Naar inhoud springen

Wikipedia:Wikiproject/Verzetskranten/Beginnetjes/Vrije gedachten (verzetsblad, Amsterdam )

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie

Hieronder zie je een beginnetje (opzetje, stub) van een Wikipedia-artikel over een Nederlandse verzetskrant uit de Tweede Wereldoorlog.

Dit beginnetje is aangemaakt in het kader van het Wikiproject Verzetskranten.

De informatie in het beginnetje is rechtstreeks overgenomen uit het boek De ondergrondse pers 1940-1945 van Lydia Winkel, in zijn geheel als PDF te vinden op Wikimedia Commons.

Onderstaand beginnetje is nog niet rijp voor de hoofdnaamruimte van Wikipedia, je kunt helpen om het te controleren of aan te vullen tot een volwaardig artikel.

In de handleiding voor deelnemers aan het Wikiproject Verzetskranten lees je hoe dit werkt.

Andere beginnetjes van verzetskrantenartikelen vind je in Wikipedia:Wikiproject/Verzetskranten/Beginnetjes


Vrije gedachten
Plaats(en) van uitgave Amsterdam
Verschijningsfrequentie Aanvankelijk maandelijks, vanaf februari 1945 2 maal per maand
Inhoud Opinie-artikelen
Datum eerste uitgave 1 mei 1944
Datum laatste uitgave 1 mei 1945
Taal Nederlands
Vervaardigers/redacteuren Henk van Laar J. Meyer Wim Rengelink Guus Trestorff Evert_Vermeer_(Tweede_Kamerlid) S. Bonn W. Drees
Gerelateerde kranten Paraat De baanbreker: sociaal-democratisch orgaan Vrije gedachten; sociaal-democratisch orgaan voor Rotterdam en omstreken
Nr. in DOP van L.E. Winkel 1004
Beschrijving in catalogus 40102069X
Portaal  Portaalicoon   Media

Vrije gedachten was een verzetsblad uit de Tweede Wereldoorlog, dat vanaf 1 mei 1944 tot en met 1 mei 1945 in Amsterdam werd uitgegeven. Het blad verscheen aanvankelijk maandelijks, vanaf februari 1945 2 maal per maand. De inhoud bestond voornamelijk uit opinie-artikelen.

Betrokken personen[bewerken | brontekst bewerken]

Gerelateerde kranten[bewerken | brontekst bewerken]

Categorie:Illegale pers in de Tweede Wereldoorlog

Ruwe tekst Winkel-lemma[bewerken | brontekst bewerken]

Hieronder staat de tekst over Vrije gedachten uit lemma nr. 1004 van De Ondergrondse Pers. Met behulp van deze tekst (en andere bronnen) kunnen Wikipedianen het bestaande artikel verbeteren. De Ondergronds Pers is ook als full-text PDF beschikbaar op Wikimedia Commons, daar is onderstaande tekst dus ook terug te vinden.

In 1944 ging de ondergrondse pers, vooral de links georiënteerde, steeds meer aandacht wijden aan het onderwerp: partijvorming en de terugkeer van de SDAP. Er bestond echter geen zuiver SDAP-orgaan, dat dit vraagstuk van partijstandpunt uit kon belichten. In mei 1944 richtten een aantal sociaal-democraten daarom VRIJE GEDACHTEN op. De redactie bestond uit A.G.C. Trestorff (op 15 juli 1944 gesneuveld bij de overval op het Huis van Bewaring te Amsterdam onder leiding van Gerrit-Jan van der Veen), J.W. Rengelink, H. van Laar, E. Vermeer, S. Bonn en J. Meyer. De inhoud bestond tot het elfde nummer (9 februari 1945) voornamelijk uit artikelen uit andere bladen. Hierna werden deze artikelen als 'Persoverzicht' opgenomen en bestond de inhoud verder uit voorlichtende artikelen. Uitdrukkelijk werd verzocht de exemplaren niet door te geven, maar ter discussie met geestverwanten te bestuderen. Met de twee andere, kort na VRIJE GEDACHTEN opgerichte sociaal-democratische organen PARAAT en DE BAANBREKER (zie de nrs. 639 en 31) was het steeds in hevige polemieken gewikkeld. Deze controverse was voornamelijk te wijten aan een particulier geschil tussen enkele redacteuren. Een aantal prominente figuren uit de SDAP en het NVV verleende aanvankelijk medewerking aan alle drie de uitgaven. Een aantal 'speciale uitgaven' in brochurevorm droegen tot titel: 'ZUIVERING! OOK IN DE MODERNE VAKBEWEGING', 'DUITSLAND MOET DE SLAGTANDEN UITGEBROKEN WORDEN!', 'VOLKSVERTEGENWOORDIGING IN OVERGANGSTIJD', 'IN EEN VERNIEUWD STAATSGEBOUW: NIEUWE ORGANEN', 'DE ZUIVERING BIJ DE WEDEROPRICHTING DER SDAP', 'ORDENING EN SOCIALISATIE' en 'NA VIJFTIG JAAR' (de laatste twee van de hand van W. Drees). In Rotterdam verscheen op het einde van de oorlog een plaatselijke editie (zie nr. 1005).