Overleg:Moord op Johannes Ledeboer
Onderwerp toevoegenDe mail van het Drenst Museum met de mededeling, dat er gerede twijfels zijn of het wapen in het bezit van het Drenst museum wel het moordwapen van Anton Link is is geregistreerd als OTRS:2008101510025993. Gouwenaar 16 okt 2008 16:25 (CEST)
Spijkerboor[brontekst bewerken]
Volgens het lemma zou de moordenaar vastgehouden zijn in het Keerpunt in Spijkerboor. Volgens het bericht in de Leeuwarder had hij het paard vastgebonden in Anloo en daar zijn weg vervolgd, waar die weg naar toe ging wordt niet gemeld, maar komende van Schuilingsoord zou je denken dat hij dan verder ging richting Gasteren, Anderen of Eext, in alle drie gevallen is een aanhouding in Spijkerboor nogal onwaarschijnlijk. Moeten we aannemen dat dit 'bedacht' is door de waard van Spijkerboor of zijn er duidelijke bronnen? Peter b (overleg) 26 feb 2013 12:29 (CET)
- Hij werd bij het vallen van de avond (tussen 7 en 8 uur) in Annerveen op de Annerdijk bij Spijkerboor ontdekt en gevangengenomen volgens de afgelegde getuigenverklaringen, die hier door het Drents Archief zijn gepubliceerd. Deze aanhouding bij Spijkerboor wordt ook vermeld door Nijkeuter en Brood (blz. 70). Getuigen hebben hem 's-morgensvroeg in de richting van het Annerhout zien gaan. Hij zou zich de rest van de dag (gedurende tien uur) in dit Annerhout (Annerholt) hebben schuilgehouden waarna hij tegen de avond "langs de Annerdyk, op Annerveen of Spykerboor, nauwelijks een uir van voorn. holt en Anloër Mole gelegen, is ontdekt en aldaar direct aangehouden", zoals het letterlijk in het na de terechtstelling uitgegeven pamflet wordt verwoord. De tekst van dit pamflet is ook gepubliceerd in Nieuwe Nederlandsche jaerboeken, of Vervolg der merkwaerdigste geschiedenissen, die voorgevallen zyn in de Vereenigde Provincien, vol. 16, 1781. Gouwenaar (overleg) 26 feb 2013 16:39 (CET)
- Weet je of er ook een bekentenis is? Wat me opvalt is dat het bericht in de LC redelijk kort na de daad is, terwijl de berechting, althans het oordeel, maanden later. Nu geeft de LC niet aan waarop zij zich baseren, maar het blijft wel merkwaardig. Zou er toen al een brug over de Hunze zijn geweest? Peter b (overleg) 26 feb 2013 20:13 (CET)
- a) Dat bericht in de Leeuwarder Courant is niet op alle punten even zorgvuldig. Ik heb naar aanleiding van jouw vraag nog weer eens alle verklaringen rond deze zaak nagelezen. Link verklaarde zelf dat hij helemaal niet in Zuidlaren geweest zou zijn en dat hij Ledeboer daar zou hebben ontmoet. Hij was naar eigen zeggen van Bourtange over Winschoten in Spijkerbooor (Annerveen) terechtgekomen. Maar vele getuigenverklaringen waren tegen hem. Hij was in Groningen gesignaleerd, had in Zuidlaren in dezelfde herberg als Ledeboer overnacht. De herbergier en haar zoon getuigden. Hij was samen met Ledeboer vertrokken en meerdere getuigen verklaarden hen te hebben gezien. Hij had van iemand onderweg zijn geweer mogen laden. Hij was ook gesignaleerd toen hij het paard van Ledeboer moest laten lopen en toen hij wegvluchtte naar het Annerholt. Link heeft later toegegeven wel in Zuidlaren te hebben overnacht en samen met Ledeboer op pad te zijn gegaan. Hij heeft echter de moord niet bekend, maar kon het bezit van het horloge en andere bezittingen van Ledeboer die bij hem gevonden werden, niet verklaren. Het is schitterend om na te lezen. In de link die ik hierboven gaf naar het Drents Archief zijn de getuigenverklaringen, het rapport van de artsen, de verslagen van het verhoor en het uiteindelijke vonnis allemaal na te lezen. Het uiteindelijk gepubliceerd pamflet geeft een beknopte weergave (7 pagina's, ik heb het hier voor me liggen) van de uiteindelijke conclusies van Van Dörnberg Heiden.
b) Ja, er was een brug (gebouwd in 1747 door Willem Grevijlink) over de Hunze in Spijkerboor, in de buurt van de herberg. Ik weet niet of je over 750 jaar Oostermoerse venen beschikt, maar daar staat op blz. 60 een detail kaart van de Oostermoerse vaart met een brug bij Spijkerboor + de herberg ingetekend. Ik heb daar een uitsnede van gemaakt, ten behoeve van een artikeltje over het Vloonust. Gouwenaar (overleg) 26 feb 2013 20:54 (CET)
- a) Dat bericht in de Leeuwarder Courant is niet op alle punten even zorgvuldig. Ik heb naar aanleiding van jouw vraag nog weer eens alle verklaringen rond deze zaak nagelezen. Link verklaarde zelf dat hij helemaal niet in Zuidlaren geweest zou zijn en dat hij Ledeboer daar zou hebben ontmoet. Hij was naar eigen zeggen van Bourtange over Winschoten in Spijkerbooor (Annerveen) terechtgekomen. Maar vele getuigenverklaringen waren tegen hem. Hij was in Groningen gesignaleerd, had in Zuidlaren in dezelfde herberg als Ledeboer overnacht. De herbergier en haar zoon getuigden. Hij was samen met Ledeboer vertrokken en meerdere getuigen verklaarden hen te hebben gezien. Hij had van iemand onderweg zijn geweer mogen laden. Hij was ook gesignaleerd toen hij het paard van Ledeboer moest laten lopen en toen hij wegvluchtte naar het Annerholt. Link heeft later toegegeven wel in Zuidlaren te hebben overnacht en samen met Ledeboer op pad te zijn gegaan. Hij heeft echter de moord niet bekend, maar kon het bezit van het horloge en andere bezittingen van Ledeboer die bij hem gevonden werden, niet verklaren. Het is schitterend om na te lezen. In de link die ik hierboven gaf naar het Drents Archief zijn de getuigenverklaringen, het rapport van de artsen, de verslagen van het verhoor en het uiteindelijke vonnis allemaal na te lezen. Het uiteindelijk gepubliceerd pamflet geeft een beknopte weergave (7 pagina's, ik heb het hier voor me liggen) van de uiteindelijke conclusies van Van Dörnberg Heiden.
- Ik heb het kaartje gevonden, ik vraag me wel af waar jouw Vloonust gezocht moet worden. Als ik het kaartje goed bekijk dan zou je het moeten zoeken iets ten noorden van de brug in de weg Eexterveen-Eexterzandvoort. Noch van de kroeg, noch van het verlaat is daar iets terug te vinden, ik loop daar wel eens met de hond tot aan de volgende brug en dan zie je niets dat op een verlaat wijst. Geeft de historische vereniging ook iets van een verklaring over het verdwijnen van beide? Overigens wel erg prettig om zo iets over de directe omgeving te weten te komen. Peter b (overleg) 26 feb 2013 23:44 (CET)
- Hier staat je Vlooiennest ook op: http://watwaswaar.nl/#lM-sa-8-1-1v-1-4k9o-3dkO---AM Het is dus even ten zuidoosten van de Hiltophoeve.Notum-sit (overleg) 27 feb 2013 00:03 (CET)
- Nog wat duidelijker vind je de locatie van het Vlooiennest met de sluis aangegeven (nabij de Duunsche landen, ik ben er vaak langs gekanood) op de militaire topografische kaart uit 1852. In de canon van Annen (blz. 39) wordt naar die kaart verwezen. Het volgende verhaal in de canon is de moord op dominee Johannes Ledeboer (ook daar is zijn arrestatie in Spijkerboor terug te vinden). Ik heb die canon niet als bron gebruikt, want dit verhaal schreef ik in 2008 en de canon verscheen een jaar later, in 2009. Het is overigens een schitterende geïllustreerd werk met prachtige verhalen. Gouwenaar (overleg) 27 feb 2013 10:17 (CET)
- Met dat kanoën is de cirkel naar Spijkerboor weer rond 🙂. Als je bij Breeland een kano huurt dan kom je denk ik op de lokatie van de verdwenen sluis bij de Hunze, even slepen over de dijk en via de Hunze verder naar de aanlegplaats bij 't Keerpunt, eventueel eerst nog door de meanders ten noorden van de weg naar Annen. Ik neem aan dat de sluis is verdwenen omdat de Hunze voor de scheepvaart geheel overbodig werd? Peter b (overleg) 27 feb 2013 11:41 (CET)
- Hier staat je Vlooiennest ook op: http://watwaswaar.nl/#lM-sa-8-1-1v-1-4k9o-3dkO---AM Het is dus even ten zuidoosten van de Hiltophoeve.Notum-sit (overleg) 27 feb 2013 00:03 (CET)
- Weet je of er ook een bekentenis is? Wat me opvalt is dat het bericht in de LC redelijk kort na de daad is, terwijl de berechting, althans het oordeel, maanden later. Nu geeft de LC niet aan waarop zij zich baseren, maar het blijft wel merkwaardig. Zou er toen al een brug over de Hunze zijn geweest? Peter b (overleg) 26 feb 2013 20:13 (CET)
Mijn route liep vanaf Gasselternijveen over de Hunze tot aan het Zuidlaardermeer, dan het meer oversteken en via het Drentsche Diep naar het Winschoterdiep bij Waterhuizen en dan verder naar Groningen. Die verlaten in de Hunze zijn ongetwijfeld verdwenen omdat door de aanleg van het Stadskanaal in de 19e eeuw de route over de Hunze overbodig werd. Voor die tijd was er al voortdurend gedonder om de Hunze bevaarbaar te houden, het kostte erg veel moeite om het onderhoud te bekostigen en de Hunze op diepte te houden voor de turfschepen. Bovendien liepen de belangen van de betrokken partijen niet altijd parallel. Na 1827 daalde het aantal "moddergeld" betalende schepen pijlsnel, niet alleen vanwege de onbevaarbaarheid, maar ook doordat het merendeel van de venen in dat gebied was afgegraven. Op de topografische kaart van 1864 staat de sluis bij het Vlooiennest nog ingetekend, op de kaart van 1902 niet meer. Vermoedelijk zal deze dus in de tweede helft van de 19e eeuw zijn verdwenen. Gouwenaar (overleg) 27 feb 2013 17:01 (CET)
- Dat is een flinke tocht, maar stroomafwaarts, dus dat was lekker meedrijven 🙂. Peter b (overleg) 27 feb 2013 17:12 (CET)
- Het zijn hier de Ardennen niet 😉. Gouwenaar (overleg) 27 feb 2013 20:17 (CET)