Pepijn

Pepijn is een mannelijke voornaam van Frankische origine die vanaf de vroege middeleeuwen aan populariteit won. Dit was de naam van verschillende leden van de Karolingen dynastie, een familie die heerste over Austrasië, een koninkrijk rond de Maas en Rijn in delen van het huidige Frankrijk, Nederland, België en Duitsland. De bekendste van deze Pepijnen is Pepijn de Korte, koning der Franken en vader van Karel de Grote.

De naam komt zeldzaam ook voor in de spelling Peppijn of Pippijn. In andere talen komt de naam voor als: Peppino (Italiaans), Pepe (Spaans), Pipin, Pépin (Frans) en Pippin (Engels).

Onomastiek

De naam en zijn voorlopers is bekend sinds de 4e eeuw. Ten onrechte wordt vaak gedacht dat de naam Pepijn afstamt van het Franse Pépin, doordat Pepijn de Korte, in het Frans Pépin le Bref, als een Franse koning gezien word. Maar de naam van Pepijn de Oudere, de Jongere en de Korte werd volgens prof. K. Roelandts in het Frankisch uitgesproken als Pippin (waarbij de tweede i lang is) , een Germaanse taal die veel nauwer verbonden is met het Nederlands dan het Frans.

Voor de betekenis van de naam zij verschillende verklaringen:

• Het zou afgeleid zijn van het Frankisch woord bib- of bibēną dat bewegen of beven betekend, zoals in het Nederlandse bibberen. Het zou daarmee zoiets als "ontzagwekkend" (doen rillen) beteken.
• In het Spaans is de naam Pepe, Pepin een afkorting of koosnaam voor José en Jusepe, Spaans voor voor Jozef. In het Italiaans is Peppe of Peppino dit voor Giuseppe, Italiaans voor Jozef. Mogelijk is het Frankische Pepin of Pippin op dezelfde manier afgeleid van Josep, of Jozef.
• Het zou afkomstig zijn van het Oud-Franse pepin of pipin dat 'Fruitzaad' of zaad van een appel betekend, en daarmee een metonymische beroepsnaam voor een tuinman of teler van fruitbomen kunnen zijn. Mogelijk berust dit op een valse etymologie.
• Nederlandse naamkundige bronnen suggereren dat de naam Pepijn een kinderlijke verbastering is van Wilbert of Wilbrecht, wat wil en helder betekent, waarbij Wilbert wordt ingekort tot Wilbo die veranderde in Pippo en uiteindelijk in Pepijn.

Vroegmiddeleeuwse personen

De Pepiniden of Pippiniden, waaronder:

• Pepijn van Landen (580-640); ook bekend als Pepijn de Oudere, hofmeier (615/623-640)
• Pepijn van Herstal (635/640-714); ook bekend als Pepijn de Jongere, hofmeier (680-714)
• Pepijn de Korte (714-768), ook bekend als Pepijn III, koning der Franken (751-768)
• Pepijn de Gebochelde, zoon van Karel de Grote (+ ca. 813)
• Pepijn van Italië, zoon van Karel de Grote, koning van Italië (781-810)
• Pepijn I van Aquitanië, koning van Aquitanië (817-838)
• Pepijn II van Aquitanië, koning van Aquitanië (823-864)

De afstammelingen van Karel Martel, zoon van Pepijn II, werden Karolingen genoemd.

Moderne personen

• Pepijn Lanen, rapper van De Jeugd van Tegenwoordig

Personages

• Peregrijn Toek, een figuur uit de werken van J.R.R. Tolkien
• Pepijn (boek), hoofdfiguur uit een reeks kinderboeken van Katie Velghe

Overig

• Cabaret PePijn, de cabaretgroep van Paul van Vliet
• Theater PePijn, een Haags theater, opgericht en in de begindagen geleid door Paul van Vliet en de andere leden van de gelijknamige cabaretgroep

Bekijk alle artikelen waarvan de titel begint met Pepijn of met Pepijn in de titel.

Dit is een doorverwijspagina, bedoeld om de verschillen in betekenis of gebruik van Pepijn inzichtelijk te maken.

Op deze pagina staat een uitleg van de verschillende betekenissen van Pepijn en verwijzingen daarnaartoe. Bent u hier via een pagina in Wikipedia terechtgekomen? Pas dan de verwijzing naar deze doorverwijspagina aan, zodat toekomstige bezoekers direct op de juiste pagina terechtkomen.

Bronnen, noten en/of referenties