Overleg:-loo

Bronnen

Er wordt weer vrolijk uit de duim gezogen, volgens mij. Loo betekent niet bos, maar juist open (en daardoor lichtere) plaats in het bos (vergelijk Latijn "lux" en "lucus"). Gezien en:List of generic forms in British place names (lea, ley, leigh) is ook de Frankische oorsprong een poging om het eigen volk wat belangrijker te laten lijken. Erik Warmelink 6 aug 2008 22:51 (CEST)

Volgens mij kan het beide betekenissen dragen. Loo betekent volgens mij ook 'lager gelegen plek'. kweniston 6 aug 2008 23:27 (CEST)

Voor zowel "gesloten plaats in een bos" als "lager gelegen plek" zou ik graag bronnen zien. Erik Warmelink 7 aug 2008 08:06 (CEST)

Ik kan wel een lijstje van websites geven, dan kun je zelf de waarde ervan bepalen:

• "Het is verantwoord een verband te leggen met de vele, vooral Oost-Nederlandse en Nederduitse plaatsnamen eindigend op de uitgang -lo, -loo, of -loh. Deze uitgang kan volgens de plaatsnaamkunde of toponymie zowel bos als een open plaats in het bos betekenen. " - Genealogie Dorgelo
• - loh oudnederlands 850 (klein bosje, moerassige beboste streek) - loh oud hoogduits (bossage of moerassige wei) - lo oudnoors -ley engels ((open plaats in ) bos) - Ashley + ash=es plaatsnaam (open plaats in essenbos) - lucus latijn (open gehakte plaats in woud, heilig domein) Etymologie woorden
• Ik was incorrect, het is een hoger gelegen plek, bebouwd: '"Lo" dat in vele plaatsnamen voorkomt, heeft de betekenis van bos, in enkele gevallen ook bebouwde hoogte, volgens de tekst.' Geschiedenis gemeente Groenlo

Ik reageerde waarschijnlijk te fel, deels door dat "Frankisch" (terwijl de meeste plaatsnamen op -lo juist buiten dat gebied liggen), deels door jouw "lager gelegen" (en dat gaat nogal in tegen mijn persoonlijke ervaring). Mijn etymologisch woordenboek (ISBN 90-6648-302-4) geeft als betekenis "open plek in bos", maar vermeldt ook betekenissen als "bos, bosrijke vlakte, begroeide plek" in het Middelnederlands. De taal van het landschap noemt "'open plek in het bos'" als oude betekenis en geeft inderdaad ook "lijken in vele gevallen te wijzen op een betekenis 'bos' (van een bepaald type)". En misschien (ik herinner me nu weer de Latijnse uitdrukking "lucus a non lucendo" (iets als "bos heet 'lucus' omdat het niet licht is"): ook in het Latijn was er blijkbaar al een betekenisverschuiving) was de betekenis al verschoven in het Proto-Germaans.

Mijn bezwaren tegen 'bos' neem ik (voorlopig) terug, ik heb Frankisch wel gewijzigd in Germaans en toch nog even dat 'open plek' genoemd. Erik Warmelink 8 aug 2008 08:59 (CEST)

(later) voor dat "hoger gelegen plek" heb ik een bron gevonden (bosje op hoge zandgrond), Maurits Gysseling is niet de minste (om het voorzichtig te zeggen), maar in de regio waar ik vandaan kom, is "hoog" hooguit "hoger dan het veen", de "echte" hoogtes (ha, ha) werden genoemd naar de lagergelegen nederzettingen (Haarlerberg, Lemelerberg, Noetselerberg en andere "bergen", waarbij de buurtschap geen loo-naam heeft). Erik Warmelink 20 aug 2008 01:18 (CEST)

Artikel

Leuk artikel, hopelijk worden de lijsten nog verder aangevuld (voor mij kunnen lijsten niet lang genoeg ;-) Ik zie een dat er een duidelijk onderscheid wordt gemaakt tussen loo en laar, maar is dit wel terecht? Laar betekend in mijn ogen namelijk (ongeveer) hetzelfde als loo. Zie ook: Laar (toponiem). Misschien vermeldingswaardig (ik ben geen expert op dit gebied)? Encyacht 26 aug 2008 14:52 (CEST)

De Van Dale geeft voor loo als huidige betekenis 'bos' en de oorspronkelijke betekenis 'bos, bosrijke vlakte, begroeide plek'. Voor laar geeft de Van Dale de huidige betekenis 'open plaats in een bos' en de oorspronkelijke betekenis 'broekland, drassig land'. Ook Maurits Gysseling geeft in zijn Toponymisch Woordenboek van België, Nederland, Luxemburg, Noord-Frankrijk en West-Duitsland (vóór 1226) aan dat er onderscheid is: lo (lauha) is 'bosje op hoge zandgrond', laar (hlaeri) is 'bosachtig moerassig terrein'. Ter Laak geeft op pag. 107 van Pilotproject Toponiemen in de Berkelstreek van de Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek een kaartje van Twente waaruit blijkt dat er een correlatie is (zie ook pag. 139) tussen overwegend droge of natte gebieden en de plaatsnamen met lo resp. laar. Ik zal dit aanvullen bij laar. Met vriendelijke groet, Encyo 26 aug 2008 21:06 (CEST)

Het is een kaartje van de Graafschap en de Achterhoek, niet Twente. Notum-sit 27 aug 2008 00:12 (CEST)

Terechte opmerking van je, Notum-sit, je hebt helemaal gelijk. Encyo 27 aug 2008 15:56 (CEST)

Zo wordt het inderdaad duidelijker Encyacht 28 aug 2008 11:29 (CEST)

Voorbeelden die (mogelijk) afgeleid zijn van loo

Voor veel namen met 'lo' zijn geen, onvoldoende of geen eenduidige oude bronnen beschikbaar. Vandaar dat ik de categorie Voorbeelden die mogelijk afgeleid zijn van loo heb gemaakt. Bij het onderscheid heb ik het standaardwerk van Gysseling gebruikt, zie referenties. Als hij aangeeft dat een plaatsnaam van lauha afstamt, heb ik die onder de 'zekere' categorie geschaard, als Gysseling de plaats niet noemt (er is geen vermelding ouder dan 1226) of als Gysseling de betekenis in het midden laat, heb ik de plaats in de 'mogelijk' categorie vermeld. Ik stel voor hier alleen van af te wijken als andere gezeghebbende bronnen beschikbaar zijn. Met vriendelijke groet, Encyo 2 okt 2008 20:45 (CEST)