Overleg:Rechtsstaat

Democratie versus rechtsstaat

waarom zou een rechtsstaat persé een democratie moeten zijn? --82.73.144.237 25 mei 2005 14:04 (CEST)

Naar mijn idee zit er nog een ander aspect aan het woord 'rechtsstaat'. In een rechtsstaat is er een redelijke mate van overheidsmacht (politie, justitie), die de burger beschermt tegen bijvoorbeeld plundering of moord, althans, die dat niet zomaar ongestraft laat.

Neem bijvoorbeeld een land waar een revolutie of burgeroorlog aan de gang is. Bijvoorbeeld, Ethiopië ten tijde van de oorlog met Somalië met zijn 'Warlords'. Daar kan je niet van een rechtsstaat spreken, totdat orde en gezag hersteld zijn.

Johan Lont 25 mei 2005 14:47 (CEST)

Ten eerste, democratie valt ook niet onder rechtsstaat. Ten tweede overheidsmacht wordt al geïmpliceerd in de woorden 'recht' en 'machtenscheiding' (uitvoerende macht). --84.87.110.42 31 mei 2010 10:43 (CEST)

Te ingewikkeld

Dit artikel is interessant maar veel te ingewikkeld. Veel afkortingen (Gw, Vb, Ad A4, amvb’s, EVRM, IVBPR, ESH, IVESCR) en ook allerlei moeilijke woorden (Montesquieu, rigide, constitutie, raamwerk, Trias Politica), etc. – De voorgaande bijdrage werd geplaatst door 85.195.123.22 (overleg · bijdragen) 10 apr 2006 08:04

Herziening nodig

Volgens mij zou dit artikel inderdaad eenvoudiger opgeschreven moeten kunnen worden. Met meer verwijzingen en minder in de tekst zelf. Een voorbeeld daarvan: De rechtsstaat impliceert inderdaad het bestaan van grondrechten, maar uiteraard zwijgt het concept over bestaande verdragen. De verdragen zijn dus slechts een uitwerking van de notie dat er grondrechten moeten zijn. Strikt genomen kunnen de verdragen dus uit dit artikel.

Ik heb overigens de beginselen van behoorlijk bestuur uit de beschrijving van de Nederlandse constitutie gehaald want die horen er echt niet bij. Overigens vraag ik me ten zeerste af of internationale verdragen onderdeel zijn van onze constitutie. Ik denk van niet, maar ik weet dat nu even niet zeker.

Daarnaast is het zo dat de weergave van ongeschreven staatsrecht onjuist is. Er werd gesproken van een opinio nessecitas. Die zou inhouden dat men de gewoonte als noodzakelijk zou ervaren. Ik heb dat verbeterd in necessitatis omdat ik vermoed dat daarnaar verwezen werd. Dat begrip komt uit de oudere drukken van het Van der Pot/Donner, Handboek van het Nederlandse Staatsrecht (t/m 14e druk). Het Handboek vermeldde dat opinio necessitatis inhoudt dat een gewoonte als noodzakelijk wordt gezien door het handhaven van de staat als besluitvaardige eenheid. De vertrouwensregel kwalificeert in de visie wel, en de huidige 'regels' rondom de kabinetsformatie bijvoorbeeld niet. De nieuwe druk van het Van der Pot vermeld deze leer nog wel maar onderschrijft hem niet meer. Ook overigens is het idee van de opinio necessitatis bepaald niet onomstreden. Herziening hiervan is dus nodig. Ik zou alleen nu direct niet weten welke leer als gezaghebbend zou kunnen worden aangemerkt. – De voorgaande bijdrage werd geplaatst door Duch (overleg · bijdragen) 19 sep 2006 14:15

"Primaat van de politiek"

Zou het niet nuttig zijn in dit lemma ook aandacht te besteden aan het misverstand van "het primaat van de politiek"? Dat klinkt zo logisch, maar is in strijd met de rechtsstaat, want houdt in dat de rechter politici niet zou kunnen corrigeren als deze grondrechten schenden. Door het toetsingsverbod van art. 120 Gw is Nederland eigenlijk geen rechtsstaat, en moet het EVRM in een leemte voorzien.

Er is ook wel geklaagd dat het EHRM politieke beslissingen neemt zonder democratisch gelegitimeerd te zijn (ik herinner mij een venijnig artikel van de Teldersstichting over "politici in toga"), maar als het goed is beoordelen rechters alleen de rechtmatigheid en niet de doelmatigheid. Het Bundesverfassungsgericht heeft het leerstuk van het Parlamentsvorbehalt ontwikkeld: het kan wel wetten die strijden met het Grundgesetz buiten werking stellen, maar laat het aan het parlement over (desgewenst) met een betere wet te komen. Rbakels (overleg) 22 mei 2018 09:08 (CEST)

Witteveen en de grondrechten

Ik heb een bronverzoek geplaatst want in het lemma wordt 'Witteveen' vermeld zonder enige toelichting. Wie is hij (is Willem bedoeld?) en waar is de aan hem toegeschreven opinie te vinden? Fjvelsen (overleg) 6 apr 2023 15:07 (CEST)