Wikipedia:Etalage/Archief/Immuunsysteem

Archivering Etalagenominatie Immuunsysteem op 4 juni 2023

Zie ook de Review

Adem in, of neem een slokje water, en je lichaam wordt compleet belaagd met onzichtbare organismen die je ziek kunnen maken. Een wirwar van cellen, eiwitten en organen – die tezamen onze afweer vormen – weten ons echter in leven te houden. Met dit artikel wilde ik een kleine, inleidende inkijk geven in deze complexe wereld. Daarbij moest ik een paar lastige keuzes maken welke informatie op te nemen en welke informatie te laten. Ik hoop dat dit lemma een duidelijk en volledig beeld geeft van het immuunsysteem. Mijn dank aan de reviewers voor de constructieve kritiek! TheBartgry (overleg) 4 mei 2023 05:56 (CEST)

Voor opname Immuunsysteem

1. Dajasj (overleg) 4 mei 2023 07:18 (CEST)
2. DimiTalen 4 mei 2023 08:50 (CEST) Het blijft me verbazen hoe goed je erin slaagt helder en toegankelijke overzichtsartikelen te schrijven. Dit is knap.
3. Sylhouet _contact 4 mei 2023 19:12 (CEST)
4. StuivertjeWisselen (overleg) 4 mei 2023 22:39 (CEST)
5. Johanraymond (overleg) 5 mei 2023 09:03 (CEST)
6. Labrang (overleg) 5 mei 2023 10:51 (CEST)
7. Mathijsloo (overleg) 5 mei 2023 13:56 (CEST)
8. ~Ycleymans~ (overleg) 6 mei 2023 16:37 (CEST)
9. TheGoodEndedHappily (overleg) 6 mei 2023 19:56 (CEST)
10. Walterwiki (overleg) 7 mei 2023 17:17 (CEST)
11. B kimmel _overleg 7 mei 2023 18:41 (CEST)
12. Themanwithnowifi (overleg) 7 mei 2023 18:45 (CEST) Kijk al uit naar de volgende!
13. PeHa · Overleg 7 mei 2023 20:42 (CEST) Mooi werk!
14. Drummingman (overleg)‍ 16 mei 2023 20:50 (CEST)
15. IamjustJ✉ 29 mei 2023 23:55 (CEST)
16. Marrakech (overleg) 30 mei 2023 07:05 (CEST)

Tegen opname Immuunsysteem

1. ...

Commentaar Immuunsysteem

1. ...

Archivering Review Immuunsysteem op 4 juni 2023

Afgelopen maanden heb ik met veel plezier gesleuteld aan artikelen over immunologie. Het hoofdlemma, immuunsysteem, verdiende met het oog op het aantal maandelijkse weergaven, de primaire aandacht. Het immuunsysteem is een van de meest complexe onderwerpen binnen de biologie. Om het artikel verteerbaar en enigszins overzichtelijk te houden, komen eigenlijk alleen de hoofdlijnen aan bod. Omdat het voor iemand die thuis is in de materie soms moeilijk is de toegankelijkheid voor leken te waarborgen, ben ik benieuwd naar commentaar van anderen. TheBartgry (overleg) 7 mrt 2023 22:00 (CET)

Hallo TheBartgry,

Ondanks de complexiteit vond ik het goed leesbaar. Ik heb één woordje aangepast, omdat er nu eenmaal een eenvoudiger Nederlands woord voor was. (Naar mijn mening verhoogt dat het leesgemak.) De illustraties bij het artikel vind ik heel helder, bij de moeilijke woorden wordt er doorverwezen naar andere artikelen en de indeling vind ik erg logisch.

Ik had alleen een vraag over deze zin: "De bekendste manifestaties van allergieën zijn eczeem, voedselallergie (bijvoorbeeld tegen gluten, noten of lactose), hooikoorts en astma." Ik zou hier denken dat je ergens allergisch voor bent, maar misschien kan allebei. :) TheGoodEndedHappily (overleg) 8 mrt 2023 08:30 (CET)

Hi, dank voor je feedback! Je hebt gelijk, je hebt een allergie voor gluten – is aangepast! TheBartgry (overleg) 8 mrt 2023 15:00 (CET)

Overzichtelijk opgebouwd, de verschillende mechanismen worden beknopt en logisch gepresenteerd. Is er nog iets te zeggen over de afweer bij schimmels? Zwitser123 (overleg) 18 mrt 2023 09:29 (CET)

Hey! Dank voor het compliment :) Ik ben expres niet zo ingegaan op pathogeenspecifieke afweer, omdat die mechanismen meestal zo toegespitst zijn per soort, dat het moeilijk wordt ze te beschrijven zonder in enorm detail te treden. Voor de afweer tegen schimmels zijn in wezen dezelfde processen van belang als die voor andere extracellulaire pathogenen, zoals goede Th1- en Th17-respons (zie het T-helpercel-overzicht). Ik zal er nog wat meer over lezen. Zijn er bepaalde concrete aspecten die je mist? TheBartgry (overleg) 20 mrt 2023 19:36 (CET)

Beste TheBartgry, Een mooie voortzetting van jouw reeks interessante artikelen voor de Etalage. Ik ben begonnen rechtstreeks in de tekst wat kleine veranderingen aan te brengen. Draai ze aub terug als ze verkeerd zijn, dat werkt snel, en vergeef me fouten die ik maak uit gebrek aan specifieke kennis. Zaken die zeker overleg vergen zal ik hier aanmelden. Bij deze de eerste twee, over de structuur en de Inleiding.

Wat me opvalt is dat het artikel van hoofstuk 1 t/m 5.1 voornamelijk handelt over gewervelde dieren en van 5.2 t/m 7 speciaal over de mens, zonder dat deze beperkingen geëxpliciteerd worden in de tekst en de hoofdstuktitels. Hoofdstuk 8 behandelt dan 'Evolutie en afweer in andere levensvormen' en doet dat vergeleken met de eerdere hoofdstukken erg summier. Je schrijft zelf al dat het immuunsysteem een van de meest complexe onderwerpen binnen de biologie is en dat je alleen de hoofdlijnen beschrijft, maar het lijkt me nu niet evenwichtig genoeg. Ik ben overigens nog niet zover dat ik een suggestie heb voor een andere opzet, misschien is het voldoende om het hoe en waarom van de gekozen structuur toe te lichten.

Wat ook opvalt is dat je er – begrijpelijk, want te deskundig – niet geheel in geslaagd bent jargon waar mogelijk te vermijden. Ik heb geprobeerd de Inleiding toegankelijker te maken – opdat lezers met een ontluikende interesse niet meteen afgeschrikt worden – zonder de materie inhoudelijk geweld aan te doen. Het resultaat van mijn poging staat hier. Graag jouw reactie, kan wmb direct in mijn concept.

Met vriendelijke groet, Sylhouet _contact 29 mrt 2023 20:34 (CEST)

Hi Sylhouet! Mijn dank voor je kritische blik! Tot nu toe ben ik het helemaal eens met je directe wijzigingen, dus ga hier gerust mee door. Dat werkt ook het snelst. De structuur van dit artikel is, zoals ik in vorige reviews al eens heb genoemd, grotendeels gebaseerd op de prioritering/indeling van overzichtsbronnen. Die behandelen – zonder uitzondering – hoofdzakelijk of zelfs uitsluitend de mechanismen die opgaan in de mens (en daarmee die van andere gewervelde dieren), omdat deze mechanismen verreweg het best bestudeerd en ontrafeld zijn. Over de afweer van lagere dieren, zoals insecten of weekdieren, is simpelweg niet zo veel te zeggen omdat de kennis hierover opmerkelijk beperkt is. Tegenwoordig gaat veel aandacht in de immunologische wetenschap naar klinische aspecten – hoe immunopathologieën werken en hoe deze te behandelen zijn. Die onderwerpen laat ik de revue passeren in de kopjes Stoornissen en Geneeskundige beïnvloeding.
Welnu, om wat meer evenwicht te scheppen, kan ik de paragraaf Afweer in andere levensvormen uitbreiden, met subkopjes over afweer in micro-organismen, planten en ongewervelden. Weet dat ik daarmee afwijk van wat in standaardliteratuur wordt belicht. Zou zo'n uitbreiding je twijfel over de structuur wegnemen?
Je poging om de inleiding te versimpelen vind ik heel mooi! Ik heb een paar ideeën om enkele zinnen wat correcter te framen. Zie mijn opmerkingen op de conceptpagina. TheBartgry (overleg) 29 mrt 2023 21:55 (CEST)

Een uitbreiding van hoofdstuk 8 kan geen kwaad. Maar belangrijker vind ik aandacht te geven aan de structuur van het artikel. De uitleg die je hierboven geeft is heel duidelijk. Als je die informatie gebruikt om aan het begin van het artikel een verantwoording te plaatsen, zijn mijn bezwaren opgelost. Ik heb zoiets eens bij de hand gehad, zie hier onder ‘In brede zin’. Misschien heb je er wat aan.

Jouw aanpassingen in het concept zijn verbeteringen. Als je je ertoe zet, ben je strenger dan ik!

Sylhouet _contact 29 mrt 2023 22:50 (CEST)

Ik merk dat we hier wat verschillend over denken. Ik ben persoonlijk geen fan van het geven van zo'n disclaimer, omdat ik daarmee de vierde muur doorbreek en bovendien een toon aansla die in de buurt komt van OO. Wat ik hierboven schrijf zijn mijn eigen conclusies, en om die expliciet in de hoofdtekst te plaatsen, dat zit me niet helemaal lekker. Ik ga er eens over nadenken — misschien kan ik er wat algemeens over zeggen in de paragraaf 'Overzicht'. TheBartgry (overleg) 30 mrt 2023 02:31 (CEST)

Aan die paragraaf had ik ook gedacht. Ik doelde niet op zoiets zwaars als een disclaimer, maar op een tekst die aangeeft dat sommige zaken beter onderzocht zijn dan andere. Is dat niet te vinden in een boek dat probeert een overzicht te geven, of ben jij de eerste die dit expliciteert? Sylhouet _contact 30 mrt 2023 21:37 (CEST)

Ongetwijfeld niet. Frappant is wel dat ik het werkelijk nergens ben tegengekomen. Immunologen houden ervan meteen op de inhoud te duiken. Het veld als geheel (terloops) becommentariëren komt niet vaak in hen op, zo vermoed ik! Ik ga hiermee aan de slag. TheBartgry (overleg) 30 mrt 2023 21:59 (CEST)

Beste TheBartgry mijn excuses. Ik heb je bewerking van 31 maart 19:18 gemist en onbedoeld de oude teksten hersteld. Zal ik morgen repareren. Sylhouet _contact 31 mrt 2023 23:14 (CEST)

Ik zie dat jij dat al gedaan hebt, op een na. Dat is de tekst over een keten van signaaloverdrachten. Die heb ik teruggezet naar signaalroute. Dat begrip zou nmm rood gemaakt moeten worden opdat iemand over dat interessante fenomeen een artikel aanmaakt. Sylhouet _contact 2 apr 2023 15:42 (CEST)

Ja, dat vermoedde ik al; geen probleem! Ik heb de link toegevoegd naar het moederartikel signaaltransductie (Nederlandse term voor intracellular signaling). Dat artikel staat overigens al een poosje op mijn lijst om eens goed onder handen te nemen. TheBartgry (overleg) 2 apr 2023 19:37 (CEST)

Bij 'Aangeboren immuuncellen' staat het gedeelte over het celtype naturalkillercel afgedekt als verborgen tekst. Een vergissing of zit er meer achter? Sylhouet _contact 2 apr 2023 21:11 (CEST)

De paragraaf werd te lang. Ik heb de alinea even daar geparkeerd om hem mogelijk later te gebruiken/te recyclen in een geschikt subartikel. TheBartgry (overleg) 3 apr 2023 00:21 (CEST)

Dat begrijp ik niet: het gaat om een beperkt aantal regels en de naturalkillercel is belangrijk voor de aangeboren immuniteit (Rijkers et al, p. 8). Sylhouet _contact 4 apr 2023 16:50 (CEST)

Onwillekeurig limiteer ik mij altijd tot vier alinea's per kopje op wikipedia, vandaar dat ik twijfelde. Maar je hebt gelijk dat NK-cellen vermeldenswaard zijn in dit artikel. Ik heb de alinea uit de schaduw gehaald. TheBartgry (overleg) 8 apr 2023 05:39 (CEST)

Terugkomend op mijn opmerking van 18 maart: ik bedoelde of er, onder het kopje "Evolutie en afweer in andere levensvormen", wat te zeggen is over afweer bij/door schimmels, ik bedoelde niet afweer tegen schimmelinfecties bij andere organismen. Niet dat ik daar inhoudelijk bij kan helpen, maar ik neem aan dat er ook virussen of schimmels bestaan die andere schimmels willen beschadigen en dat schimmels ook spannende afweersystemen hebben. Zwitser123 (overleg) 3 apr 2023 11:31 (CEST)

Schimmels verweren zich voornamelijk tegen pathogene bacteriën en virussen door antimicrobiële metabolieten aan te maken (denk aan penicilline, streptomycine). Deze interacties zijn ecologisch van aard en vallen buiten de immunologie. Er zijn echter wel een aantal herkenningseiwitten ontdekt in schimmels, die vergelijkbaar zijn met Nod-like receptors in gewervelden. Ik ben mij momenteel aan het inlezen over afweerstrategieën in niet-gewervelde organismen. Het is droge, specialistische literatuur, dus ik moet er nog even over nadenken in hoeverre ik het uitwerk in dit artikel. TheBartgry (overleg) 8 apr 2023 05:39 (CEST)

Dank. Het was een vraag uit interesse. Wat mij betreft volstaat op die plek ook een zin als "De Infectieafweer bij schimmels wordt doorgaans niet als "immuunsysteem" benoemd en is vertoond alleen een gedeeltelijke congruentie." M.a.w. het artikel kan desondanks geetaleerd worden. Zwitser123 (overleg) 8 apr 2023 16:06 (CEST)

De veranderingen in de paragraaf 'Overzicht' nemen mijn bezwaar tegen de opbouw van het artikel weg. Met de nieuwe informatie wordt deze logischer. Ik heb nog wel twee andere punten die mi aandacht verdienen:

Het overzichtsschema bevat erg veel vaktermen (die daar voor een deel voor het eerst voorkomen) en is nmm niet helemaal strak van opbouw (soms een volzin, dan weer niet; onduidelijke volgorde). Misschien is dit beter?

Verder komt het woord serum één keer voor in het artikel (onder 'Humorale afweer'), met in de gegeven context een betekenis die me niet erg bekend lijkt. Een andere (of nadere) omschrijving lijkt me wenselijk.

Sylhouet _contact 8 apr 2023 19:50 (CEST)

Dank. Ik heb deze cryptische zin, die weinig nieuwe informatie toevoegde, vervangen door een ander noemenswaardig feit (de vijf isotypen immunoglobulinen). De zinsopbouw binnen de tabel is hopelijk wat strakker zo. De termen die er nu nog instaan zijn als ik het mij goed herinner middelbareschoolniveau (vwo). Ik hoop dat links voldoende houvast geven. TheBartgry (overleg) 10 apr 2023 00:05 (CEST)

De nieuwe verklaring, met de vijf isotypen, is een stuk duidelijker. De overzichtstabel is nu strakker en helderder geformuleerd. Dat we van mening verschillen over de volgorde is vnl een kwestie van smaak lijkt me. Succes met de nominatie! Sylhouet _contact 10 apr 2023 17:35 (CEST)

Fijn! Dank voor al je terugkoppeling, het lemma is erop vooruitgegaan! TheBartgry (overleg) 10 apr 2023 19:18 (CEST)