Ridderorden in Zuid-Afrika

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie

In Zuid-Afrika, de Boerenrepublieken, de Unie van Zuid-Afrika en de Republiek Zuid-Afrika zijn er tal van decoratiestelsels en diverse onderscheidingen en ridderorden geweest.

Chronologisch opgesomd noemt Wikipedia de volgende staten en staatsvormen.

  • De zwarte koninkrijken.

Deze koninkrijken der Zulu en Mtabele kenden wel eerbewijzen maar niets dat leek op de Europese orden en onderscheidingen.

  • De Britse kolonie

In de koloniale periode verleende de Britse regering mondjesmaat onderscheidingen aan haar Zuid-Afrikaanse onderdanen.

De Unie van Zuid-Afrika[bewerken | brontekst bewerken]

Als deel van het Britse Gemenebest gebruikte het land van 1910 tot aan de uitroeping van de republiek in 1961 Britse ridderorden en onderscheidingen. De Britse koningen waren koning van Zuid-Afrika.

De Republiek Zuid-Afrika[bewerken | brontekst bewerken]

Wapen
Wapen

De koninklijke onderscheidingen werden afgeschaft en de Britse orden werden niet langer toegekend. Na verloop van tijd ontstond er een nieuw decoratiestelsel.

Na het einde van de apartheid werd het decoratiestelsel ingrijpend gewijzigd.

De nieuwe door het ANC gevormde regering zag de orden en onderscheidingen als vreemde invloeden in een Afrikaans land. President Nelson Mandela verleende de eerste jaren nog versierselen van de orde van de Goeie Hoop aan bevriende staatshoofden zoals Koningin Beatrix der Nederlanden. De roep om hervorming was sterk. Vormen als sterren en kruisen en ook de namen gaven aanstoot als herinneringen aan het kolonialisme en de blanke overheersing. In 2000 riep de regering op tot een prijsvraag waarin nieuwe "Afrikaanse" versierselen en namen werden voorgesteld. In plaats van namen als "(Kaap de) Goede Hoop" moesten Afrikaanse namen en symbolen als speren, zon, maan en inheemse bloemen aan de orden worden verbonden. De termen "ridder", "grootkruis" of "commandeur" werden vermeden.

Deze orde wordt verleend voor verdienste voor Zuid-Afrika op internationaal vlak zoals in de diplomatie[1].

In eerste instantie was dit geen orde maar een decoratie, de "Decoratie van Mendi". In 2004 werd het een ridderorde. De orde verving de oude onderscheiding voor dapperheid, Het Woltemade Kruis. De orde wordt aan militairen en burgers verleend die met gevaar voor eigen leven anderen, of hun bezit, wisten te redden.

Deze orde wordt verleend voor verdiensten voor economie en bedrijfsleven, wetenschap, geneeskunde, maatschappelijk werk en technische innovatie. Tot aan de instelling van de Orde van Luthuli en de Orde van Ikhamanga in 2003 werd de onderscheiding ook voor politieke en kunstzinnige verdienste verleend.

Deze orde werd voor bijdragen aan de strijd voor democratie, verdiensten voor de democratie en de mensenrechten in Zuid-Afrika toegekend. Ook het oplossen van conflicten, werken aan de nationale eenheid (nation-building) justitie en vrede worden met deze decoraties beloond. Onder de dragers zijn activisten, politici en rechters.

De orde wordt in drie graden toegekend.

  • Goud (OLG) - voor exceptionele bijdragen
  • Zilver (OLS) - voor excellente bijdragen
  • Brons (OLB) - voor bijzondere (outstanding) bijdragen

Versierselen: een driehoekige decoratie die een vuursteen met een opkomende zon boven de berg Isandhlwana en de landsvlag voorstelt. Op de keerzijde een pot met een paar koeiehoornen. De versierselen worden om de hals gedragen.


De Orde van Ikhamanga (2003- ) Deze onderscheiding wordt toegekend voor verdiensten voor kunst, cultuur, literatuur, muziek, journalistiek, en sport, voor zover deze betrekking hebben op Zuid-Afrika.

De orde wordt in drie graden toegekend.

  • Goud (OLG) - voor exceptionele bijdragen
  • Zilver (OLS) - voor excellente bijdragen
  • Brons (OLB) - voor bijzondere (outstanding) bijdragen

Versierselen: een peervormige medaille met de afbeelding van een rijzende zon, twee strelitzia (ikhamanga) bloesems, een Lydenburg head", een Afrikaanse trommel en op de keerzijde een gestileerde weg. De onderscheidingen worden aan een lint om de hals gedragen.


In deze orde, de "Order of the Companions of O. R. Tambo" worden alleen buitenlandse burgers opgenomen die de vriendschappelijke relaties tussen Zuid-Afrika en andere landen hebben bevorderd. Ook de promotie van Zuid-Afrika en het delen van de aspiraties van dat land doen iemand voor opname in deze orde in aanmerking komen. Onder de dragers zijn Kofi Annan, en de postuum benoemde Dr. Martin Luther King en Mahatma Gandhi.

  • Supreme Companion (SCOT) - voor excellente bijdragen en actieve solidariteit. Deze klasse wordt aan staatshoofden en bij uitzondering ook aan premiers toegekend.
  • Grand Companion (GCOT) - voor opmerkelijke samenwerking, solidariteit en steun aan Zuid-Afrika. De graad wordt aan premiers, ministers, ambassadeurs, opperbevelhebbers van de strijdkrachten, rechters en voorzitters van parlementen toegekend.
  • Companion (COT) - voor samenwerking, solidariteit en steun. Toegekend aan parlementariërs, hoge militairen en anderen.

Versierselen: een ovale medaille die door twee slangen wordt geflankeerd. Op de keerzijde van de medaille is een Oosters yin-yang symbool afgebeeld, De dragers ontvangen ook een wandelstok met een versierde knop. De medaille wordt aan een lint om de hals gedragen.

Overgenomen van "https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Ridderorden_in_Zuid-Afrika&oldid=60219948"