Overleg:Nepnieuws

Begripsgeschiedenis

Term fake news werd al door William Burroughs gebruikt rond 1970. Term is dus ouder dan wordt gesuggereerd. Check laatste paragraaf in artikel van volgende link: fake news (WS Burroughs)

Definitie

Voor de huidige definitie is geen betrouwbare bron gebruikt. Men veronderstelt dat nepnieuws hetzelfde is als clickbait. Het woord is onlangs opgenomen in de Dikke Van Dale. Het lijkt me goed om deze betrouwbare bron aan te houden.

De Dikke Van Dale geeft de volgende definitie: Veelal suggestief nieuws dat niet berust op feiten, maar ontsproten is aan iemands fantasie, m.n. bedoeld om de publieke opinie te beïnvloeden.

Bovendien is het tweede deel van dit artikel suggestief en wordt een column op de website van de New York Times als 'betrouwbare' bron gebruikt. Zeker de context waarin die bron is gebruikt is niet neutraal, aangezien dit medium en de Amerikaanse president die wordt genoemd vijandig naar elkaar zijn. 178.85.110.98 30 jun 2017 19:01 (CEST)

Niets weerhoudt u ervan het artikel te verbeteren. Dat is niet moeilijker dan een commentaar schrijven op deze overlegpagina. Als u ook bronnen toevoegt voor wat u beweert is het helemaal goed. Met vriendelijke groet, Magere Hein (overleg) 1 jul 2017 08:40 (CEST)

Bedankt voor het opduiken van dat onderzoek, maar hier gaat toch e.e.a. mis qua brongebruik en presentatie.

Ten eerste zie ik geen enkel probleem met het artikel dat ik citeerde, dat u ten onrechte een column noemt. Wikipedia vereist betrouwbaarheid van bronnen. Het artikel in kwestie komt uit een gerenommeerde krant, die zo zijn standpunt heeft, maar doorgaans bekend staat als betrouwbaar als het op de feiten aankomt.

Ten tweede zou ik graag de conclusie van het onderzoek citeren: "In the aftermath of the 2016 US presidential election, it was alleged that fake news might have been pivotal in the election of President Trump. We do not provide an assessment of this claim one way or another." Dat wordt in het artikel erg anders weergegeven; ook de samenvatting in The Economist is veel genuanceerder.

Ten derder, de geschiedenis. Een blik op de bronnen: de eerste is een populair wetenschappelijk tijdschrift, waarvan de redactie voorzichtig genoeg is om 'fake news' in de titel in aanhalingstekens te zetten. Terecht, zo blijkt, want zelfs de schenking van Constantijn wordt behandeld: een verschijnsel uit een tijd waarin nieuws (in de moderne zin van professionele berichtgeving) nog niet bestond. De overige twee zijn een klassieke hoax en een voorbeeld van slechte journalistiek, geen nepnieuws in de betekenis die dat woord het afgelopen jaar heeft gekregen. Fundamenteler is dat dergelijke 'geschiedenissen', bestaande uit opsommingen van anecdotes, geen recht doen aan het moderne fenomeen dat met het neologisme 'nepnieuws' aangeduid wordt.

Ik ga uw bewerkingen terugdraaien. Het artikel dat dan terugkomt is verre van perfect, maar beter dan wat er nu staat. FNAS (overleg) 1 jul 2017 19:53 (CEST)

Ik mis in het artikel het feit dat politieke tegenstanders écht nieuws vaak als nepnieuws betitelen. Dit als censuurmaatregel of als indoctrinatie/propaganda.

Waan van de dag

Deze toevoeging zag ik langskomen en inmiddels 4 reverts en 4 reverts van reverts. Wikipedia is een encyclopedie en de uitspraken van Baudet, inclusief de reacties daarop zijn een typisch voorbeeld van de waan van de dag. Als we hier alle uitspraken van politici over begrote kosten moeten gaan kwalificeren als nepnieuws hebben we een lemma op zich nodig. Kunnen we ons in dit lemma wellicht wat terughoudender opstellen en de waan van de dag achterwege laten? Hanhil (overleg) 7 apr 2019 17:28 (CEST)

Aangezien Leo CXXIV zo hardnekkig is laat ik het hier dan voor eens en altijd onkrachten waarom standpunten over speculatie en voorspellingen niet nepnieuws is, dat doe ik door de logica van dit hele stuk toe te passen op de uitspraken van Thierry Baudet.

"Nepnieuws (in het Engels fake news) is desinformatie verhuld als nieuws, die verspreid wordt via websites, sociale media en traditionele media, met als doel het maken van winst of het beïnvloeden van de publieke opinie." 1. Een voorspelling over de kosten is geen nieuws in de zin van een voltrokken feit maar wel als in een actualiteit. 2. Desinformatie is het bewust verspreiden van misleidende informatie en natuurlijk heeft het een doel als maken van winst en het beïnvloeden van de publieke opinie want dat is precies wat politiek inhoud.

Punt 1: Aangezien het niet om een voltrokken feit gaat bestaat een grote foute marge. De kosten kunnen inderdaad minder dan 500 miljard euro zijn, maar ook veel hoger. Ongeacht of je de kosten hoog of laag inschat, zolang het reëel blijft kan je het niet definitief als nepnieuws bestempelen. Tevens erkend het PBL dat 1000 miljard reëel is, Baudet stelt dat het minimaal 650 miljard gaat kosten en tot 1000 miljard en is daarom dus een reëel getal. Als wij alle cijfers die reëel zijn als nepnieuws kunnen bestempelen zou je deze zelfde logica ook kunnen toepassen op de 300 miljard die de NRC hanteerd (die tevens als "bewijs" wordt gebruikt op de Wiki-pagina), of de 500 tot 700 miljard die de Telegraaf hanteerd (Wat de NRC weer als bron gebruikt). Overheidsprojecten lopen vaak buiten budget, de laatste 4 daarvan zijn bijna verdubbeld in kosten. Dat maakt de voorspellingen die daarvoor werden gemaakt nog geen nepnieuws. Slechte budgettering mischien, maar je weet niet wat het kost totdat je eenmaal de rekening hebt door grote hoeveelheden onvoorziene kosten.

Punt 2: Kan iemand met 100% zekerheid stellen dat Baudet bewust misleid? Nee. Is het ook niet heel goed mogelijk dat hij d'r zelf in gelooft? Ja. Dit punt is dus ook niet van toepassing en zelfs lasterlijk.

- Haeruna

Dat laatste is natuurlijk onzin. Neem het recente voorbeeld van Arnoud van Doorn, het voormalige PVV-raadslid dat tot interim-directeur van het Haga-Lyceum zou zijn benoemd. Deze informatie was door de school in kwestie als 1 april-grap de ether in geslingerd en werd vervolgens door de media overgenomen, die niet alleen te goeder trouw waren, maar de informatie ook nog hadden geverifieerd. Is het dan plotseling geen nepnieuws meer?  IJzeren Jan 7 apr 2019 19:47 (CEST)

Overigens wijs ik Gebruiker:Haeruna erop dat bewerkingsoorlogen hier niet gewenst zijn en tot een blokkade kunnen leiden.  IJzeren Jan 7 apr 2019 19:50 (CEST)

Zodra blijkt dat Baudet bewust heeft gelogen kan je dat als argument gebruiken, zo lang dat zonder bewijs wordt gezegd is het laster. In het geval van Arnoud van Doorn is het zo dat zij uiteindelijk toegaven dat het niet waar was. Als ze dat niet hadden gedaan en door waren gegaan als je dan zei dat hij liegt zou het ook laster zijn. Anders kan je elk onwelvallige mening wegzetten als nepnieuws. Jullie zeggen dat Baudet bewust misleid (Nepnieuws), dan zeg ik dat jullie bewust misleiden (Nepnieuws over Nepnieuws), dat gaat dan zo maar door. Mischien is dat een reden om dit hele stuk overnieuw te schrijven. Het eerste deel heb je nieteens kunnen weerspreken, dus ik revert deze, alweer.

Verder is d'r niks mis met mijn redenering, en van alles met die van jullie. Mischien zou een mod ( Gebruiker:Magere Hein ) hier maar naar moeten kijken en dit eens en voor altijd settlen. Het is ondertussen een veel voorkomend praktijk dat Wikipedia wordt gebruikt voor politiek gewin.

- Haeruna

@Hanhil: Nepnieuws is een fenomeen dat nog maar een zeer beperkte tijd bestaat. Dat in het lemma dan een voorbeeld voorkomt uit de meest recente geschiedenis is bezwaarlijk recentisme, of met een framewoord: waan van de dag, te noemen. @Haeruna: Als een schatting is opgebouwd uit posten die je niet kunt verantwoorden, dat is wat het NRC Baudet aanwrijft, dan kan ook een schatting nepnieuws zijn. Ik ben het niet eens met je punt 1 dus. Leo CXXIV (overleg) 7 apr 2019 20:29 (CEST)

Leo CXXIV, De Cijfers van de NRC zijn sowieso al inaccuraat, zij gaan uit van jaarlijks 25 miljard terwijl de PBL uit gaat van 50 miljard per jaar, en pas 25 miljard in de laatste paar jaar. Zij trekken ook "opbrengsten" en "besparingen" af van hun getal. Die kan je ook betwisten door de verhoogde vraag naar energie en Warmtepompen, inductieplaten en zonnepanelen die allemaal elke 15 jaar vervangen moeten worden. Verder, zoals ik al zei, gaat het FvD uit van Minstens 650 miljard. Verspreiden de Telegraaf en de Volkskrant dan ook nepnieuws omdat zij op 500~700 miljard uitkomen? Of de PBL als zij zeggen dat het inderdaad tot 1000 miljard kan uitlopen? Stel jij dan ook de mogelijkheid uit dat het over het budget kan gaan? Je probeert feiten te verbinden aan iets wat nog geen feit is. Het is het zelfde als boos worden op de weerman dat zijn voorspelling niet uitkwam terwijl je weet dat de voorspellingen niet geheel accuraat kunnen zijn.

- Haeruna

• Ik denk dat het goed is om een scherp onderscheid te maken tussen nepnieuws en overdrijving vanuit een politiek standpunt. Zoals in het artikel vermeld Een definitie (...) luidt dat het volledig verzonnen verhalen betreft, die als berichtgeving gepresenteerd worden.. Baudet heeft vanuit een voor hem politiek legaal oogpunt een ruime berekening gemaakt waarin hij alle kosten gemaximaliseerd heeft, alle financiële baten geminimaliseerd en alle niet-financiële baten genegeerd heeft. Met die berekening (en mogelijk wat politiek handige afronding) komt hij op het door hem genoemde bedrag. Het blijkt dat diverse andere rekenaars op ongeveer de helft van dat bedrag komen en ik denk dat velen het bedrag van Baudet een verkeerde voorstelling van zaken vinden. Is het daarmee nepnieuws of valt het onder politieke beïnvloeding, zo je wil kiezersbedrog? Ik ben geneigd voor het laatste te gaan.

Ook de beoogde aanstelling van Van Doorn als interim-directeur van het Haga-lyceum is geen nepnieuws. Ja, het bericht was nep. Maar het was geen nieuws, het was een 1 aprilgrap. Was het bericht na 1 april nog altijd volgehouden, zonder dat Van Doorn aan de slag was gegaan, dán was er sprake geweest van nepnieuws, van een leugen die willens en wetens verkondigd werd om het publiek te beïnvloeden.

Ik denk dat er betere voorbeelden van nepnieuws te vinden zijn. En dat we, als het al nodig zou zijn om een voorbeeld op te nemen, daarnaar op zoek moeten gaan. Mochten we een voorbeeld nodig vinden en niet zelf boven water kunnen krijgne, dan kunnen we ongetwijfeld aankloppen bij de IFLA. Ik denk ook dat we met dit geopperde nepnieuws en de hele heisa hier omheen weer meer aandacht aan Baudet en zijn uitspraken hebben besteed dan nodig was geweest.

Aan [[Gebruiker:Haeruna|Haeruna}} het dringende advies om, ook als je meent dat het gelijk echt aan je zij ligt, op te passen met een bewerkingsoorlog. Doorgaans is overleg een stuk constructiever om tot een oplossing te komen, met name omdat je daarbij (hier dus) de ruimte hebt om uit te leggen waarom je van mening bent dat een bepaalde tekst aangepast zou moeten worden. Dat werd voorgesteld je een korte blokkade op te leggen om te voorkomen dat je de bewerkingsoorlog, waarin je inmiddels door meerdere bewerkers was teruggedraaid, voor te zetten, kan ik begrijpen. Dat er geen blokkade is opgelegd omdat je je daarna geconcentreerd hebt op dit overleg, vind ik een verheugende uitkomst. Met vriendelijke groet, RonnieV (overleg) 7 apr 2019 22:42 (CEST)

Ik ben het eens met de argumenten die RonnieV hier geeft. Er valt veel te zeggen over de manier waarop politici omgaan met feiten, maar om dan maar 1 politici eruit te halen en hier als voorbeeld neer te zetten lijkt me niet correct. Wat mij betreft halen we de betreffende tekst weg. MatthijsWiki (overleg) 8 apr 2019 08:49 (CEST)

Het standpunt van Baudet inzake het Klimaatakkoord lijkt me inderdaad bepaald niet het beste voorbeeld van nepnieuws. Het is eerder een mengeling van eventueel te betwisten feiten en een politieke mening. Een veel zuiverder voorbeeld van nepnieuws is Pizzagate, waarbij volslagen onzin opzettelijk als feitelijk nieuws werd verspreid, in een doelbewuste poging de politieke tegenstander zwart te maken. — Matroos Vos (overleg) 8 apr 2019 11:05 (CEST)

Ik kan me hier best wel in vinden hoor. Desinformatie is inderdaad niet persé hetzelfde als nepnieuws. Er zijn vast wel betere voorbeelden te vinden. Locomokipkachelfant (overleg) 8 apr 2019 14:24 (CEST)

1 aprilgrap nepnieuws?

Hierboven schreef iemand dat 1 aprilgrappen geen nepnieuws zijn. Waarom eigenlijk niet? Volgens mij zijn die juist het schoolvoorbeeld van (meestal grappig bedoeld) nepnieuws. Locomokipkachelfant (overleg) 8 apr 2019 14:27 (CEST)

Het essentiële verschil is denk ik de intentie. Nepnieuws heeft de bedoeling de publieke opinie op suggestieve wijze te beïnvloeden, terwijl een 1-aprilgrap – de naam zegt het al – slechts bedoeld is als grap. Daarmee verhoudt een 1-aprilgrap zich tot nepnieuws als, laat ons zeggen, een filmkus tot een echte kus. — Matroos Vos (overleg) 8 apr 2019 14:56 (CEST)

Ik snap het. Voor de zekerheid heb ik een kleine toevoeging gedaan. Locomokipkachelfant (overleg) 9 apr 2019 14:27 (CEST)