financiële crisis, waardoor ook NS haar uitgavenpatroon diende te herzien, kwam na honderd locomotieven een eind aan de seriematige ombouw van 1700'en met een oververhitter. Desondanks werden tussen 1936 en 1939 nog vier locomotieven, waarvan de ketel diende te worden vervangen, mede van een oververhitter voorzien. Plannen om dit bij alle nog resterende nog niet van oververhitter voorziene locomotieven door te voeren strandden wegens te hoog bevonden kosten. Inmiddels was men in 1938 ook al begonnen met de afvoer van de eerste niet van oververhitter voorziene locomotieven van deze serie. In 1934 en 1935 werden de twee proeflocomotieven 1765 en 1789 (ex-SS 865 en 889) gelijk gemaakt aan de overige van oververhitter voorziene locomotieven. Ter onderscheid van de wel en niet van een oververhitter voorziene locomotieven werden de resterende niet van een oververhitter voorziene locomotieven vanaf april 1941 vernummerd in de serie 1308-1433, door eenvoudig de 7 door een 3, dan wel de 8 door een 4 te vervangen. De oude serie 1300 was inmiddels al afgevoerd, zodat deze nummers vrij waren om opnieuw te kunnen worden gebruikt. Ter voorkoming dat Tilburg werkplaatspersoneel tijdens de Tweede Wereldoorlog in Duitsland te werk zou worden gesteld, werden nog eens twee locomotieven van een oververhitter voorzien. De 1392 en 1345 werden in respectievelijk 1942 en 1943 na deze ombouw weer als 1792 en 1745 in dienst gesteld.

NS periode (1944-1958)[bewerken | brontekst bewerken]

Tijdens de Tweede Wereldoorlog werden meerdere locomotieven naar het oosten weggevoerd, acht hiervan keerden niet meer terug en werden als vermist opgegeven. Na de oorlog werden niet van een oververhitter voorziene 1300'en tussen 1945 en 1947 afgevoerd. De wel van een oververhitter voorziene 1700'en volgden tussen 1951 en 1957. Veel nog bruikbare ketels vonden nog een tweede leven als statische stoomvoorziening. De als zodanig gebruikte 1794 was in 1958 nog in staat om zelfstandig van en naar de kolenbunker voor bevoorrading te rijden. Loc 1794 reed op 1 november 1958 op eigen kracht van Arnhem naar Rotterdam Feijenoord waar direct de regulateursleutel werd verwijderd, zodat de loc alleen nog maar verplaatst kon worden. In 1959 is de 1794 gesloopt. Er is geen enkel exemplaar bewaard gebleven.

Kenmerken[bewerken | brontekst bewerken]

Zonder oververhitter Met oververhitter (eerste proef) Met oververhitter (serieombouw)
Nummers SS 801-935 865, 889 861...916
Nummers NS Tot 1942: 1701...1835
Na 1942: 1308...1433		 1765, 1789 1701..1835
Massa locomotief 49 ton 52 ton 53 ton
Massa tender 33 ton 33 ton 33 ton
Diameter drijfwielen 2150 mm 2150 mm 2150 mm
Diameter loopwielen 1219 mm 1219 mm 1240 mm
Diameter tenderwielen 1219 mm 1219 mm 1240 mm
Lengte over buffers 16339 mm, 16455 mm (na wijziging buffers) 16339 mm 16455 mm
Hoogte 4305 mm 4305 mm 4408 mm
Maximumsnelheid 90 km/u 100 km/u 100 km/u
Vuurkist 10 m2 11 m2 11,5 m2
Vlampijpen 93 m2 73,5 m2 73,5 m2
Oververhitter - 32 m2 29 m2
Roosteroppervlak 2,10 m2 2,10 m2 2,10 m2
Maximum stoomspanning 11 kg/cm2 11 kg/cm2 11 kg/cm2
Aantal cilinders 2 2 2
Diameter x slaglengte 457 x 660 mm 502 x 660 mm 508 x 660 mm
Stoomverdeling Stephenson Walschaerts Walschaerts
Waterinhoud 13 m3 13 m3 13 m3
Brandstofvoorraad 4 ton kolen 4 ton kolen 4 ton kolen
Trekkracht 4930 kg 5950 kg 6100 kg
Soortmerk NS P3 PO1 PO1

Overzicht[bewerken | brontekst bewerken]

Fabrikant Fabrieksnummer In dienst SS nummer Ombouw oververhitter door SS NS nummer Ombouw oververhitter door NS NS nummer 1941 (zonder oververhitter) Uit dienst Bijzonderheden
Beyer Peacock & Co 4075 1899 801 1701 1926 1953
4076 1899 802 1702 1923 1954
4077 1899 803 1703 1929 1956
4078 1899 804 1704 1923 1954
4079 1899 805 1705 1925 1955
4080 1899 806 1706 1930 1957
4081 1899 807 1707 1923 1956
4082 1899 808 1708 - 1308 1947
4083 1899 809 1709 1923 1952
4084 1899 810 1710 1923 1951
4085 1899 811 1711 1923 1947
4086 1899 812 1712 - 1312 1947
4087 1899 813 1713 1926 1952
4088 1899 814 1714 1927 1952
4089 1899 815 1715 1923 1953
Beyer Peacock & Co 4165 1900 816 1716 1923 1953
4166 1900 817 1717 1923 1947
4167 1900 818 1718 1929 1953
4168 1900 819 1719 - 1319 1947
4169 1900 820 1720 1923 1956
4170 1900 821 1721 1925 1952
4171 1900 822 1722 1926 1947
4172 1900 823 1723 1927 1954
4173 1900 824 1724 1923 1953
4174 1900 825 1725 1927 1955
4175 1900 826 1726 1936 1952
4176 1900 827 1727 1923 1953
4177 1900 828 1728 - - 1938
4178 1900 829 1729 1926 1952
4179 1901 830 1730 1923 1957
4180 1901 831 1731 1929 1954
4181 1901 832 1732 1923 1952
4182 1901 833 1733 - 1333 1947
4183 1901 834 1734 1923 1957
4184 1901 835 1735 1923 1952
Beyer Peacock & Co 4267 1901 836 1736 - 1336 1947
4268 1901 837 1737 1926 1954
4269 1901 838 1738 1928 1952
4270 1901 839 1739 1928 1953
4271 1901 840 1740 - - 1938
4272 1901 841 1741 1926 1957
4273 1901 842 1742 - 1342 1947
4274 1901 843 1743 1922 1947
4275 1901 844 1744 1929 1954
4276 1901 845 1745 1943 1345, in 1943: 1745 1950 Vermist na de Tweede Wereldoorlog.
4277 1901 846 1746 1929 1954
4278 1901 847 1747 1930 1952
4279 1901 848 1748 1937 1954
4280 1901 849 1749 1925 1951
4281 1901 850 1750 1926 1952
4282 1901 851 1751 - - 1938
4283 1901 852 1752 1929 1952
4284 1901 853 1753 1928 1954
4285 1901 854 1754 1925 1952
4286 1901 855 1755 1930 1947
4287 1901 856 1756 1927 1950
4288 1901 857 1757 1930 1953
4289 1901 858 1758 - 1358 1947
4290 1901 859 1759 - 1359 1947
4291 1901 860 1760 1925 1957
4292 1901 861 1916 1761 1952
4293 1901 862 1762 1926 1956
4294 1901 863 1763 1930 1955
4295 1901 864 1764 - 1364 1954
4296 1901 865 1914 1765 1952
Beyer Peacock & Co 4321 1902 866 1766 1927 1952
4322 1902 867 1916 1767 1951
4323 1902 868 1768 1925 1950
4324 1902 869 1769 1923 1951
4325 1902 870 1770 1926 1950 Vermist na de Tweede Wereldoorlog.
4326 1902 871 1771 1926 1952
4327 1902 872 1772 1922 1953
4328 1902 873 1773 1926 1953
4329 1902 874 1774 1926 1954
4330 1902 875 1775 1926 1953
4331 1902 876 1776 1928 1953
4332 1902 877 1777 1929 1954
4333 1902 878 1778 1928 1951
4334 1902 879 1779 1925 1954
4335 1902 880 1780 1926 1956
4336 1902 881 1781 - 1938
4337 1902 882 1782 1927 1952
4338 1902 883 1783 - 1383 1948 Vermist na de Tweede Wereldoorlog.
4339 1902 884 1784 1923 1952
4340 1902 885 1785 1924 1953
4341 1902 886 1786 1925 1947
4342 1902 887 1787 1926 1954
4343 1902 888 1788 1926 1950 Vermist na de Tweede Wereldoorlog.
4344 1902 889 1914 1789 - - 1952
4345 1902 890 1790 - 1390 1948 Vermist na de Tweede Wereldoorlog.
4346 1902 891 1791 1926 1953
4347 1902 892 1792 1942 1392, in 1942: 1792 1956
4348 1902 893 1793 1924 1952
4349 1902 894 1794 1937 1957
4350 1902 895 1916 1795 - - 1955
Beyer Peacock & Co 4724 1905 896 1796 - - 1938
4725 1905 897 1797 1921 1954
4726 1905 898 1798 - 1398 1947
4727 1905 899 1799 - 1399 1949
4728 1906 900 1916 1800 - - 1954
4729 1906 901 1801 1922 1952
4730 1906 902 1802 1924 1955
4731 1906 903 1803 1925 1947
4732 1906 904 1804 1929 1955
4733 1906 905 1805 1925 1952
Beyer Peacock & Co 4846 1906 906 1806 1925 1954
4847 1906 907 1807 - - 1939
4848 1906 908 1916 1808 1947
4849 1906 909 1809 - 1409 1948 Vermist na de Tweede Wereldoorlog.
4850 1906 910 1810 - - 1939
4851 1906 911 1811 1930 1952
4852 1906 912 1812 1925 1955
4853 1906 913 1813 - 1413 1945
4854 1906 914 1814 - 1414 1947
4855 1906 915 1815 1922 1957
4856 1906 916 1916 1816 1954
4857 1906 917 1817 1925 1950 Vermist na de Tweede Wereldoorlog.
4858 1906 918 1818 1930 1955
4859 1906 919 1819 1939 1953
4860 1906 920 1820 - 1420 1945
4861 1906 921 1821 - - 1938
4862 1906 922 1822 1925 1947
4863 1906 923 1823 - 1423 1947
4864 1906 924 1824 1925 1950 Vermist na de Tweede Wereldoorlog.
4865 1906 925 1825 - 1425 1945
Werkspoor 161 1906 926 1826 1924 1953
162 1906 927 1827 1923 1956
163 1906 928 1828 1924 1953
164 1906 929 1829 1924 1955
165 1906 930 1830 1925 1947
Werkspoor 172 1907 931 1831 1922 1952
173 1907 932 1832 - 1432 1947
174 1907 933 1833 - 1433 1947
175 1907 934 1834 1925 1955
176 1907 935 1835 1926 1954

Galerij[bewerken | brontekst bewerken]

  • NS 1752 met de eerste trein na de oorlog. (15-5-1945)
    NS 1752 met de eerste trein na de oorlog. (15-5-1945)
  • NS 1779 met een trein ter hoogte van Amersfoort. (Juni 1938)
    NS 1779 met een trein ter hoogte van Amersfoort. (Juni 1938)
  • Een locomotief van de serie 1700/1800 met een trein nabij Oosterbeek Laag. (8-8-1938)
    Een locomotief van de serie 1700/1800 met een trein nabij Oosterbeek Laag. (8-8-1938)
  • NS 1718 met rijtuigen, als laatste stoomtrein op het elektrische baanvak Rotterdam Hofplein - Den Haag, ter hoogte van Leidschendam. (31-10-1947)
    NS 1718 met rijtuigen, als laatste stoomtrein op het elektrische baanvak Rotterdam Hofplein - Den Haag, ter hoogte van Leidschendam. (31-10-1947)
  • NS 1815 langs het perron van het station van Zwolle. (4-9-1951)
    NS 1815 langs het perron van het station van Zwolle. (4-9-1951)
  • NS 1729. (1945)
    NS 1729. (1945)
  • NS 1808 beschadigd door de oorlog bij het locomotievendepot te Arnhem. (1945 - 1946)
    NS 1808 beschadigd door de oorlog bij het locomotievendepot te Arnhem. (1945 - 1946)
  • Gezicht op de perrons onder de 1e perronkap van Amsterdam C.S. met in het midden een stoomlocomotief uit de serie 1700/1800. (1930 - 1939)
    Gezicht op de perrons onder de 1e perronkap van Amsterdam C.S. met in het midden een stoomlocomotief uit de serie 1700/1800. (1930 - 1939)
  • NS 1768 vermoedelijk fabrieksnieuw. (1902)
    NS 1768 vermoedelijk fabrieksnieuw. (1902)
  • NS 1753 met een goederen trein. (1945 - 1954)
    NS 1753 met een goederen trein. (1945 - 1954)
  • Gezicht op de spoorbaan en op de machinistencabine met stoker en machinist vanaf de tender. (1910 - 1913)
    Gezicht op de spoorbaan en op de machinistencabine met stoker en machinist vanaf de tender. (1910 - 1913)
  • De tijdens de oorlog uitgebrande NS 1711 in Maastricht. (September 1944)
    De tijdens de oorlog uitgebrande NS 1711 in Maastricht. (September 1944)
  • NS 1716 bij de locomotiefloods te Amersfoort. (1930 - 1935)
    NS 1716 bij de locomotiefloods te Amersfoort. (1930 - 1935)
  • NS 1799 bij de sloop van Amsterdam Weesperpoort. (1939)
    NS 1799 bij de sloop van Amsterdam Weesperpoort. (1939)
  • NS 1805 met een trein op de wegkruising bij de gedenknaald bij Het Loo te Apeldoorn. (1950)
    NS 1805 met een trein op de wegkruising bij de gedenknaald bij Het Loo te Apeldoorn. (1950)
  • NS 1708 en NS 1798 met een trein naar Alkmaar op het station van Hoorn. (13-3-1938)
    NS 1708 en NS 1798 met een trein naar Alkmaar op het station van Hoorn. (13-3-1938)
  • NS 1792 met de sproeitrein (onkruidbestrijdingstrein) vermoedelijk in de omgeving van Utrecht. (4-5-1953)
    NS 1792 met de sproeitrein (onkruidbestrijdingstrein) vermoedelijk in de omgeving van Utrecht. (4-5-1953)
  • Vermoedelijk 1775 met een reizigerstrein uit Mariënberg te Almelo, ter hoogte van de aansluiting met de lijn Deventer-Almelo. (1953)
    Vermoedelijk 1775 met een reizigerstrein uit Mariënberg te Almelo, ter hoogte van de aansluiting met de lijn Deventer-Almelo. (1953)
  • NS 1835 op het station Utrecht Maliebaan. (1930 - 1938)
    NS 1835 op het station Utrecht Maliebaan. (1930 - 1938)
  • Een locomotief uit de serie 1700 op het emplacement van station Amersfoort. (1925 - 1930)
    Een locomotief uit de serie 1700 op het emplacement van station Amersfoort. (1925 - 1930)
  • De machinist die de drijfstang van de NS 1765 smeert, Op Utrecht CS. (1929)
    De machinist die de drijfstang van de NS 1765 smeert, Op Utrecht CS. (1929)
  • NS 1752 met directie van de NS bij eerste trein na de oorlog. (mei 1945)
    NS 1752 met directie van de NS bij eerste trein na de oorlog. (mei 1945)
  • NS 1807 tijdens het kolenladen. (1920 - 1935)
    NS 1807 tijdens het kolenladen. (1920 - 1935)
  • NS 1780 vermoedelijk fabrieksnieuw. (1926 - 1930)
    NS 1780 vermoedelijk fabrieksnieuw. (1926 - 1930)
  • NS 1748 met een trein naar Gennep op station Boxtrel. (1930 - 1940)
    NS 1748 met een trein naar Gennep op station Boxtrel. (1930 - 1940)
  • NS 1724, um ca. 1944 (?)
    NS 1724, um ca. 1944 (?)
Overgenomen van "https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=NS_1700_(stoomlocomotief)&oldid=63840098"