Overleg:Waalre-dorp

Geschiedenis

Ik heb geen enkel idee waar de bron vermelding van deze onjuistheden vandaan komt maar het lijkt me verstandig om de tekst van de geschiedenis van Waalre-dorp aan de hand van feiten weer te geven en niet op basis van verkeerde veronderstellingen en aannamen.

"De eerste schriftelijke vermelding van Waalre stamt uit 703" De eerste vermelding van Waalre stamt niet uit 703. Ten eerste omdat in dit document wat in 1191 is "over geschreven" en het orgineel spontaan is verdwenen kortom het document stamt uit 1191 en ten tweede omdat in dit document gesproken word over " Waetriloe super fluvium Dutmala" en niet over Waalre. Hier komt bij dat in de vervalsing van 1191 in boven Waetriloe staat in het afschrift uit het einde van de twaalfde eeuw in het Liber aureus Eptemacensis met iets latere (twaalfde- of dertiende-eeuwse) hand: Waderlo is geschreven. Een derde weerleging is dat de datering 703 ook niet op enige feiten is gebaseerd.

"toen het domein 'Waetriloe', tezamen met de gebieden die overeenkomen met de huidige plaatsen Aalst (Noord-Brabant) en Valkenswaard, door de Frankische edelman Aengibaldus werd geschonken aan de missionaris Willibrord" In het document uit 1191 wordt met geen woord gesproken over Waarle, Aalst of Valkenswaard.In de akte wordt alleen gesproken over: de bouwlanden, met de akkers, beemden, weiden, waters en waterlopen, roerend en onroerend en een bos tot deze plaats behorend en 8 hoeven met mensen en lijfeigenen en met al hun vee.

Een pikant detail is dat in het testament van St. Willibrord staat: “Wadrlidoch” in de pagus van Taxandria aan de rivier de Dutmala. In het Liber Aureus van Echternach staat naast deze tekst een nota uit de 15e eeuw: “Dit is de schenking van Werdart (= Valkenswaard) nabij Walre”. Kortom Echternach heeft pas eeuwen later het document vervalst met bijvoeging van Valkenswaard.

"Deze liet in Waalre een eenvoudig houten kerkje bouwen, de Mariakerk van omstreeks 710" Waarschijnlijk is als bron een oorkonde genomen met als oorsronkelijk jaartal 712. Echter in deze oorkonde die ook pas vele eeuwen later is "over geschreven" wordt nergens gesproken over het stichten van een kerk. Het gaat hier slechts over een wijding van een Maria-kerk in juni te “Uaedritlaum”. Deze plaats wordt in verband gebracht met Waalre. Echter archeologisch onderzoek heeft geen enkel spoor opgeleverd van dergelijke jaartallen. 12-13 eeuw is dus echter veel aannemelijker een aantoonbaar. er zijn meerdere kerken in de omgeving die uit deze periode stammen. In die tijd waren het voornamelijk houten gebedshuizen die o.a. in Dommelen gevonden zijn.

"Vanaf de 13e eeuw vormde Waalre een bestuurlijke eenheid met het huidige Valkenswaard, dat zich pas later geleidelijk zou ontwikkelen". Deze eenheid is pas ontstaan na de bemoeienis van de abdij van echternach met dit gebied. Steeds meer aanwijzing geven aan dat Waalre en valkenswaard afonderlijk van elkaar zijn ontstaan maar dat op een bepaald moment de Hertog van Brabnt de twee dorpen met gehuchten bestuurlijk aan elkaar verbond. Deze bestuurlijke eenheid werd zichtbaar gemaakt in de vorm van een schepenbank. Onderzoek wijst uit dat de oorspronkelijke theorie van een herenhuis gelegen tussen Waalre en valkenswaard mogelijk ontstaan in 700 niet juist is. Dit heeft gevolgen voor de theorie over de verdere ontwikkeling van beide dorpen. Aanwijzingen geven prijs dat Valkenswaard o.a. Geenhoven en het dorp meer georienteerd waren op het naburige Dommelen dan op het veel noordelijker gelegen Waalre. De breuk in deze relatie is te danken aan de Hertog die de gebieden van elkaar los maakte.Het feit dat Valkenswaard is pas later ontwikkelde is erg onwaarschijnlijk omdat we later zullen zien dat Valkenswaard eerder over watermolens beschikte dan Waalre.

Bezienswaardigheden

De Volmolen "Deze watermolen op de Dommel heeft een lange geschiedenis, want op deze plaats stond volgens schriftelijke bronnen reeds in 703 een watermolen" Wanneer we naar de vervalsing van Echternach kijken staat er expliciet geen watriscafo (watermolen) in de oorkonde vermeld! Het tegenstrijdige van de theorie is dat Waalre twee watermolens heeft namelijk de loondermolen en de volmolen. Wanneer we de theorie volgen dat het kasteel de oorspronkelijke schenking van Aengilbaldus uit 703 is dan wordt daar geen watermolen bij vermeld maar de Loondermolen ligt daar wel bij. Kortom dan wordt de volmolen pas voor het eerst in 1350 vermeld! Daarbij komt het feit dat uit archeologisch onderzoek is gebleken dat geen enkle molen op de dommel van voor de 12de eeuw is gedateerd. Tot de oudste molens behoren de Venbergsche molen 1227 , Westerhovense molen op de keersop 1228 beide uit de archiven en de Dommelsche watermolen werd in 1976 op een oduerdom van 700/800 jaar geshct uit gevonden resten.