Overleg:Beltmolen

Omwille van digitale toegankelijkheid worden ingeburgerde begrippen veelal teruggebracht tot één term in plaats van synoniemen. Voorbeelden zijn molendatabases. Die synoniemen zijn, als het over de beltmolen gaat, evenzovele streekeigen benamingen. Op de site van het Meertensinstituut is veel informatie te vinden over streektalen en bijbehorende synoniemen. De beltmolen (als type) komt hoofdzakelijk voor op de zandgronden in het oosten en zuiden van ons land. Zo'n 50 jaar geleden was het vanzelfsprekend dat zo'n molen in de provincies Drenthe en Overijssel een beltmolen werd genoemd. Dat was ook het geval in de Gelderse IJsselstreek, in Achterhoek en Liemers. In de provincies Nooord-Brabant en Limburg sprak men steevast van bergmolen en van de molenberg, die van zo'n molen deel uitmaakt. Nu worden die molens op databases als beltmolen aangeduid en spreken geboren en getogen Brabanders ook van beltmolen. Zoveel invloed heeft kennelijk de digitale eenheidswens. In het rivierengebied, een kleiner gebied dat tussen het domein van de beltmolen en de bergmolen in is gesitueerd, werd ook de term polmolen gebruikt, maar meer nog de term molenpol (onderdeel van zo'n molen). Hoe algemeen geldig die termen daar waren zou ik niet weten. Plaatselijke dialect- en heemkundingen zullen dat weten. Evenmin is me bekend hoe deze drie gebieden onderling afgebakend zouden kunnen worden. We mogen veronderstellen dat er in de loop van de tijd verschuivingen zijn opgetreden. In 1977 schreef Jan Stroop zijn 'Molenaarstermen en Molengeschiedenis'. Daarin is veel relevants te vinden. De kwestie belt- of bergmolen komt daar evenwel niet aan de orde. Mijn pleidooi is de regionale varianten in ere te houden in woord en geschrift. Allereerst zijn er de plaatselijke ouderen en / of dialectkundigen die antwoord kunnen geven op de vraag welke aanduidingen er vroeger werden gebruikt. Ook oude molenaarsfamilies zullen dit weten. Een verdere stap zou kunnen zijn in digitale bestanden dit onderscheid alsnog te maken. Dank Quistnix. Is het denkbaar dat ook een item met de naam beltmolen en wat toelichting wordt aangemaakt? Iets met verwijzingen over en weer? W.g. 1zoeker2.

Ik denk dat een overzichtje met alternatieve benamingen en de streken waarin die benamingen gangbaar zijn of waren uitstekend als paragraaf in het artikel Beltmolen past. Dat kan in tekst- of in tabelvorm, zoals hieronder geschetst:

Benaming	Streek
beltmolen	in de provincies Drenthe en Overijssel, in de Gelderse IJsselstreek, in Achterhoek en Liemers
bergmolen	in de provincies Nooord-Brabant en Limburg

Groet, Quistnix (overleg) 4 nov 2012 15:57 (CET)