Overleg:Zeerijp

Riepster licht

Een mooie mythe moet je natuurlijk niet ter discussie stellen, maar koning Radboud en Karel de Grote waren geen tijdgenoten. Peter boelens 5 jan 2007 15:52 (CET)

Beste Peter, er waren meerdere Radbouds. Vermoedelijk is hier bedoeld Radboud II, een (achter)kleinzoon van de door jou bedoelde Radboud I. Deze kleinzoon zou geboren zijn omstreeks 740 en was ook koning van Friesland en tijdgenoot van Karel de Grote ;-) --Gouwenaar 5 jan 2007 19:58 (CET)

Zie ook het aardige verhaal van Nienke van Hichtum Het licht van Zeerijp --Gouwenaar 5 jan 2007 20:01 (CET)

De koningen Radboud en Karel de Grote waren inderdaad geen tijdgenoten, het zal hier dan ook niet gaan over Karel de Grote, maar over Karel Martel. Bolhuis van Zeeburgh schrijft: "In sommige kroniekjes worden Karel Martel en Karel de groote goed uit elkander gehouden; het zijn twee koningen, van wie de laatste eenigen tijd na den eerste leefde. Maar in de meeste Friesche geschriften van vóór 1500 zijn Karel die Radbod verdreef, en Karel die Rome verwon en den Friezen vrijdom gaf, één en dezelfde persoon. Latere Friesche schrijvers zagen wel in dat dit verkeerd was, doch de daden die aan Karel Martel, en ook de daden die aan Karel den groote toebehoorden, waren beiden zoo verbonden aan die van koning Radbod, dat de Friesche schrijvers na 1500, die de beide Karels goed uit elkander hielden, de zaak niet anders wisten te verklaren, dan door aan elk der Karels een koning Radbod tot tijdgenoot te geven. Zoo is Radbod II in de boeken beginnen te leven, in de werkelijkheid heeft hij nooit geleefd." en "Zoo zijn uit den chaos der vroegere Friesche geschriften twee koningen Radbod ontstaan. Suffried Peters, Hamconius enz. geven van beiden nauwkeurig de regeeringsjaren op, doch desniettemin is die Radbod II een fabelwezen; hij heeft nooit geleefd en moet van de lijst der Friesche koningen geschrapt worden." (Zie: J. Bolhuis van Zeeburgh, Kritiek der Friesche geschiedschrijving, 's-Gravenhage, 1880, blz. 78 en 137/138, ook online raadpleegbaar)

In de oudste versie van deze Oudfriese sage Fan dae koningen Kaerle ende Redbad staat: "Toen zij aan land kwamen, toen sloeg hij met de aks op de aarde en wierp een turf op. Toen ontsprong daar een bron, derhalve heet het daar bij de Axenhowe (bij de Aksenhouw). En aan de Eswey (Esweg) kwamen zij aan Land en zaten om de bron. En wat de dertiende hen leerde, dat kozen zij als recht; maar niemand van het volk wist, wie de dertiende was, die tot hen gekomen was, zo zeer geleek hij op ieder van hen. Toen hij hen het landrecht onderwezen had, waren er niet meer dan twaalf. Derhalve moeten er in het land dertien asegen zijn en hun oordelen zullen zij aan de Axenhowe en aan de Eswey vellen." (Zie [1] e.v.) Over Zeerijp en over een licht wordt niet gesproken. Vragen die bij mij rijzen zijn: Kent Zeerijp een es? Kent Zeerijp een weg die esweg heet of een plek die "bij de aksenhouw" heet. Is er een waterbron bekend? Werd er vroeger in Zeerijp recht gesproken? Zie over deze sage ook Bolhuis van Zeeburgh, blz. 74-76.

Bouwe Brouwer 28 apr 2007 21:36 (CEST)

Ik heb de wat willekeurige navertelling van Cor Bruijn vervangen door de originele versie uit 1841, zoals die ook in het handboekartikel van Jurjen van der Kooi (de grootste autoriteit op dit gebied) gehanteerd wordt. Dit is dus geschrapt:

Vroeger lag Zeerijp aan zee, er woonden Friezen. Toen Karel de Grote de Friezen had onderworpen, gaf hij koning Radboud II opdracht de geheime spreuken van hun heidense godsdienst in het Latijn op schrift te stellen. De Friezen moesten christenen worden. Tot die tijd werden deze wetten enkel mondeling overgeleverd van generatie op generatie, ze waren te heilig om opgeschreven te worden. Radboud II stelde twaalf wijzen aan om uit te zoeken welke wetten in de nieuwe tijd het best gebruikt konden worden. Ook Christus moest hierin worden verwerkt. Deze 'Wimoedes' kenden Oudfries, de taal waarin de oude wetten waren gesteld. Ze weigerden echter, waarop zij ter dood werden veroordeeld. Ze mochten kiezen uit onthoofding, levend worden begraven of op een stuurloos schip te worden achtergelaten. Ze kozen voor het laatste. Ze werden in Zeerijp op een schip gezet en de zee ingeduwd. Ze baden tot hun goden, maar dit hielp hen niet. Ten einde raad begonnen ze te bidden naar de nieuwe god, die ze niet hadden willen aanvaarden, omdat ze gehoord hadden dat deze barmhartig was. Toen ze dat deden, kwam er een lichtende man met een kromhout aan boord, die het schip besturen kon. Eenmaal aan land gooide de dertiende man het kromhout op de grond, dat meteen begon te branden. De dertiende man verdween en de Wimoedes begonnen met het vertalen van de spreuken. Het licht diende vanaf toen de zeereizigers tot baken. Nadat de haven van Zeerijp verzandde, verging het kromhout tot stof en doofde het licht. Maar nu ontstak de duivel een licht om zeelui te laten verongelukken. Dat is het Riepster lichtCor Bruijn: Nederlandse sagen en volksverhalen. 1996, ISBN 90-266-0869-1.

Inderdaad is het bovenstaande citaat het meest origineel, maar niet voor Zeerijp. Over es en aks bestaat een hele boekenkast, allemaal symbolisch. In theorie zou een waterkanaal onder de kerk gebruikt kunnen zijn voor het aanvoeren van zoetwater uit de omgeving van de Woldweg, waar de lichtjes gezien werden. Maar het blijft speculatie. Radboud II speelde een grote rol in de fantasieën van 19e-eeuwse Gronigse oudheidkundigen, hij heeft niets met een historische overlevering te maken. Otto S. Knottnerus (overleg) 13 feb 2016 02:25 (CET)

Externe links aangepast

Hallo medebewerkers,

Ik heb zojuist 1 externe link(s) gewijzigd op Zeerijp. Neem even een moment om mijn bewerking te beoordelen. Als u nog vragen heeft of u de bot bepaalde links of pagina's wilt laten negeren, raadpleeg dan deze eenvoudige FaQ voor meer informatie. Ik heb de volgende wijzigingen aangebracht:

• Archief https://web.archive.org/web/20070129043732/http://www.nu.nl/news/957525/12/Lichte_aardbeving_in_Groningen.html toegevoegd aan http://www.nu.nl/news/957525/12/Lichte_aardbeving_in_Groningen.html

Zie de FAQ voor problemen met de bot of met het oplossen van URLs.

Groet.—InternetArchiveBot (Fouten melden) 6 okt 2017 07:08 (CEST)

Externe links aangepast

Hallo medebewerkers,

Ik heb zojuist 1 externe link(s) gewijzigd op Zeerijp. Neem even een moment om mijn bewerking te beoordelen. Als u nog vragen heeft of u de bot bepaalde links of pagina's wilt laten negeren, raadpleeg dan deze eenvoudige FaQ voor meer informatie. Ik heb de volgende wijzigingen aangebracht:

• Archief https://web.archive.org/web/20131030111152/http://www.groningerarchieven.nl/bronbewerkingen/schoolmeesterrapporten/z/zeerijp toegevoegd aan http://www.groningerarchieven.nl/bronbewerkingen/schoolmeesterrapporten/z/zeerijp

Zie de FAQ voor problemen met de bot of met het oplossen van URLs.

Groet.—InternetArchiveBot (Fouten melden) 22 jan 2018 01:11 (CET)

Externe links aangepast

Hallo medebewerkers,

Ik heb zojuist 1 externe link(s) gewijzigd op Zeerijp. Neem even een moment om mijn bewerking te beoordelen. Als u nog vragen heeft of u de bot bepaalde links of pagina's wilt laten negeren, raadpleeg dan deze eenvoudige FaQ voor meer informatie. Ik heb de volgende wijzigingen aangebracht:

• Archief https://web.archive.org/web/20160209220548/http://legacy.fordham.edu/halsall/basis/einhard.asp toegevoegd aan http://legacy.fordham.edu/halsall/basis/einhard.asp

Zie de FAQ voor problemen met de bot of met het oplossen van URLs.

Groet.—InternetArchiveBot (Fouten melden) 21 jun 2018 06:03 (CEST)

Externe links aangepast

Hallo medebewerkers,

Ik heb zojuist 1 externe link(s) gewijzigd op Zeerijp. Neem even een moment om mijn bewerking te beoordelen. Als u nog vragen heeft of u de bot bepaalde links of pagina's wilt laten negeren, raadpleeg dan deze eenvoudige FaQ voor meer informatie. Ik heb de volgende wijzigingen aangebracht:

• Archief https://web.archive.org/web/20160310212858/http://www.loppersum.nl/internet/wonen-en-welzijn_3102/item/zeerijp_89.html toegevoegd aan http://www.loppersum.nl/internet/wonen-en-welzijn_3102/item/zeerijp_89.html

Zie de FAQ voor problemen met de bot of met het oplossen van URLs.

Groet.—InternetArchiveBot (Fouten melden) 19 mei 2019 10:58 (CEST)